O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti

411. O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoevning kitobni nomini toping.
A) Vatan ravnaqi uchun har birimiz masulmiz.
B)* Tanqidiy tahlil qat’iy tartib-intizom va shaxsiy javobgarlik-har bir rahbar faoliyatining kundalik qoidasi bo’lishi kerak.
C) Jaxon moliyaviy iqtisodiy inqirozi uni O’zbekiston sharoitida bartaraf etish yo’llari choralari.
D) O’zbekiston XXI asr bo’sag’sida: xavfsizlikka tahdid, barqarorlik shartlari va taraqqiyot kafolatlari.


412. «Diniy ilmlarning tiriltirilishi» (Ixyoiy ulum-din) nomli asar kimga tegishli?
A) Sulaymon Boqirg’oniy
B) Ahmad Yassaviy
C) * Imom al-G’azzoliy
D) Abdulloh Ansoriy


413. Kopernik o’zining fanda tub o’zgarish yasagan qaysi ta’limoti bilan mashhur bo’lgan?

1. 
   *Geliosentrik
   
2. 
   Geyosentrik
   
3. 
   Texnosentrik
   
4. 
   Antroposentrik
   

414. Substansiya dunyoning birligini ifodalasa, modus dunyoning xilma-xilligini ifodalaydi. Bu kimning fikri?
A) David Yum
B) Frensis Bekon
C) * Benedikt Spinoza
D) Jon Lokk


415. Maktab ta’limida hukmronlik qilgan va ilohiyatga to’la bog’liq bo’lgan o’rta asrlar xristian falsafasi bu

1. 
   Sxolastika*
   
2. 
   Materializim
   
3. 
   Dialektika
   
4. 
   Teosentirizm
   

416. Rim klubining asoschisi va birinchi prizdenti bo’lgan shaxsni belgilang.

1. 
   Flyerbrix
   
2. 
   Aurelli Pechchi*
   
3. 
   Bill
   
4. 
   Reni Dekard
   

417. Kompyuter inqilobi bosqichiga kirgan jamiatning nomini to’g’ri ko’rsatilgan javobni toping

1. 
   Texnotron*
   
2. 
   EHM
   
3. 
   Prognoztik
   
4. 
   Industriea
   

418. Kim insonning eng muhim xususiyati o’ziga xos belgisi metafizk yoki jismoniy tabiati emas balki uning faoliyatidir deb qayd etadi

1. 
   Lappi
   
2. 
   Kaxirin *
   
3. 
   Veber
   
4. 
   Kant
   

419. Faoliyatning tuzilishini to’g’ri ko’rsatilgan javobni belgilang

1. 
   Faollik, natija, maqsad
   
2. 
   Ehtiyoj, motiv, maqsad, vositalar*
   
3. 
   Ehtiyoj ,faollik ,ahloq ,huquq
   
4. 
   Ahloq ,huquq, natija
   

410. Boqiylik, ilohiylik dunyoviylikning birligi deb kim ko’rstgan

1. 
   Avliyo Avgustin*
   
2. 
   Gegil
   
3. 
   Dedro
   
4. 
   Xaldun
   

411. “Inson uchun tarixdan judo bo’lish hayotdan judo bo’lish demakdir’’ deb kim aytgan

1. 
   Bahadirov
   
2. 
   Islom Karimov*
   
3. 
   N. Jo’rayev
   
4. 
   J.Tulinov
   

412. “Dunyoga keldumu, bozorga bordim ,kafanni oldimu mozorga bordim’’ushbu satrlar kimga tegishli

