O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti “sirtqi” fakultet

Bank hisobvaraqlarini ochish tartibi
Tadbirkorlik faoliyati subyektlari bo‘lgan rezident yuridik shaxslar, yakka tartibdagi tadbirkorlar hamda dehqon xo‘jaliklari tomonidan milliy va chet el valyutasida talab qilib olinguncha depozit hisobvaraqlari ochish uchun bankka quyidagi hujjatlar taqdim qilinadi:

• 
  bank hisobvarag‘i ochish to‘g‘risida ariza;
  
• 
  imzolar namunalari qo‘yilgan ikki dona varaqcha;
  
• 
  mijoz nomidan to‘lov hujjatlarini imzolash vakolatiga ega shaxsning shaxsini tasdiqlovchi hujjati (biometrik pasport yoki identifikatsiya ID-kartasi yoxud yangi namunadagi haydovchilik guvohnomasi).
  

Tadbirkorlik faoliyati subyekti bo‘lmagan rezident yuridik shaxslar tomonidan milliy va chet el valyutasida talab qilib olinguncha depozit hisobvaraqlari ochish uchun bankka quyidagi hujjatlar taqdim qilinadi:

• 
  bank hisobvarag‘i ochish to‘g‘risida ariza;
  
• 
  imzolar namunalari qo‘yilgan varaqcha;
  
• 
  tadbirkorlik faoliyati subyekti bo‘lmagan rezident yuridik shaxslar tomonidan ta’sis hujjatlari (ta’sis shartnomasi, ustav) hamda ularga kiritilgan o‘zgartirish va qo‘shimchalar, shuningdek yuridik shaxs nomidan to‘lov hujjatlarini imzolash vakolatiga ega shaxsning shaxsini tasdiqlovchi hujjati (biometrik pasport yoki identifikatsiya ID-kartasi yoxud yangi namunadagi haydovchilik guvohnomasi);
  
• 
  soliq organlarida hisobga qo‘yilganligini tasdiqlovchi hujjat (guvohnoma).
  

Rezident yuridik shaxslarning vakolatxonalari va (yoki) filiallariga talab qilib olinguncha depozit hisobvaraqlari ochish uchun vakolatxona va filiallar tomonidan bankka quyidagi hujjatlar taqdim qilinadi:

• 
  bank hisobvarag‘i ochish to‘g‘risida ariza;
  
• 
  rezident yuridik shaxslarning vakolatxonalari va (yoki) filiallarining iltimosnomasi (iltimosnomada “Soliq to‘lovchining identifikatsiya raqami” va “Xos raqami” (mijoz kodi) ko‘rsatilgan bo‘lishi shart);
  
• 
  rezident yuridik shaxslar, ularning vakolatxonalari va (yoki) filiallari tomonidan imzolar namunalari qo‘yilgan varaqcha;
  
• 
  vakolatxona yoki filialga berilgan vakolatlarni belgilovchi hujjat hamda vakolatxona yoki filial nomidan to‘lov hujjatlarini imzolash vakolatiga ega shaxsning shaxsini tasdiqlovchi hujjati (biometrik pasport yoki identifikatsiya ID-kartasi yoxud yangi namunadagi haydovchilik guvohnomasi).
  

Yuridik shaxslar ustav kapitalini shakllantirish uchun davlat ro‘yxatidan o‘tgunlariga qadar ta’sischilarning (ishtirokchilarning) dastlabki badallarini kiritish uchun milliy va/yoki chet el valyutasida 29801 — “Mijozlar bilan hisob-kitoblar” hisobvarag‘i ta’sischilar (ishtirokchilar) murojaati asosida ochilishi mumkin. Bunda, ta’sischilar (ishtirokchilar) nomidan vakil qilingan shaxs tomonidan bankka quyidagi hujjatlar taqdim etiladi:

• 
  bank hisobvarag‘i ochish to‘g‘risida ariza;
  
• 
  imzolar namunalari qo‘yilgan varaqcha;
  
• 
  ta’sischilar nomidan to‘lov hujjatlarini imzolash vakolatiga ega shaxsning shaxsini tasdiqlovchi hujjati (biometrik pasport yoki identifikatsiya ID-kartasi yoxud yangi namunadagi haydovchilik guvohnomasi).
  

