O‘zbеkiston rеspublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti a. T. Mardonova pul va banklar

Xalqaro moliya korporatsiyasi
(XMK) 1956 yilda taraqqiy etayotgan 
mamlakatlarda xususiy sektorni barqaror rivojlanishini rag‘batlantirish, ularda 
kambag‘allik miqyosini qisqartirish va shu mamlakatlarda aholi turmush darajasini 
oshirish maqsadida AQSh tashabbusi bilan tashkil etilgan va u Vashingtonda 
joylashgan. XMKning harakat miqyosi jaxonning XMKga a‘zo bo‗lgan taraqqiy 
etayotgan mamlakatlari bo‗lib, uning yordami shu mamlakatlarning xususiy 
sektoriga kreditlar va investitsiyalar bilan qo‗llab quvvatlash hisoblanadi.
Umuman XMK xalqaro lizing operasiyalarida yetakchi o‗rinni egallaydi va u 
bugungi kunda 50 mamlakatning 96 lizing kompaniyalari faoliyatini 
moliyalashtirgan, 40 mamlakatning 120 dan ortiq lizing sohasidagi investisiya 
loyihalarini amalga oshirishda texnik yordam ko‗rsatgan hamda 25 mamlakatdagi 
lizing kompaniyalarining muassisi hisoblanadi.
Investitsiyalarni kafolatlash xalqaro agentligi
(IKXA) – jahon banki 
guruxida 1988 yilda tuzilgan eng yangi tuzilmadir. Uning asosiy vazifasi notijorat 
tavakkalchilikdan kelib chiqishi mumkin bo‗lgan zararlarda investorlarga 
beriladigan kafolot hisobiga, shuningdek sarmoya oqimini yo‗naltiruvchi va 
rag‘batlantiruvchi qo‗lay investisiya muhitini va axborot bazasini yaratishda 
ko‗maklashuvchi a‘zo mamlakatlarga maslaxat xizmati ko‗rsatish yo‗li bilan 
rivojlanayotgan 
mamlakatlar 
iqtisodiyotini 
mustahkamlash 
maqsadida 
investisiyalar oqimiga yordam berishdir.
IKXA jahon bankidan mustaqil tashkilotdir. XMK singari u operativ xodimlar 
va xuquq maslaxatchilaridan iborat o‗z shtatiga ega, lekin bankning ma‘muriy va 

---

188 
boshqa xizmatlaridan foydalanadi. 1990 yillar boshida unga 128 mamlakat a‘zo 
edi.
XYII
.4.
 Yevropa tiklanish va taraqqiyot banki