1. 
   Sheroziy *
   
2. 
   Jomiy
   
3. 
   Avloniy
   
4. 
   Navoiy
   

413. Falsafaning inson faoliyatini o’rganadigan bo’limini aniqlang

1. 
   Proksialogiya*
   
2. 
   Aksialogiya
   
3. 
   Tealogiya
   
4. 
   Fellologiya
   

414. Faoliyatni tartibga solish mexanizmini ko’rsating

1. 
   Huquq-axloq*
   
2. 
   Siyosiy-ijtimoiy
   
3. 
   Axloq-odob
   
4. 
   Tartib- intizom
   

415. Qarilik ifodasini kim insonga nisbatan biologik ma’noda ishlatgan

1. 
   I.A.Karimov
   
2. 
   Beruniy
   
3. 
   Q. Nazarov*
   
4. 
   Ibn Sino
   

416. F.Netshe tarix falsafasini qanday tariflagan

1. 
   Abadiy ortga qaytish *
   
2. 
   Hukumronlik
   
3. 
   Inson taffakuri mahsuli
   
4. 
   Inson hayoti
   

417. “Ilohiy shahar’’asarini kim yozgan

1. 
   Braun
   
2. 
   Farg’oniy
   
3. 
   A.Avgustin*
   
4. 
   Gegil
   

418. “Hamonki biz bor ekanmiz,o’lim yo’q o’lim kelganda esa bizning o’zimiz yo’q bo’lamiz ’’ .Bu fikrlar qaysi faylasufga tegishli

1. 
   Zenon
   
2. 
   Lukritsiy Kar
   
3. 
   Epikur*
   
4. 
   Arastu
   

419. “O’zingga ravo ko’rmaganni o’zgaga ravo ko’rma” tamoili qaysi talimotga tegishli

1. 
   Konfutsiy *
   
2. 
   Duosezm
   
3. 
   Legizm
   
4. 
   Monism
   

420. Sharq va g’arb falsafasi nimaga qarab rivojlangan

1. 
   Umuminsoniy qadriyatlarga*
   
2. 
   Davlatlarga qarab
   
3. 
   Mehnat taqsimotiga qarab
   
4. 
   Qurollarning takomillashishiga qarab
   

421. 
     «Donishmand kim? – deb so’rashganda, u «Haqiqiy donishmand xudodir, biz donishmandlikni sevguvchilarmiz», - degan iborani kim aytgan.
     

1. 
   *Diogen
   
2. 
   Epikur
   
3. 
   Demokrit
   
4. 
   Evklip
   

421. 
     «Nasixatnoma» asarida odamlarni nima olishga, unga ixlos qo’yishga chaqiriladi.
     

1. 
   bilm
   
2. 
   ilm*
   
3. 
   boylik
   
4. 
   mexnat qurollari
   

421. 
     Dastlabki taqvim (kalendar), tibbiyotga doir asarlar qaerda paydo bo’lgani shu da’vatlarning dastlabki samaralari edi.
     

1. 
   Shumer Akkad
   
2. 
   Misr*
   
3. 
   Bobil
   
4. 
   Italia
   

421. 
     Upanishadlar falsafasining mohiyati shundaki,
     

1. 
   u jonni ruh bilan uzoqlashtrladi.
   
2. 
   u jonni ruh bilan tenglashtiradi.*
   
3. 
   u jonni ruh bilan qo’shiladi.
   
4. 
   u jonni ruh bilan almashtriladi.
   

421. 
     Jaynizm (hindcha «jinna» - «g’olib») – eramizdan avvalgi 1-yillik o’rtalarida qadimgi Hindistonda yuzaga kelgan va olamning asosida nima yotadi, deb hisoblaydigan ta’limot.
     

1. 
   jon va rux
   
2. 
   ikki ibtido: materiya va jon*
   
3. 
   suv va olov
   
4. 
   tuproq va xavo
   

421. 
     Olamni osmon boshqaradi. Osmon irodasi-taqdirdir. Biz yashab turgan olam, undagi tartib osmon hukmdori tomonidan yuborilgan. Jamiyat hayotidagi tartibga qattiq amal qilish talab etiladi. Bu kimning fikri
     