Davlat ro‘yxatidan o‘tgandan keyin yuridik shaxslarga mazkur Yo‘riqnomada belgilangan tartibda asosiy hisobvaraq ochilib, 29801 — “Mijozlar bilan hisob-kitoblar” hisobvarag‘idagi mablag‘lar ularning topshiriqlari asosida asosiy hisobvaraqqa o‘tkaziladi va 29801 — “Mijozlar bilan hisob-kitoblar” hisobvarag‘i yopiladi.
Faoliyatini O‘zbekiston Respublikasida amalga oshiruvchi norezident yuridik shaxslar (diplomatik vakolatxonalar, xalqaro tashkilotlar va ularning filiallari, tijorat faoliyatini amalga oshirmaydigan boshqa xorijiy tashkilotlar vakolatxonalari hamda doimiy muassasalar), tovar-xomashyo birjasining ochiq elektron savdolarida qatnashuvchilar, tashkiliy savdolarda aksiyalarni sotuvchi (sotib oluvchi) chet ellik investorlar, shuningdek kripto-birjada kripto-aktivlar savdolari ishtirokchilari bo‘lgan norezident yuridik shaxslar (bundan buyon matnda norezident yuridik shaxs deb yuritiladi) talab qilib olinguncha depozit hisobvaraqlari ochish uchun bankka quyidagi hujjatlarni taqdim qiladilar:

• 
  bank hisobvarag‘i ochish to‘g‘risida ariza;
  
• 
  agar qonunchilik hujjatlarida boshqacha tartib nazarda tutilgan bo‘lmasa, soliq organlari tomonidan soliq to‘lovchining identifikatsiya raqami berilganligi to‘g‘risidagi guvohnomaning nusxasi;
  
• 
  imzolar namunalari qo‘yilgan varaqcha;
  
• 
  norezident yuridik shaxs nomidan to‘lov hujjatlarini imzolash vakolatiga ega shaxsning shaxsini tasdiqlovchi hujjat (biometrik pasport yoki identifikatsiya ID-kartasi yoxud yangi namunadagi haydovchilik guvohnomasi);
  
• 
  norezident yuridik shaxsning ta’sis hujjatlari (ta’sis shartnomasi, ustav) hamda ularga kiritilgan o‘zgartirish va qo‘shimchalarning konsullik yoki notarius tomonidan tasdiqlangan nusxasi;
  
• 
  tovar-xomashyo birjasining ochiq elektron savdolarida qatnashuvchi norezident yuridik shaxs va birja brokeri o‘rtasida brokerlik xizmatlarini ko‘rsatish to‘g‘risidagi shartnoma nusxasi;
  
• 
  tashkiliy savdolarda aksiyalarni sotuvchi (sotib oluvchi) chet ellik investorlar-norezident yuridik shaxslar va investitsiya vositachisi o‘rtasida brokerlik xizmatlarini ko‘rsatish to‘g‘risidagi shartnoma nusxasi;
  
• 
  kripto-birjada kripto-aktivlar savdolari ishtirokchilari bo‘lgan norezident yuridik shaxs va kripto-birja o‘rtasida munosabatlarni o‘rnatish to‘g‘risidagi shartnoma nusxasi.
  

