O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi guliston davlat universiteti axborot texnologiyalari kafedrasi

Windows operattsion tizimining foydalanuvchi interfeysi
. 
Tugal foydalanuvchiga yunaltirilgan istalgan dasturiy maxsulotdan interfeysning 
oddiyligi va tushunarliligi muxim rol uynaydi. U bilan ishlash kulayligining bunga 
bevosita boglikligi sir emas , albatta. 

---

155 
WINDOWS 95 operatsion tizimlari o’stida ko’pgina tajribalar utkazildi, natijada 
yangi interfeys maxsuloti yaratildi. Xush u bilan kanday tanishish mumkin?
WINDOWS 95ni birinchi marta kurganda xech kanday ortikcha detalllar bilan 
tulib-toshmagan deyarli bum-bush ekran va yakkayu- yagona tugmaga (Start) kuzingiz 
tushadi. Tugma (Start) WINDOWS 95ning 90% vazifalariga kirishni ta’minlaydi. 
Tugma yordamida pogonali (ierarxik) menyu ochiladi, u orkali foydalanuvchi 
kompьyuterda urnatilgan barcha ilovalarga kirishi mumkin buladi. 
(Start) tugma joylashgan kulrang panel WINDOWS 95 OT interfeysini ajoyib 
elementlaridan biri. Bu panel Task Bar (vazifalar paneli ) deb ataladi. 
WINDOWS 3.x da bir muammo bor edi, u foydalanuvchini kompьyuter kanday 
axvoldaligi, kanday ilovalar tuщirilgani xakida tuliљ tushunmovchilikka olib kelardi, 
gap shundaki, agar ilovalar darchasini ekranga “yozib yuborilsa”, unda foydalanuvchi 
kuz oldida u kancha ilovalarni tushirgani xakida xech kanday belgi kolmaydi. 
Bu muammoni xal etish uchun WINDOWS 95 interfeysiga vazifalar paneli 
ulandi. Vazifalar paneli yengil sozlanadi. Uni ekrandagi kerakli uringa 
joylashtirishingiz mumkin, agar butun ish davomida keraksiz deb xisoblasangiz, uni 
kurinmas kilib kuyishingiz xam mumkin. Bu xolda u fakat unga extiyoj tugilgandagina 
paydo buladi. Buning uchun sichkonni zarur joyga olib borish kifoya, shunda u darxol 
kurinadi. 
WINDOWS 95 ishga tushirilganda ekran yuzasida “mening kompь-yuterim” va 
“tarmokli zaxiralar” belgichalari paydo buladi. 
Bu ikki element lokal kompьyuter va tegishli tarmoklarning barcha zaxiralariga 
kirishni foydalanuvchi uchun oddiylashtiradi. 
(Start) tugma yordamida istalgan yakinda foydalanilgan xujjatni ochish mumkin, 
bunday xujjatlar xaљidagi axborotni endilikda aloxida ilovalar emas, balki operatsion 
tizim saklaydi. Bunday mexanizmni amalga oshirish sababi oddiy : unda yaratilgan 
faylini topish uchun ilovani ochishning nima keragi bor. Bu vaktni oladigan ortikcha 
xarakatlardir. Barcha foydalaniladigan xujjatlarni bitta ruyxatga kelitirish ancha 
oddiyroљ, uni kaysi ilovada ochish kerak - bu xolda foydalanuvchi emas, balki OT 
kaygurishi lozim.
WINDOWS95 da amalga oshirilgan yana bir yangi vazifa xujjat- lar (fayllar)ni 
fakat nomi va uning elementlari buyicha emas, balki uning tarkibi buyicha xam 
izlashdir. Siz xujjat yoki uning bir kismi tarkibidagi satrni kursatishingiz mumkin. Bu 
vazifa xam tugma (Start) bilan amalga oshiriladi.
Microsoft Office 4.x oilasi maµsulotlarida foydalanilgan kontaktli menyuni 
Windows 95 interfeysining istalgan joyida ishlatish mumkin. Masalan, ekranga 
kirishga ruxsatni almashtirish uchun (bu operatsiya WINDOWS 95 tomonidan 
kompьyuter yuklanishisiz jadal amalga oshiriladi), ekran fonining istalgan joyida 
sichkonning ung tugmasi bilan chikillatish va kontaktli menyudan Xususiyatlar 
(Properties) punktini tanlash kifoya. Natijada siz ekranning barcha sozlanishlariga 
(ekran oboylari, ekranga kirishga ruxsat va shu kabilar) kirishni kulga kiritasiz.