90
(7.19) formulada doimiy qo’shiluvchi (C) e’tiborga olinmagan. Uni e’tiborga
olganda formula mana bunday bo’ladi:
d = klcos
2
α + c cos α (7.20)
(7.20) formulada c va α qiymatlari juda kichik bo’lganligidan C cosα va cos
2
α
lar bir-biriga teng deb qabul qilish mumkin. Shunda (7.20) formula
quyidagichabo’ladi :
d = (kl + c)cos
2
α
Bu formulada kl+c (7.18) formuladagi D ga teng bo’lganligi uchun
d = D cos
2
α yoki d = D − Dsin
2
α (7.21)
(7.21) formuladagi (Dsin
2
α) masofaning qiyaligiga qarab kiritiladigan
tuzatish bo’lib, (ΔD) bilan ifodalanadi. Bu tuzatish qiymatlari ham maxsus
jadvallardan olinadi.
Masofani ipli dalnomer bilan o’lchash aniqligi dalnomer iplarining
yo’g’onligiga, qarash trubasini aniq fokuslanganligiga va reykadan sanoqning
to’g’ri olinishiga bog’liq. O’lchash aniqligiga ob-havo ham ta’sir qilishi mumkin.
Yozda, ayniqsa tush paytida harorat ta’siridan reyka tasviri jimirlab ko’ringanidan
sanoq olish aniqligi kamayadi. Shuning uchun masofa havo salqin paytda
o’lchangani ma’qul. O’lchash aniqligini oshirish uchun 200m dan katta masofalar
bo’laklarga bo’linib, har bo’lak ikki marta (to’g’ri va teskari yo’nalishda)
o’lchanishi kerak. Reyka nuqtaga shovun yordamida aniq vertikal holatda
o’rnatilishi lozim.
Masofa ipli dalnomer bilan 1:200-1:4000 aniqlikda o’lchash mumkin.
Dostları ilə paylaş: 
