O‘zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand viloyati kasbiy ta’limni rivojlantirish va muvofiqlashtirish hududiy boshqarmasi samarqand viloyati maktabgacha ta’lim boshqarmasi bulung`ur pedagogika kolleji

Mashg’ulot yakuni: Faol ishtirok etgan o’quvchilarni javoblarini izohlab baholaydi va rag’batlantiradi. Uyga vazifani berilishi: Kelgusi mashg’ulotga vazifa va bajarish yuzasidan yo’riqnoma beradi (4-ilova). 1.Qo’shimcha adabiyot. P.Yusupova “Maktabgacha yoshdagi bolalarga ekologik tarbiya berish”. 2. “Ekskursiya”lar ishlanmalaridan namunalar yozib kelish.
Baholari bilan tanishadilar. Topshiriqni yozib oladilar.

8- Mavzu: MTTda ekologizk markazni tashkil etish. Ekologik markazda qushlarni saqlash. Xona o’simliklarini to’g’ri parvarishlash.
Bolalar bog‘chasida bolalarni tabiat bilan tanishtirish u bilan doimo bevosita munosabatda bo‘lishni talab qiladi. Buni ta’minlovchi shartlardan biri bolalar bog‘chasida jonli tabiat burchagiga ega bo‘lishdir. Bolalarni tabiat bilan uzviy, davomli va sistemali tarzda tanishtirish ularda jonli tabiat burchagida yashovchilar haqida chuqur va puxta bilimlarni, mehnat, malaka hamda ko‘nikmalarni hosil qilish, kuzatuvchanlikni o‘stirish uchun sharoit yaratadi. Ana shu malaka va ko‘nikmalar asosida tabiatga ehtiyotkorona munosabat ham, unga qiziqish ham tarbiyalanadi. Tabiat burchagi bolalarning diqqatini burchakda yashovchi bir necha hayvonlarga, ularning o‘ziga xos belgilariga qaratish va shu bilan bolalarning chuqur, mustahkam bilimga ega bo‘lishlariga imkon yaratadi. Tabiatda bolalar uchratadigan hayvon va o‘simliklarning xilma-xilligi ular hayotidagi umumiy, ahamiyatli hamda qonuniy
tomonlarni ajratib ko‘rsatishni qiyinlashtiradi. Cheklangan miqdordagi maxsus tanlangan obyektlar bilan tabiat burchagida tanishtirish murakkab hamda muhim vazifani hal etish imkoniyatini beradi. Tabiat burchagida yashovchilarning fazoviy yaqinligi ham ahamiyatlidir. Masalan, bolalar akvariumdagi baliqlarni yaxshilab ko‘rish, ularni uzoq muddat davomida
kuzatish imkoniyatiga ega bo‘ladilar. Jonli tabiat burchagi uchun o‘simlik va hayvonlarni tanlashda bir qator talablarni nazarda tutish lozim. Ular quyidagilardir:
1) o‘simlik yoki hayvon u yoki bu ekologik guruhga xos bo‘lishi lozim. Bunda bolalarni
o‘simlik va hayvonlarning katta guruhi uchun xarakterli bo‘lgan, asosiy, o‘ziga xos belgilari, yashash sharoitlari bilan tanishtirish imkoni yaratiladi;
2) tabiat burchagida yashovchilarni parvarish qilish,qilinadigan mehnatning sifati,
xarakteri, unga sarflanadigan kuch va vaqtiga ko‘ra maktabgacha yoshdagi bolalarning
yoshiga mos (tarbiyachining ishtiroki va rahbarligi ostida) bo‘lishi lozim. Shuning
uchun «beor» o‘simliklar va ovqatni tanlamaydigan hayvonlar tanlanadi;
3) tabiat burchagidagi hayvon va o‘simliklar tashqi ko‘rinishidan yorqin, jozibador, maktabgacha ta’lim yoshidagi bolalarning hali unchalik barqaror bo‘lmagan diqqatini
o‘ziga jalb qila oladigan bo‘lishi kerak;
4) tabiat burchagida bu turdagi o‘simlik va hayvonlarning bir necha xili mavjud bo‘lishi
lozim. Chunki bolalar kuzatish obyektida faqat umumiy belgilarnigina emas, balki
o‘ziga xos xususiyatli belgilarni ham ko‘ra olishlari kerak. Bu bolalarning tirik
organizmlarning xilma-xilligi hamda takrorlanmasligini bilib olishlariga yordam beradi;
5) tabiat burchagida o‘simlik va hayvonlar tamoman xavfsiz bo‘lishi, bolalarning
sog‘liqlariga hech qanday zarar yetkazmasligi lozim;
6) o‘simlik va hayvonlarning bolalar muassasasi binosidagi hayot faoliyati, o‘sishi va
rivojlanishida binoning doimiy haroratini, karbonat angidrit gazining konsentratsiyasini,
quruqligini, shovqin-suronning mavjudligini hisobga olish lozim.
Hayvon va o‘simliklarni tabiat burchagiga joylashtirishda,birinchi navbatda, ularning biologik xususiyatlari hamda ehtiyojlariga e’tibor berish lozim. Masalan, ba’zi xona o‘simliklari (chiroqgul, kaktus va boshqalar) quyosh nurining ko‘proq bo‘lishini talab qiladi, shuning uchun ularni eng yorug‘joyga qo‘yish lozim, ba’zilari esa (masalan, uzambarg gunafshasi) tik tushib turuvchi quyosh nuriga bardosh bera olmaydi. Shu bilan birga jonli tabiat burchagi ko‘zni quvontirishi, bezashi lozim. Bunda, obyektlarni shunday joylashtirish kerakki, bolalar ularning yoniga bemalol kela olishlari, kuzata olishlari va unda mehnat qila olishlari mumkin
bo‘lsin.
Tabiat burchagida yashovchilarni doimiy va vaqtincha yashovchilarga ajratish
mumkin. Doimiy yashovchilarga xona gullari, qafasdagi qushlar, akvariumdagi baliqlar,
katta guruhlarda esa hayvonlar kiradi. Vaqtincha yashovchilarga qisqa muddatga olib kiriladigan mahalliy o‘lka o‘simligi, hayvonlar,dastlabki bahorgi gullar, kuzda qiyg‘os gullaydigan gulxonadagi dekorativ o‘simliklar, xonadagi manzarali o‘simliklar,hasharotlar va shu kabilar kiradi.