Kripto-birjada kripto-aktivlar savdolari ishtirokchilari bo‘lgan norezident yuridik shaxslarga O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki tomonidan so‘mga nisbatan rasmiy kurslari belgilanadigan chet el valyutalarida bank hisobvaraqlari ochilishi mumkin.
Rezident jismoniy shaxslar tomonidan milliy va chet el valyutasida depozit, metall hisobvaraqlar ochish uchun bankka hisobvaraq ochish to‘g‘risida ariza hamda shaxsini tasdiqlovchi hujjat (biometrik pasport yoki identifikatsiya ID-kartasi yoxud yangi namunadagi haydovchilik guvohnomasi) shaxsan taqdim qilinadi, bundan mijozlarni raqamli identifikatsiya qilish holatlari mustasno.
Jismoniy shaxslar o‘zini o‘zi band qilgan jismoniy shaxs sifatida bank hisobvarag‘i ochish uchun mazkur bandning birinchi xatboshisida ko‘rsatilgan hujjatlarga qo‘shimcha tarzda o‘zini o‘zi band qilgan shaxs sifatida ro‘yxatdan o‘tganligi to‘g‘risida ma’lumotnoma nusxasini ham taqdim etadilar.
Norezident jismoniy shaxslar tomonidan milliy va chet el valyutasida depozit hisobvaraqlari ochish uchun bankka bank hisobvarag‘i ochish to‘g‘risida ariza, norezident jismoniy shaxsning shaxsini tasdiqlovchi hujjati (pasporti), norezident jismoniy shaxsning O‘zbekiston Respublikasida bo‘lishini (yashashini) tasdiqlovchi hujjat shaxsan taqdim qilinadi.
Banklar norezident jismoniy shaxslarga bank hisobvarag‘i ochishda ularning O‘zbekiston Respublikasida muqim (uch oydan kam bo‘lmagan) davrga ro‘yxatdan o‘tganligi va faoliyat yuritayotganligini tasdiqlovchi hujjatlarni (O‘zbekiston Respublikasida doimiy yoki vaqtinchalik ro‘yxatdan o‘tganligi to‘g‘risida ma’lumotnoma, ishlayotganligi yoki o‘qiyotganligi, daromad manbalarini tasdiqlovchi hujjatlarni) talab qilishi mumkin.
Rezident va norezident jismoniy shaxslarga depozit hisobvaraqlari jismoniy shaxsning shaxsiy identifikatsiya raqami (JShShIR) asosida ochiladi.
Rezident jismoniy shaxslarga raqamli identifikatsiyalash orqali bank hisobvarag‘i ochilganda, jismoniy shaxsning shaxsini tasdiqlovchi hujjatni taqdim etish talab etilmaydi hamda bank hisobvarag‘i ochish uchun asos bo‘lgan hujjatlar elektron shaklda saqlanadi.
Yuridik shaxslar va yakka tartibdagi tadbirkorlar bank hisobvaraqlariga xizmat ko‘rsatuvchi bankda ikkilamchi, jamg‘arma va muddatli depozit, metall hisobvaraqlarini ochish uchun hisobvaraq ochish to‘g‘risida ariza taqdim qilinadi. Mazkur ariza elektron shaklda ham taqdim etilishi mumkin.
Yuridik shaxslar va yakka tartibdagi tadbirkorlar boshqa banklarda ikkilamchi, jamg‘arma va muddatli depozit, metall hisobvaraqlarni ochishda ham asosiy hisobvaraq ochish uchun ko‘zda tutilgan hujjatlarni taqdim etishlari shart. Qayta tashkil etilgan yuridik shaxslar asosiy va ikkilamchi hisobvaraqlar ochish uchun ushbu Yo‘riqnomaning mazkur bobida ko‘rsatilgan hujjatlarni taqdim etadilar.
Qonunchilikka muvofiq undiruv qaratilmaydigan maxsus maqsadli hisobvaraqlar xo‘jalik yurituvchi subyektlarning arizasi asosida O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining tegishli qaroriga muvofiq ochiladi.
Bank tomonidan Markaziy bank yoki boshqa bankda vakillik hisobvarag‘i ochilayotganda, ushbu banklar o‘rtasida vakillik munosabatlari to‘g‘risida shartnoma tuziladi.
Bank tomonidan Markaziy bankda yoki boshqa bankda milliy va chet el valyutasida vakillik hisobvarag‘i ochish uchun quyidagi hujjatlar taqdim qilinadi:

• 
  bankning barcha rekvizitlari ko‘rsatilgan holda vakillik hisobvarag‘i ochish to‘g‘risida ariza;
  
• 
  imzolar namunalari qo‘yilgan varaqcha.
  

