Oʻzbeкiston respubliкasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi m. M. Kadirov axborot texnologiyalari

5.2. Microsoft Access dasturida ma’lumotlar bazasini yaratish 
Microsoft Access
– 
ma’lumotlar bazasini boshqarish uchun 
moʻljallangan dastur boʻlib, yuqori darajadagi ma’lumotlar 
bazasini yaratadi. Uning qulaylik tomoni shundaki, katta hajmdagi 
ma’lumotlar bazasini yaratishni osonlashtiradi va uni boshqaruvini 
yengillashtiradi. 
Microsoft Access dasturi quyidagicha ishga tushiriladi: “Пуск” 
tugmachasi yordamida “Приложения” bandiga kiriladi va 
dasturlar roʻyxatidan Microsoft Access 2013 dasturi tanlanadi. 
Natijada ekranda dastlab MS Accessning ishchi oynasi paydo 
boʻladi. 
141

---

5.3-rasm. MS Access 2013 ning yangi hujjat yaratish oynasi 
Ishni yangi ma’lumotlar bazasi yaratish yoki mavjud hujjatni 
ochishdan boshlash mumkin. Yangi hujjat yaratishda biz tayyor 
andozalardan 
birini 
tanlashimiz 
(Пользовательские 
веб-
приложение) yoki boʻsh ma’lumotlar bazasi (Пустая база 
данных) hosil qilishimiz mumkin. Ishni boʻsh ma’lumotlar bazasi 
(Пустая база данных) hosil qilishdan boshlaymiz
49
. 
5.4-rasm. MS Access 2013 boʻsh ma’lumotlar bazasi yaratish darchasi 
Hosil boʻlgan darchada (5.4-rasm) “Создать” tugmasini 
bosamiz. Natijada quyidagi darcha hosil boʻladi. 
49
Beth Melton. Microsoft Office Professional 2013. Step by Step. USA 2013. P 
911-912. 
142

---

5.5-rasm. MS Access 2013 ning umumiy koʻrinishi 
Microsoft Access dasturi quyidagi qismlardan tashkil topgan:
1- Sarlavha qatori (База данных1.accdb); 
2- Tezkor murojaat etish panelini sozlash boʻlimi;
3- Asosiy menyular qatori; (Файл, Главная, Cоздание, 
Внешные данные, Работа с базами данных, Работа с 
таблицами); 
4- Qoʻshimcha amallarni bajarish uchun moʻljallangan maxsus 
uskunalar paneli (piktogrammalar); 
5- Asosiy obyektlarni koʻrsatish darchasi; 
6- Ishchi maydon; 
7- Dastur holatini koʻrsatib turuvchi qismi.