1. 
   Konfusiy*
   
2. 
   laosizi
   
3. 
   Zardusht
   
4. 
   Moniy
   

421. 
     Dao qonuniga ko’ra olam nechta unsurdan tashkil topgan.
     

1. 
   4
   
2. 
   5*
   
3. 
   3
   
4. 
   2
   

421. 
     Milet shahrida yuzaga kelgan va rivojlangan. Milet maktabi vakillari Fales, Anaksimandr, Anaksmenlardir. Uning asoschisi kim
     

1. 
   Fales*
   
2. 
   Anaksimandr
   
3. 
   Anaksmen
   
4. 
   Levklip
   

421. 
     Xamma narsa apeyrondan kelib chikadi va ma’lum bir vaktda apeyronga kaytadi.Deb kim aytadi
     

1. 
   Anaksmen
   
2. 
   Anaksimandr*
   
3. 
   Arastu
   
4. 
   Aflotun
   

421. 
     «Tabiat haqida» asarlarining muallifi kim
     

1. 
   *Ksenofont
   
2. 
   Diogen
   
3. 
   Pifagor
   
4. 
   Aflotin
   

421. 
     Sofistlar qanday muamolari bilan shug’ullangan.
     

1. 
   *antropologiya va gnoselogiya
   
2. 
   preksiologiya va aksialogiya
   
3. 
   kosmogoniya va antologiya
   
4. 
   konfilktalogiya va leksikalogiya
   

421. 
     Harakat olam singari abadiydir. Kim aytgan.
     

1. 
   Epikur
   
2. 
   *Arastu
   
3. 
   Aflotun
   
4. 
   Suqrot
   

421. 
     Dunyodagi yovuzlik insonlarni boy va kambag’al bo’lishidir. Shu tarzda jamiyatda ijtimoiy adovatlarga qarshi kurash insonlar o’rtasida turli urushlar, bir-birlarini ko’ra olmasliklar yuzaga keladi. Kimni talimotida aytilgan.
     

1. 
   Muqanna
   
2. 
   Zardusht
   
3. 
   Moniy
   
4. 
   *Mazdak
   

421. 
     «Baxt-saodatga erishuv haqida» degan risolasida to’xtalib, hayvonni ikki xil nom bilan ataydi. Birinchisi, hayvoniy, ikkinchisi, madaniy hayvon yoki insondir, deydi. Kim fikr bildiradi.
     

1. 
   *Forobiy
   
2. 
   Alkindiy
   
3. 
   Zamzxshariy
   
4. 
   Beruniy
   

421. 
     Materiya 4 unsurdan tashkil topgan. Materiya doim harakatda, u vaqt va fazo bilan bog’liqdir. Deb kim aytgan
     

1. 
   *Ibn Sino
   
2. 
   Forobiy
   
3. 
   Alkindiy
   
4. 
   Xorazmiy
   

421. 
     Qaysi talimot ilohiy ishq haqida etirof etadi.
     

1. 
   iudaizim
   
2. 
   katolisizm
   
3. 
   buddizim
   
4. 
   *tasavuf
   

421. 
     Gnos­tika, apologetika, patristika, realizm, nominalizm va boshqa oqimlar qaysi davr falsafasining qiyofasini belgilaydi.
     

1. 
   Yangi davr
   
2. 
   *o’rta asr
   
3. 
   Qadimgi davr
   
4. 
   Eng yangi davr
   

421. 
     Xudo ruh sifatida yovuzlikda mutlaqo sof, inson esa o’z tabiatining ruhiy jihati bilan xudoga moslashgan.
     

1. 
   apologetika
   
2. 
   *gnostisizm
   
3. 
   patristika
   
4. 
   realizm
   

421. 
     A. Baumgarten «Estetika» nimani o’rganadigan fan deb tavsirlagan edi?
     

+Hissiy bilish shakllarni o’rganuvchi;
-Axloqsizlikni;
-Tubanlikning namoyish bo’lishini;
-Sanatning paydo bo’lishini;

421. 
     G.Gegel «Estetika» fani predmetini nima tashkil etadi deb ko’rsatadi?
     

+Go’zallik qonunlari;
-Badiiy ijod;
-Ulug’vorlik;
-Tafakkur;

421. 
     Qaysi kategorya nafosatning bosh xususyati hisoblanadi?
     

+Go’zallik;
- Ulug’vorlik;
- Hajviylik;
- Fojiaviylik;

421. 
     Estetika qaysi fanga tayangan holda o’zining g’oyaviy-mafkuraviy, ijtimoiy siyosiy maqsadlarini shakllantiradi?
     