Yuridik shaxs bo‘lgan norezident banklar (bundan buyon matnda norezident bank deb yuritiladi) tomonidan banklarda vakillik hisobvaraqlarini ochish uchun quyidagi hujjatlar taqdim qilinadi:

• 
  norezident bankning to‘liq nomi va uni ro‘yxatdan o‘tkazgan davlatdagi yuridik manzili ko‘rsatilgan holda vakillik hisobvarag‘i ochish to‘g‘risida ariza;
  
• 
  imzolar namunalari qo‘yilgan varaqcha;
  
• 
  ro‘yxatdan o‘tkazgan davlatning vakolatli organi tomonidan berilgan litsenziyaning legallashtirilgan yoki apostil qo‘yilgan nusxasi;
  
• 
  norezident bank tomonidan va u ro‘yxatga olingan davlatda jinoiy faoliyatdan olingan daromadlarni legallashtirishga, terrorizmni moliyalashtirishga va ommaviy qirg‘in qurolini tarqatishni moliyalashtirishga qarshi kurashish sohasidagi xalqaro standartlar qo‘llanilishi to‘g‘risidagi axborot.
  

Yangi tashkil etilayotgan bank ta’sischilari tomonidan bank ustav kapitalini shakllantirish va bank ro‘yxatga olingunga qadar to‘lanadigan boj va yig‘imlar uchun mablag‘ yig‘ish maqsadida Markaziy bank yoki tijorat bankida 29801 — “Mijozlar bilan hisob-kitoblar” hisobvarag‘i bank ta’sischilari murojaati asosida ochilishi mumkin. Bunda, ta’sischilar tomonidan bankka quyidagi hujjatlar taqdim etiladi:

• 
  bank hisobvarag‘i ochish to‘g‘risida ariza;
  
• 
  imzolar namunalari qo‘yilgan varaqcha;
  
• 
  mijoz nomidan to‘lov hujjatlarini imzolash vakolatiga ega shaxsning shaxsini tasdiqlovchi hujjati (biometrik pasport yoki identifikatsiya ID-kartasi yoxud yangi namunadagi haydovchilik guvohnomasi).
  

Bank faoliyatini amalga oshirish huquqini beruvchi litsenziya olingandan so‘ng 29801 — “Mijozlar bilan hisob-kitoblar” hisobvarag‘idagi mablag‘lar belgilangan tartibda ochilgan vakillik hisobvarag‘iga ta’sischilarning topshirig‘i asosida o‘tkaziladi va 29801 — “Mijozlar bilan hisob-kitoblar” hisobvarag‘i yopiladi.
Bank hisobvaraqlarini yuritish tartibi. Imzolar namunalari qo‘yilgan varaqcha shakli, shuningdek tadbirkorlik subyektlari bo‘lmagan rezident yuridik shaxslar va norezident yuridik shaxslar tomonidan taqdim qilinadigan imzolar namunalari qo‘yilgan varaqchalar soni bankning ichki hujjatlariga muvofiq belgilanadi.
Imzolar namunalari qo‘yilgan varaqchada quyidagilar bo‘lishi kerak:

• 
  mijozning nomi (familiyasi, ismi, otasining ismi);
  
• 
  imzo qo‘yish vakolati berilgan shaxslarning — familiyasi, ismi, otasining ismi hamda ularning shaxsan qo‘yilgan imzosi;
  
• 
  qonunchilik hujjatlariga muvofiq yuridik shaxslarda muhr mavjud bo‘lishi talab qilingan taqdirda-muhr izi.
  

