O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti

 
 
65
Филатов А.Ю. Математические модели несовершенной конкуренции / Филатов А.Ю., Айзенберг Н.И. – 
Иркутск: Изд-во Иркут. гос. ун-та. – 2012. – 108 с. 14 б 

---

117 
7.2.1-jadval 
Oligopoliya(duopoliya) sharoitida raqobatlashuv sxemasi 
№ 
nomi 
1-firma 
2-firma 
q
1
+q
2
=q 
p 
π
1 
π
2
 
1.
Kartel 
( )
2.
Har ikkala firma 
o‘z 
mustaqilligiga 
ega 
ergashuvchi 
ergashuvchi 
( )
( )
3.
Kurno 
muvozanati 
( )
( )
( )
( )
4.
Shtakelberg 
modeli bo‘yicha 
1-muvozanat 
yetakchi 
ergashuvchi 
( )
( )
( )
( )
5.
Shtakelberg 
modeli bo‘yicha 
2-muvozanat 
ergashuvchi 
yetakchi 
( )
( )
( )
( )
6.
Yetakchilik 
uchun kurash 
yetakchi 
yetakchi 
c 
0 
0 
Jadvalni tahlil qiladigan bo‘lsak, mahsulot ishlab chiqarish hajmining ortishi 
va bozor narxining pasayishi bilan oligopoliya (duopoliya) sharoitida firmalar 
o‘rtasida raqobat kurashi kuchayadi. 
7.3. Davlatning narx siyosati raqobatli narx shakllanishining asosi sifatida 
Bozor iqtisodiyoti munosabatlari narxni davlat tomonidan tartibga solishning 
markazlashgan-rejali iqtisodiyotdagidan farqli ravishda keng qamrovli xarakterga 
ega emas. Shu o‘rinda bozor iqtisodiyoti mamlakatlarida narx shaklanishi stixiyali 
yuz beradi deb hisoblash noto‘g‘ri bo‘ladi. Bu mamlakatlarda narx har doim 
davlatning e‘tiborida bo‘lib, davlat tomonidan tartibga solib turiladi. Xususan, 
jamiyatning ijtimoiy hayoti bilan bog‘liq narxlar davlatning diqqat markazida 
bo‘ladi. Davlatning narx orqali tartibga solishi 

bu davlatning iqtisodiyotga ta‘sir 
etishining asosiy ko‘rinishlaridan biri hisoblanadi
66
. 
Narxni davlat tomonidan tartibga solishdan maqsad
 
takror ishlab 
chiqarishning zaruriy mutanosibligiga erishish, inflasiya sur‘atini pasaytirish, narx 
o‘sishi va ish haqlari o‘rtasidagi mutanosiblikni ta‘minlash, davlat korxonalarini 
subsidiyalash hamda davlat byudjetiga zarur resurslarni jalb etishdir. 
Mazkur qonun xujjatlari asosida mamlakatimizda davlatning narx siyosati 
amalga oshiriladi. davlatning narx siyosati davlat xaridi, ijtimoiy ahamiyatga ega 
ayrim tovar va xizmatlarga narx belgilash, tabiiy monopoliyalar ustidan nazoratni 
amalga oshirish va davlat nazorati ostida narxlarni erkinlashtirishga qaratilgan 
maqsad va tamoyillarni o‘z ichiga oladi 
66
А.Абилқосимов . Иқтисодиѐтни давлат томонидан тартибга солиш усуллари. Т: Фан нашриѐти 2014 й

396 бет

---

118 
Qonun xujjatlariga muvofiq ayrim tovar (ish, xizmat)larning narxi ichki 
bozorda davlat tomonidan tartibga solinadi. Bular quyidagilar: 
–