O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti

Iqtisodiy faol aholining raqobatbardoshligi

harakatdagi mehnat 
resurslarining mehnat bozordagi muvaffaqiyatini ta‘minlovchi psixofiziologik, 
kasbiy-malakaviy, motivasion ish haqi darajasini ifodalovchi xususiyatlaridir
57
.
Mehnat resurslari nuqtai nazaridan raqobatbardoshlik 

xodimlarning 
tashkilotdagi barqaror faoliyat yuritish ko‘rsatkichi hisoblanadi. Mehnat resurslari 
raqobatbardoshligi shakllanishiga quyidagi omillar ta‘sir ko‘rsatadi: 
6.3.1-rasm. Inson resurslari raqobatbardoshligiga ta’sir ko’rsatuvchi omillar 
Mehnat resurslarining raqobatbardoshligini baholashda inson kapitalining 
tarkibi va sifatini o‘zida aks ettiruvchi individual xususiyatlari muhim ahamiyatga 
ega. Bu individual xususiyatlarga quyidagilarni kirtishimiz mumkin: 
– mehnat resurslarining jismoniy qobiliyatlari, sog‘lig‘i, tashqi ko‘rinishi 
(biofizik kapital); 
– intellektual, aqliy, ijodiy qobiliyatlari, bilimi va o‘quvi, kasbiy tajribasi 
(intellektual kapital); 
– psihologik sifatlari, axloqiy va xulqiy ustanovkalari, qadriyatlari, 
tafakkuri, stereotiplari, dunyoqarashi, shaxsiy motivlari (axloqiy-psihologik 
kapital); 
– ijtimoiy kelib chiqishi, aloqadorligi, familiya, statusi, taalluqliligi (ijtimoiy 
kapital); 
57
Карташова, Л. В. Управление человеческими ресурсами. - М.: Изд-во ИНФРА-М, 2013. –235 с. 
Inson resurslari raqobatbardoshligiga ta’sir ko’rsatuvchi omillar 
Ijtimoiy-iqtisodiy omillar 
- xo‘jalik mexanizmi; 
- aholi sonining takror 
hosil bo‘lishi; 
- malakali ishchi kuchini 
tayyorlash; 
- mehnat qonunchiligi; 
- 
ishchi 
kuchining 
tarmoqlar 
boy‘icha 
taqsimlanishi 
va 
qayta 
taqsimlanishi 
Hududiy omillar 
- 
tabiiy-iqlimiy 
shart-
sharoitlar; 
- 
ijtimoiy-maishiy 
infratuzilmaning 
rivojlanganligi; 
- ish o‘rinlari va mehnat 
resurslari 
o‘rtasidagi 
muvozanatning mavjudligi