O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

Rxk=SF/XK 
 
Ushbu ifodani sotuv rentabelligi (SF/ST), aktivlarning aylanuvchanligi (ST/A) va 
aktivlarda xususiy kapitalni jamlanishi (A/XK )ga muvofiq quyidagi ko‘rinishga 
keltirish mumkin:
Rxk=SF/ST*ST/A*A/XK 
 
Bunda: Rxk- xususiy kapital rentabelligi; 
SF-sof foyda; 
ST-sotishdan sof tushum; 
A-oxirgi hisobot sanasiga aktivlar summasi; 
XK-oxirgi hisobot sanasiga xususiy kapital summasi. 

---

66 
1.52-jadval 
Xususiy kapital rentabelligi va uning o‘zgarishiga ta’sir etuvchi omillar 
tahlili 
t/r 
Ko‘rsatkichlar 
O‘tgan yil 
Hisobot yili 
1 
Sof foyda 
9000.0 
9900.0 
2 
Sotishdan tushum 
60000.0 
63600.0 
3 
Aktivlar summasi 
120000.0 
126000.0 
4 
Xususiy kapital summasi 
30000.0 
30000.0 
Xususiy kapital rentabelligi hisob-kitobi va uning o‘zgarishiga ta’sir etuvchi 
birliklarning hisob-kitobini quyidagi jadvalda keltirib o‘tamiz. 
1.53-jadval 
Omillar ta’sirining hisob-kitobi 
Ko‘rsat 
kichlar 
Hisob-kitoblar 
Natija 
Ta’sir 
darajasi 
o‘tgan yili 
Rxk(o‘y)=9000.0/60000.0x60000.0/12
0000.0x120000.0/30000.0 x 100foiz 
30foiz 
hisobot 
yili 
Rxk(hy)=9900.0/63600.0x63600.0/12
6000.0x126000.0/30000.0 x 100foiz 
33foiz 
+3foiz 
Rentabellik o‘zgarishiga ta’sir etuvchi omillar hisob-kitobi
SF/ST 
ta’siri 
Rxk(sf)=9900.0/63600.0x60000.0/120
000.0x120000.0/30000.0 x100foiz 
31.14foiz 
1.14foiz
(31.14-30.0) 
ST/A 
ta’siri 
Rxk(a)=9000.0/120000.0x63600.0/12
6000.0x120000.0/30000.0 x 100foiz 
30,3 foiz 
0,3 foiz 
(30,3-30.0) 
A/XK 
ta’siri 
Rxk(a)=9000.0/120000.0x60000.0/12
0000.0x126000.0/30000.0 x 100 foiz 
31.5foiz 
1.5 foiz 
(31.5-30.0) 
Demak korxonada xususiy kapital rentabelligi o‘tgan yilga nisbatan +3 foizga 
ortgan. Bu o‘zgarish sof foydaning sotishdan tushumdagi salmog‘ining o‘zgarishi 
hisobiga +1.14foiz ga. (31.14-30.0) aktivlar aylanuvchanligining o‘zgarishi hisobiga 
+0,3 foizga (30,3-30.0), kapitalning tarkibiy o‘zgarishi hisobiga +1.5 foizga (31.5-
30.0) o‘sishi tufayli ro‘y bergan. Hisob-kitobdagi noaniqliklar +,-0.4 ga teng.