+ Psixologiyaga;
- Sosiologiyaga;
- Pedagogikaga;
- Axloqshunoslikka;

421. 
     «Estetika»ning falsafiy fan ekanligi qanday xususiyati bilan belgilanadi?
     

+ Borliqni estetik o’zlashtirish;
+ Inson mohiyatini o’rganish;
- Gumanitar fanlar uchun dasturilamal ahamiyatga egaligi;
- Falsafiy kategoryalardan foydalanish;

421. 
     Qadimgi yunon faylasuflaridan qaysi biri barcha narsalarning mohiyatini raqam(son)lar tashkil etadi, deb uqtiradi?
     

+ Pifagor.
- Geraklit
- Suqrot.
- Aflotun.

421. 
     Arastuning fikricha nafosat (go’zallik) asosini nima tashkil etadi?
     

+Tartibligi, muvofiqligi, yaxlitligi;
- Dunyoviy goya;
- Raqam(sonlar)ning cheksizligi;
- Insonning ruhiy olami;

421. 
     Arastuning qaysi asarida estetikaning masalalari haqida fikr yuritiladi?
     

+«Poetika».
- «Kategoryalar».
-«Topika».
- «Siyosat».

421. 
     «Katarsis» (ruhiy poklanish) tushunchasini yunon faylasuflarining qaysi biri birinchi bo’lib qo’llagan?
     

+Aristotel
- Platon.
- Demokrit.
- Suqrot.

421. 
     G.Gegel o’zining qaysi asarida sanatning maqsad va vaziflarini tahlil qiladi?
     

+ «Estetika bo’yicha maruzalar».
- «Ruh falsafasi».
- «Tabiat falsafasi».
- «Huquq falsafasi».

421. 
     Gegelning fikricha qaysi sanat yo’nalishi haqiqiy, mukammal deb qaraladi?
     

+ Klassisizm;
- Romantizm;
- Simvolizm;
- Realizm;

421. 
     «Mezon ul avzon» asrining muallifi kim?
     

+ Alisher Navoiy.
- Abduraxmon jomiy.
- Bobur.
- Lutfiy.

421. 
     I.Kant qaysi asarida o’zining estetik qarashlarini bayon etadi?
     

+ «Ulug’vorlik va go’zallik tuyg’ulari ustida kuzatishlar».
- «Amaliy aqlning tanqidi».
- «Muhokama tanqidi».
- «Falsafada mantiqiy tushunchasi».

421. 
     Dizayn bu?
     

+ Obektni badiiy-estetik loyhalash;
- Sanatning bir turi;
- estetik ong shakli;
- Badiiy metod;

421. 
     Estetik qonunlar bu?
     

+ estetik ong unsurlarining o’zaro bog’lanishi
- Narsa, hodisalarning o’zaro zaruriy bog’lanishi;
- Ijod jarayoni, estetik faolyatining muhim bog’lanishlari;
- Sanat asarlarining estetik metod asosida yaratilishi;

421. 
     Badiiy ijod bu?
     

+ Sanat asarlarining yaratilishi
- estetik ong faolyati;
- Sanat asarini idrok etish;
- Tafakkurga asoslangan ijod;

421. 
     Quyida keltirilganlarning qaysi biri estetik bilishning xususiyati?
     

+ Refleksiv, yani subektning o’z-o’ziga qaratilganligi;
- Rasionallik, sof aqliylik;
- Sof hissiylikka asoslanish;
- Modellashtirish.

