O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent tibbiot akademiyasi

5.3. Havo mikroflorasi. Havo orqali tarqaladigan kasalliklar. 
 
Havodagi mikroblar juda hilma-hil va ularning soni ko‘p faktorlarga 
bog‘liqYA’ni, havoning mineral Sa organik birikmalar bilan ifloslanishiga, 
temperaturaga, yog‘ingarchilikka, yilning fasliga, namlikka, geografik 
joylanishishiga va boshqalarga bog‘liq. 
Havoda chang, qurum qanchalik ko‘p bo‘lsa, mikroblar ham shunchalik 
ko‘p bo‘ladi. Tog‘li joylarda, o‘rmonlarda, dengiz va okeanlar ustidagi 
havoda mikroblar soni kam bo‘ladi. Havoga mikroblar tuproqdan, 
o‘simliklardan, hayvon organizmidan tushadi. Havoda ko‘pincha pigment 

---

42 
hosil qiluvchi saprofitlar (meningokokklar va sarsinalar) sporalik bakteriyalar 
(B.cerius, B. Megaterium)aktinomitsetlar. Mo‘g‘or va achitqi zamburug‘lari 
va bakteriyalar uchraydi. 1 m
3
havodagi mikroblar soni har xil bo‘ladi. 
Havo mikroflorasini shartli ravishda doimiy, ya’ni tez-tez 
uchraydigan va almashinib turadigan bakteriyalarga bo‘lish mumkin. 
Havoning doimiy mikroflorasi, asosan tuproq mikroflorasi hisobiga 
shakllanadi, ko‘proq turli xil pigment hosil qiluvchi kokklar, spora hosil 
qiluvchi batsillalar, antinomitsetlar, zamburug‘lar, viruslar bo‘ladi. Pigment 
hosil qiluvchi bakteriyalar o‘zining tarkibidagi karotinoidlar hisobiga quyosh 
nuriga ma’lum darajada chidamli hisoblanadi va ularning havoda uzoq vaqt 
saqlanishini ta’minlaydi. Ba’zi tadqiqotchilarning fikricha, bu bakteriyalar 
xatto havoda ko‘paya oladi.havoda tuproq-chang zarralari kamaysa, havo bir 
muncha tozalanadi. SHuning uchun 500 metr balandlikdagi 1x3 havoda bor 
yo‘g‘i 1000 ta mikrob uchraydi. Toza havo ko‘pincha tog‘, o‘rmon va 
ko‘kalamzorlashtirilgan joylarda bo‘ladi, chunki daraxt, ko‘kat va ular 
bag‘rida chang ushlanib qoladi. Patogen va shartli patogen mikroorganizmlar, 
kasal odam yoki hayvonlar, shuningdek, bakteriyalar tashuvchilardan havoga 
tomchi aerozollari ko‘rinishida tushadi.