Imzolar namunalari qo‘yilgan varaqchada bank ichki hujjatlariga muvofiq boshqa ma’lumotlar ham kiritilishi mumkin.
Banklar tomonidan ta’sischilari O‘zbekiston Respublikasi rezidentlari bo‘lgan yuridik shaxslar hamda yakka tartibdagi tadbirkorlarga bank hisobvaraqlarini masofadan turib ochishda, ularning imzo namunalari qo‘yilgan varaqchada ko‘rsatilgan rezident jismoniy shaxslarni identifikatsiyalash raqamli identifikatsiyalash orqali amalga oshirilishi mumkin.
Imzo namunalari bank mijozining shaxsan o‘zi tomonidan qo‘yilishi shart. Nogironligi bo‘lgan shaxsning faksimil imzosi nogironligi bo‘lgan shaxs tomonidan faqat, agar u o‘zining jismoniy nuqsonlari sababli zarur hujjatlarni imzolash chog‘ida o‘z qo‘li bilan imzo qo‘yish imkoniyatiga ega bo‘lmasa, qo‘llanilishi mumkin.
Imzo qo‘yish vakolati berilgan shaxslarning imzolari bank xodimi ishtirokida qo‘yiladi, bundan masofadan turib bank hisobvarag‘i ochish hollari mustasno.
Rahbar tomonidan vakolat berilgan shaxslardan birortasi vaqtincha o‘zgarganda, vaqtincha vakolat berilgan shaxsning imzo namunasi qo‘yilib, amal qilish muddati ko‘rsatilgan qo‘shimcha varaqcha taqdim qilinadi. Ushbu qo‘shimcha varaqcha rahbar tomonidan imzolanadi va muhrlanadi (tadbirkorlik faoliyati subyektlaridan muhr qo‘yish talab etilmaydi).
Imzolar namunalari qo‘yilgan varaqchaga yuridik shaxslarning asosiy muhri yoki yuridik shaxs filialining yoxud vakolatxonasining muhr izining namunasi qo‘yilishi shart. To‘lov hujjatlariga aloqador bo‘lmagan, alohida maqsadlar uchun muhrlardan (“Paketlar uchun”, “Ruxsatnomalar uchun”, “Devonxona”, “Ma’lumotlar uchun”, “Guvohnomalar uchun” kabilar) foydalanishga yo‘l qo‘yilmaydi.
Muhr almashtirilganda yoki yo‘qolib qolganda, birinchi va ikkinchi imzo huquqi berilgan shaxslar tomonidan imzolangan iltimosnoma asosida bank vakolatli xodimi tomonidan muhr tayyorlatish uchun zarur bo‘lgan muddat beriladi. Ushbu muddat o‘ttiz kalendar kundan oshishi mumkin emas. Bir vaqtning o‘zida bankning vakolatli xodimi (bosh buxgalter yoki uning o‘rinbosari) muhr bo‘lmagan vaqtda to‘lov hujjatlarini rasmiylashtirish tartibini belgilaydi, vaziyatdan kelib chiqqan holda hujjatlar muhr izisiz topshirilishiga ruxsat beradi. Mazkur band talablari tadbirkorlik faoliyati subyektlariga nisbatan tatbiq etilmaydi.
Bank hisobvarag‘i egasi o‘z manzilining o‘zgarganligi to‘g‘risida xizmat ko‘rsatayotgan bankka besh ish kuni davomida yozma yoki elektron shaklda xabar berishi shart.
Tadbirkorlik faoliyati subyekti bo‘lmagan rezident yuridik shaxslar hamda budjetdan mablag‘ oluvchilar, rezident yuridik shaxslarning vakolatxonalari va filiallari, norezident yuridik shaxslar ta’sis hujjatlarida (ta’sis shartnomasida, ustavda) ko‘rsatilgan ma’lumotlar (muassislar, a’zolar yoki boshqa ma’lumotlar) o‘zgargan taqdirda, ular ta’sis hujjatlariga kiritilgan o‘zgartirish va qo‘shimchalarning nusxasini uch ish kuni ichida bankka taqdim qiladi.
Bank hisobvarag‘i bo‘yicha operatsiyalar faqat bank hisobvarag‘i egasining farmoyishiga ko‘ra yoki bank hisobvarag‘idagi pul mablag‘lari tergovga qadar tekshiruvni amalga oshirayotgan organning mansabdor shaxsi, surishtiruvchi, tergovchi qarori bo‘yicha yoxud sud ajrimiga ko‘ra xatlanganda, shuningdek qonunchilik hujjatlarida ko‘zda tutilgan boshqa hollarda to‘xtatib qo‘yilishi mumkin. Bunday holda, pul mablag‘lari faqat qaror yoki ajrimda ko‘rsatilgan summaga xatlanadi.