421. 
     «Umuminsoniy g’oyalarning emosional his-tuyg’uli in’ikos ettirilishi» ongning qaysi shakllariga taalluqli?
     

+ estetik ongga
- Siyosiy ongga;
- Axloqiy ongga;
- Huquqiy ongga;

421. 
     Estetik ong unsurlarning qaysi biri bevosita jamiyat manaviy hayotining tarkibiy qismi sifatida amal qiladi?
     

+ estetik g’oya, nazarya;
- estetik ehtiyoj;
- estetik his-tuygu;
- estetik did;

421. 
     Jamiyat estetik ongining muhim xususiyati bu?
     

+ estetik ideal, nazarya tarzidaligi;
- Mafkuraviyligi;
- Gnoseologiyaviy ahamiyatliligi;
- Hech qaysi;

421. 
     Shaxs estetik ongining boshlang’ich unsuri bu?
     

+ estetik his-tuyg’u;
- estetik nazarya;
- estetik ideal;
- estetik did;

421. 
     estetik qadriyat bu?
     

+ Nafosat qimmatiga ega qariyat;
- Moddiy qadiryat;
- Kishi ehtiyojini qondiradigan qadriyat;
- Milliy qadriyat;

421. 
     Estetik munosabat bu?
     

+ Insonning obyektga estetik subekt tarzidagi munosabati
- Insonning borliqqa munosabati;
- o’zini-o’zi bilishga qaratilgan munosabati;
- Ijtimoiy munosabati;

421. 
     estetik baho bu?
     

+ Qadriyatlarning manaviy qimmatini baholash
- Qadriyatlarning ijtimoiy ahamiyatini baholash ;
- Qadriyatlarning milliyligini baholash;
- Qadriyatning moddiy qimmatini baholash;

421. 
     Kishining narsa, hodisalardagi nafosatlilik jihatini idrok etish va baholash estetik ong unsurining qaysi biriga taalluqli?
     

+ estetik did;
- estetik ideal;
- estetik ehtiyoj;
- estetik nazariya;

421. 
     Kishining obektga moddiy manfaatdorlikdan xoli bo’lgan intilishi estetik ongning qaysi unsuri uchun xos?
     

+ estetik ehtiyoj;
- estetik nazarya;
- estetik ideal;
- estetik did;

421. 
     estetik ehtiyojning shakllanishi, rivojlanishi bevosita qaysi estetik ong unsuri bilan bog’liq?
     

+ estetik his-tuyg’u;
- estetik nazarya;
- estetik did;
- estetik ideal;

421. 
     Nafosatlilik, go’zallikdan zavqlanish tuyg’usi bevosita qaysi estetik ong unsuriga xos?
     

+ estetik his-tuyg’u;
- estetik nazarya;
- estetik ideal;
- estetik did;

421. 
     estetik ong unsurlarining qaysi biri bevosita tafakkur shakllari—tushuncha, xulosa chiqarish shakllarida ifodalanadi?
     

+ estetik nazarya;
- estetik ehtiyoj;
- estetik his-tuyg’u;
- estetik ideal;

421. 
     estetik ong unsurlarini muayyan sistema tarzida yaxlitlashtiruvchi kategorya bu?
     

+ Nafosat (estetiklik);
- Ulug’vorlik;
- Go’zallik;
- Fojiaviylik;

421. 
     Mehnatning o’ziga xos turi bo’lib, bunda estetik-badiiy qadriyatlar yaratiladigan faoliyat bu?
     

+ estetik faoliyat;
- Ilmiy faoliyat;
- Texnik faoliyat;
- Ijodiy faoliyat;

421. 
     Sharq mutafakkirlaridan kim birinchi bo’lib tasavvufni falsafiy—estetik jihatdan talqin qilgan?
     

+ G’azzoliy.
- Ibn Rushd.
- Farobiy.
- Ibn Sino.

