O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi namangan davlat universiteti

Siyosiy tahlil va siyosiy tahlil metodlari 
Siyosiy tahlilning mohiyati va o„ziga xosligi. Siyosiy tadqiqotlarda siyosiy 
tahlilining o„rni va roli. Siyosiy tahlil o„zining predmeti va o„ziga xosliklari bilan 
tadbiqiy fan sifatida. Tadbiqiy bilim sifatida siyosiy tahlilning dastlab sub‟ekt 
oldida muammolarni o„rganishga kiritilishi. Texnolog-analitikning odatda 
voqelarni tushunturuvchi va amaliy maslahatlarni shakllantiruvchi mutahassis 
sifatida tushunilishi.
Siyosiy tahlilning tuzilishi. Siyosiy tahlil tadqiqot yondashuvining 3 darajasi. 
Mikro tadbiqiy vaziyat tahlili, siyosiy tahlil jarayoni. Siyosiy tahlil 
muammolarining konseptuallashtirish bosqichi.
“Avesto” – qadimgi O„zbekistonning siyosiy tafakkurini o„rganishda muhim 
manba. 
“Avesto” – qadimgi O„zbekiston va Qadimgi Eron xalqlari ijtimoiy-siyosiy 
fikri haqidagi bebaho manba va hujjat. Bu manbada borliqning ikki asosga 
yaxshilik (Axuramazda) va yomonlik (Axriman)ga bo„linishi va ularning 
o„rtasidagi doimiy kurash. Axuramazda hayotning dunyodagi yaxshilik va 
yorug„likning yaratuvchisi. Axriman – yomonlik, qorong„ulikning manbai. 
Konfutsiyning jamiyat va davlat haqidagi ta‟limoti 
Konfutsiy (mil.av. 551-479) – Xitoy siyosiy fikrlari madaniyatiga asos 
solgan buyuk mutafakkirlardan biri. Uning qarashlari mutafakkirning shogirdlari 
tomonidan yozilgan “Lunyuy” deb atalgan. To„plamda bayon qilinganligi. 
Konfutsiyning jamiyat haqidagi ta‟limoti. Bu ta‟limotning ahloqiy standart 
darajasiga ko„ratilgan me‟yorlar va prinsiplar tashkil etishi. Konfutsiy davlat 

---

8 
haqidagi ta‟limoti. Bu ta‟limotning markaziy nuqtasini xalq farovonligi, jamiyat 
farovonligi, jamiyat barqarorligi, ijtimoiy tartibni saqlash tashkil etganligi. 
Aflotunning siyosiy ta‟limoti 
Aflotun (mil.av.427-347) qadimiyatning buyuk mutafakkirlaridan biri. 
Uning “Davlat”, “Siyosatchi”, “Qonunlar” va boshqa asarlarida insoniyat falsafiy-
ijtimoiy-siyosiy fikrini boyitishi.
Aflotunning ideal davlat haqidagi ta‟limoti. Davlatning nomukammal 
shakllari.