Tadbirkorlik faoliyati subyektlarining banklardagi hisobvaraqlari bo‘yicha operatsiyalarni to‘xtatib qo‘yish sud tartibida amalga oshiriladi, qonunchilik hujjatlarida ko‘zda tutilgan holatlar bundan mustasno.
Barcha bank hisobvaraqlaridan mablag‘larni hisobdan chiqarish amallarini vaqtincha to‘xtatib turish bo‘yicha so‘rov faqat asosiy depozit hisobvarag‘ini ochgan bank tomonidan qonunchilikda ko‘zda tutilgan hollardagina shakllantiriladi.
Mijozlar ularga asosiy hisobvaraqni ochgan bank orqali boshqa banklarda ochilgan o‘zining barcha bank hisobvaraqlari haqidagi ma’lumotlarni olishlari mumkin.
O‘zbekiston Respublikasining “To‘lovga qobiliyatsizlik to‘g‘risida”gi Qonuni talablari asosida sudgacha sanatsiya qilish, tashqi boshqarish va tugatishga doir ish yuritish tartib-taomillari qo‘llaniladigan qarzdor yuridik shaxslar va yakka tartibdagi tadbirkorning asosiy hisobvarag‘iga mos ravishda so‘mdagi sudgacha sanatsiya, kreditorlar bilan hisob-kitob qiluvchi maxsus hisobvaraq yoki yagona hisobvaraq maqomi beriladi.
Mazkur qonun talablari asosida sudgacha sanatsiya, kreditorlar bilan hisob-kitob qiluvchi maxsus hisobvaraq yoki yagona hisobvaraqdan foydalanish tartibi qonunchilik hujjatlari bilan tartibga solinadi.
Asosiy hisobvaraqni boshqa bankda ochish uchun mijoz tomonidan mazkur Yo‘riqnomaning 2-bobida nazarda tutilgan hujjatlar taqdim qilinadi. Ushbu hujjatlar asosida asosiy hisobvaraqni ochayotgan bank mijozga 29801 — “Mijozlar bilan hisob-kitoblar” hisobvarag‘i ochadi.
Mijoz tomonidan bankka chek daftarchalari va to‘lov terminallari (mavjud bo‘lsa) qaytariladi, asosiy hisobvaraqni boshqa bankka o‘tkazish uchun ariza taqdim etiladi hamda asosiy hisobvaraqdagi qoldiq mablag‘ni asosiy hisobvaraq ochilayotgan bankdagi 29801 — “Mijozlar bilan hisob-kitoblar” hisobvarag‘iga o‘tkazish bo‘yicha to‘lov topshiriqnomasi taqdim etiladi.
Asosiy hisobvaraqni boshqa bankka o‘tkazayotgan bank qoldiq mablag‘larni 29801 - “Mijozlar bilan hisob-kitoblar” hisobvarag‘iga o‘tkazish bo‘yicha mijozning to‘lov topshiriqnomasini ijro etgandan keyin BDMABga asosiy hisobvaraqni boshqa bankka o‘tkazish bo‘yicha so‘rov shakllantiradi. Mazkur so‘rov uch ish kuni davomida faol bo‘ladi. Ushbu muddat ichida asosiy hisobvaraq ochilmagan taqdirda, asosiy hisobvaraqni yopayotgan bank tomonidan so‘rov takroran shakllantiriladi.
Asosiy hisobvaraq ochilayotgan bankdagi 29801-“Mijozlar bilan hisob-kitoblar” hisobvarag‘iga mablag‘lar kirim qilingandan so‘ng yangi asosiy hisobvaraq ochiladi. Bunda, 29801-“Mijozlar bilan hisob-kitoblar” hisobvarag‘idagi mablag‘lar asosiy hisobvaraqqa bank tomonidan memorial order bilan o‘tkazilib, 29801- “Mijozlar bilan hisob-kitoblar” hisobvarag‘i yopiladi.
Mijozning asosiy hisobvarag‘i boshqa bankka ko‘chirilganda, uning ikkilamchi hisobvaraqlari yopilmaydi va asosiy hisobvaraqning nazorat kalitidan tashqari barcha ma’lumotlar o‘zgarmagan holda saqlanadi.
O‘tkazilgan asosiy hisobvaraq bo‘yicha kelib tushgan to‘lov va ijro hujjatlari ro‘yxatdan o‘tkazilgach, ular yangi asosiy hisobvaraq ochilgan bank (filial) nomi ko‘rsatilgan holda qaytarib yuboriladi.