421. 
     Uyg’unlik(garmoniya) nima?
     

+ Narsa va hodisalarning muayyan fazo va vaqtdagi shakl va mazmun birligi, ichki mutanosibligi, yaxlit sistema tarzida mavjudligini ifodalaydigan kategoriya;
-Tashqi dunyo bilan insonning o’z-o’zini anglashi;
-Insonning maqsad, manfaat va ehtiyojining muvofiq mutanosib kelishi.
- Borliqning rivojlanishi konuni.

421. 
     Uyg’unlik qanday xususiyat va belgilarga ega bulganda o’zaro muvofiqlashadi?
     

+Me’yor, yaxlitlik, go’zallik;
- Moslik, birikkanlik, ulug’vorlik;
- Proporsionallik, muvozanatlilik;
- Aniklik, sistemalilik, mukammallik;

421. 
     Rossiya fanlar akademigi A.A.Xusenovning ta’kidlagan bita manbadan tarqalgan 3ta nur nomi tugri ko’rsatilgan javobni belgilang.
     

+ Xaqiqat, ezgulik, go’zallik;
- Ezgulik, mehnatsevarlik, adolat;
- Yovuzlik, adolatsizlik, xunuklik;
- Tug’rilik, go’zallik, epchillik;

421. 
     Islom dining mukaddas kitobi Qur’oni Karim sura va oyatlarida Allox taolo nimaning timsoli- mukammal zot sifatida qayd etiladi?
     

+ Xaqiqat;
- Ezgulik;
- Go’zallik;
- Xamma javoblar to’g’ri;

421. 
     Abu Nasr Forobiy fikricha, inson Xudo bilan qanday munosabatda fozil bo’la oladi?
     

+ Jisman va ruxan uyg’unlikka erishgan paytdagina;
- Ruxan va kalban uyg’unlikka erishgan paytdagina;
- Ong va qalb uyg’unligiga erishilgan paytdagina;
- Jisman va qalban uyg’unlikka erishgan paytdagina;

421. 
     Abu Rayxon Beruniyning «Javoxirot»(minerologiya) asari mazmunan qanday g’oyalar bilan sug’orilgan?
     

+ Axloqiy –estetik g’oyalar;
- Siyosiy g’oyalar;
- Bunyodkorlik g’oyalari;
- Diniy g’oyalar;

421. 
     Abu Rayxon Beruniy o’zining «Javohirot»(minerologiya) asarida eng noyob javohir deb ko’rsatgan qatorni belgilang.
     

+ Inson;
- Oltin;
- Kumush;
- Yoqud.

421. 
     Quyidagilarning qaysi biri san’atning sintetik (qorishiq) tuzimiga kiradi?
     

+Teatr
-Badiiy adabiyot
-Musiqa
-Me’morchilik

421. 
     Quyidagi san’at turlarining qaysi biri fazo (makon) o’lchovlari asosida ijrok etiladi?
     

+Me’morchilik
-Musiqa
-Badiiy adabiyot
-Qo’shiq

421. 
     I.Kant nimani inson ruhida tugiladigan, uni jumbushga keltiradigan his-tuyg’u deb tushuntiradi?
     

+ Ulug’vorlikni
-Go’zallikni
-Estetiklikni
- Uyg’unlikni

421. 
     Go’zallik kategoriyasining mohiyati falsafaning qaysi kategoriyasi orqali anglashiladi?
     

+Shakl va mamun
-Zaruriyat va tasodif
-Imkniyat va voqyelik
-Sabab va oqibat

421. 
     Aristotelning fikricha, go’zallikning xususiyatlari bu –
     

+Simmetriklik, mutanosiblik
-Me’yor, takrorlanuvchilik
-Cheksizlikning cheklanganligi
-O’zgaruvchanlik

421. 
     Abu Nasr Forobiy o’zining qaysi asarida go’zallikni uning muqobil qutbi-xunuklik bo’yicha ta’riflaydi?
     

+«Aflotun qonunlari mohiyati»
-«Ixso-alulush» («Ilmlarning kelib chiqishi»)
-«Arastufalsafasi»
-«Inyersan’ati»

421.