O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti f. T. Bazarova

Marketing bo‘linmalarida marketing xizmatini tashkil etishda 
bosqichma-bosqich yondashish 
 
Marketingning 
funksiyalari 
Faoliyat turi 
Bozorni kompleks 
tadqiq qilish 
Bozorning asosiy ko‘rsatkichlarini aniqlash. Bozorning rivojlanish 
istiqbollari. Iste’molchilarni o‘rganish (iste’molchilarning tovarga 
munosabati, xarid qilish sabablari, xarid qilish usullari). 
Raqobatchilar pozitsiyalarining va faoliyat amaliyotining tahlili. 
Bozorni segmentlash. «Muvaffaqiyatning hal qiluvchi omillari»ni 
aniqlash. 
Tovar 
assortimentini 
rejalashtirish 
Ishlab chiqarishning assortiment tarkibini ishlab chiqish. Tovarning 
rivojlanish an’analari. Tovarning iste’mol va texnik ko‘rsatkichlari 
o‘rtasida o‘zaro aloqani o‘rnatish. Yangilik kiritish siyosati. Tovar 
raqobatbardoshligini baholash. Baho siyosati. 
Talabni 
shakllantirish va 
sotishni 
rag‘batlantirish 
Aloqalar o‘rnatishni rivojlantirish. Reklama. Sotishda ishlovchilarni 
ixtisoslashtirish. Korxona imijini shakllantirish. 
Savdo sotish 
faoliyatini 
rejalashtirish va 
tashkil etish 
Sotish va tovar harakati kanallarini tanlash. Tovar aylanishi, 
assortiment pozitsiyalari bo‘yicha rejalashtirish. Mahsulotni 
sotishning optimal sharoitlarini aniqlash. Sotishni bashoratlash. 
Marketingning hozirgi zamon konsepsiyasi quyidagicha: 
-bozorni kompleks o‘rganish;

---

92 
-tovar navlarini rejalashtirish;
-talabni shakllantirish va sotishni rag‘batlantirish; 
-savdo-sotiq faoliyatini rejalashtirish va tashkil qilish. 
Marketingning asosiy vazifalari bo‘linmalarning xizmat vazifalarini 
taqqoslash yo‘li bilan aniqlanadi. Bir tomondan mahsulotlar turlarining 
keskin yetishmasligi, boshqa tomondan ishlab chiqarilgan lekin sotilmay 
qolgan tovarlar mavjud bo‘lgan vaziyatda iste’molchilar talablari va 
ishlab chiqarish dasturlari o‘rtasida epchilroq va tezkor o‘zaro aloqalarni 
ta’minlash uchun marketingdan foydalanish zarurati tug‘iladi.