O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat sharqshunoslik instituti mikro makro iqtisodiyot fanidan ma’ruzalar matni toshkent – 2013

O‘rtacha daromad
- sotilgan bir birlik mahsulotga to‘g‘ri keladigan 
daromaddir, ya’ni:
.

Chekli daromad (
) - bu qo‘shimcha bir birlik ne’matni sotish natijasida
umumiy daromadning o‘sgan qismi 
, ya’ni:

P const

)

(TR

)
(Q

)
(P

TR P Q
 

TR

R

P

Q

R Q
( )

(
)

AR


AR

TR

Q

P Q

Q

P






MR


R Q
( )

---

.

4. Raqobatli bozorning uzoq va qisqa muddatli muvozanati. 

Bozor

tomonidan

narxlar

o‘rnatiladigan

sharoitda, 
foydani
maksimallashtirishning asosiy yo‘li bu ishlab chiqarish xarajatlarini qisqartirish va 
bozorga chiqishni nazorat qilishdir. Bunday sharoitdan kelib chiqib, firma o‘zi
uchun masimal foyda olishi mumkin bo‘lgan optimal ishlab chiqarish xajmini 
belgilab olishi shart.
Qisqa muddatli oraliqda firma kapitali xajmi o‘zgarmaydi, shuning uchun u 
foydani maksimallashtiradigan o‘zgaruvchan ishlab chiqarish omillari hajmini
tanlashi lozim bo‘ladi. Ma’lumki, foydani maksimallashtirish bu umumiy daromad 
bilan umumiy xarajatlar ayirmasini maksimallashtirish demakdir, ya’ni
.

Firmaning daromad, xarajati va foydasi 

Ishl

ab 

chiqarish 

xajmi 

Na