O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi namangan davlat universiteti

Arastuning davlat haqidagi ta‟limoti va hozirgi zamon 
Arastu (mil.av.384-322 yy.) – Aflotunning shogirdi va tanqidchisi qadimgi 
YUnonistonning buyuk mutafakkirlaridan biri. Uning falsafa siyosiy fikr tarixiga 
qo„shgan ulkan xissasi. Arastuning siyosiy qarashlari. “Siyosat”, “Afina 
politiyasi”, “Etika” va boshqa asarlarida aks etishi. Arastu siyosat, davalt va uning 
shakllari haqida. 
 
A.Avgustinning siyosiy qarashlari 
 
A.Avgustin (354-430 yy) –rasmiy xristian ta‟limoti va siyosiy mafkurasining 
taniqli tadqiqotchisi. Uning “Tongi jamiyat haqida”, “Erkin idora haqida” va 
boshqa asarlarida xristian falsafasining asosiy qodalarining ishlab chiqilishi. 
Avgustin inson va jamiyat, insoniyat tarixi evloyusiyasining davlari va davlat 
haqida. 
Forobiy va uning davlat haqidagi ta‟limoti 
Abu Nasr Forobiy (873-yilda tug„ilgan) Markaziy Osiyoliy mashhur 
mutafakkirlardan biri. Uning “Urush va tinch-totuv haqida”, “Baxtga erishish 
haqidagi traktat”, “Davlat arboblari haqidagi aforizmlar”, “Fozil shahar aholisining 
qarashlari” kabi asarlarida siyosiy ta‟limotlar tarixini boyitishi. Forobiy jamiyat, 
davlat, huquq masalalari haqida. Uning davlatni turlarga bo„lishi. Forobiy fazilatli, 
fazilatsiz shaharlar haqida. 
Nizom-ul-Mulkning “Siyosatnoma” asari va uning ahamiyati 
Nizom-ul-Mulk (1018-1092 yy.) – vazir, mohir siyosatchi, davlat arbobi, 
ko„zga ko„ringan allomalardan biri. Uning qarashlari “Siyosatnoma” deb atalgan 
asarida bayon etilganligi. Bu asarda davlatni boshqarish va uning shakl va 
metodlarini takomillashtirish, hukmdorlar va ularga qo„yiladigan talablar haqida. 
Ibn Sino jamiyat va davlat haqida 
Ibn Sino (980-yilda tug„ilgan 1032 yilda Xamadon shahida vafot etgan). 
Buyuk tabib, ulug„ mutafakkir, faylasuf. Uning “Risolai tadbiri anzil”, 
“Donishnoma” va boshqa asarlarida jamiyat ijtimoiy tabaqalar, davlat, huquq, 
qonun-qoidalar haqidagi fikrlari. Uning ideal davlat haqidagi ta‟limoti.