Xo‘jalik yurituvchi subyektlarning O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarorlari asosida ochiladigan qonunchilikka muvofiq undiruv qaratilmaydigan maxsus maqsadli hisobvaraqlari ushbu qarorlarda belgilangan vaqtincha foydalanish muddati tugagan sanadan keyingi ish kuni yopiladi. Ushbu hisobvaraqlardagi mablag‘lar qoldig‘i bank tomonidan memorial order bilan xo‘jalik yurituvchi subyektning asosiy hisobvarag‘iga o‘tkaziladi.
Bunda, ushbu hisobvaraqni yopish uchun ariza olish talab etilmaydi.
Shartnoma mijozning arizasiga muvofiq istalgan vaqtda yoki unda ko‘rsatilgan holatlar yuz berganda bekor qilinadi. Shartnomaning bekor qilinishi mijozning bank hisobvarag‘ini yopish uchun asos bo‘ladi. Shartnoma sud orqali bekor qilinganda ham bank hisobvaraqlari yopilishi mumkin.
Ro‘yxatdan o‘tkazuvchi organ tomonidan moliya-xo‘jalik faoliyatini amalga oshirmayotgan harakatsiz holatga o‘tkazilgan tadbirkorlik subyektlari davlat reyestridan chiqarilgan kundan e’tiboran shartnoma bekor qilingan hisoblanadi.
Ixtiyoriy tugatilayotgan va (yoki) moliya-xo‘jalik faoliyatini amalga oshirmayotgan tadbirkorlik subyektlarining bank hisobvaraqlarini yopish O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2019-yil 21-avgustdagi 704-son “Tadbirkorlik subyektlarini ixtiyoriy tugatish va ularning faoliyatini to‘xtatish tartibi hamda Moliya-xo‘jalik faoliyatini amalga oshirmayotgan tadbirkorlik subyektlarini davlat reyestridan chiqarish tartibi to‘g‘risidagi nizomlarni tasdiqlash haqida”gi qaroriga asosan amalga oshiriladi.
Nodavlat notijorat tashkilotlari tugatilayotganda, ularning bank hisobvaraqlarini yopish O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2015-yil 15-yanvardagi 5-son qarori bilan tasdiqlangan Nodavlat notijorat tashkilotlarini tugatish tartibi to‘g‘risida nizomga asosan amalga oshiriladi.
Ushbu Yo‘riqnomaning 43 va 44-bandlarida ko‘zda tutilmagan xo‘jalik yurituvchi subyektlarning faoliyati tugatilayotganda, yakka tartibdagi tadbirkorning faoliyati to‘xtatilayotganda, ular tomonidan xizmat ko‘rsatuvchi bankka ariza bilan murojaat qilinadi hamda foydalanilmagan cheklar va to‘lov terminallari (mavjud bo‘lsa) qaytariladi. Ushbu subyektlarning asosiy hisobvarag‘ini yopishdan oldin ularga ochilgan barcha ikkilamchi hisobvaraqlar ularning arizasi asosida yopiladi.
Mazkur subyektlarning asosiy hisobvarag‘ini yopishdan oldin ularning soliq qarzi mavjudligi “Elektron hukumat” tizimi idoralararo integratsiyalashuv platformasi orqali tekshiriladi. Soliq qarzi mavjud bo‘lganda, asosiy hisobvaraqni yopishga yo‘l qo‘yilmaydi.
Xo‘jalik yurituvchi subyektlarning tashqi savdo operatsiyalarining yagona elektron axborot tizimiga kiritilgan kontraktlari bo‘yicha qarzdorliklar mavjud bo‘lgan taqdirda, ushbu qarzdorliklar O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2021-yil 14-apreldagi 216-son “Tashqi savdo operatsiyalarining yagona elektron axborot tizimidan umidsiz qarzdorliklarni hisobdan chiqarish tartibi to‘g‘risidagi nizomni tasdiqlash haqida”gi qarorida belgilangan tartibda hisobdan chiqarilgandan so‘ng asosiy hisobvaraq belgilangan tartibda yopiladi.