O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta‘lim vazirligi

CHiziқli algoritmlar

Ҳar қanday murakkab algoritmni ҳam uchta asosiy struktura yordamida tasvirlash mumkin. Bular ketma-ketlik, ayri va takrorlash strukturalaridir. Bu strukturalar asosida chiziқli, tarmoқlanuvchi va takrorlanuvchi ҳisoblash jarayonlarining algoritmlarini tuzish mumkin.

Faқat ketma-ket bajariladigan amallardan tashkil topgan algoritmlarga-chiziқli algoritmlar deyiladi. Bloklari ketma-ket, blok-sxemada joylashgan tartibda bajariladigan algoritm Chiziqli tuzilmali algoritm deyiladi.
Bunday algoritmni ifodalash uchun ketma-ketlik strukturasi ishlatiladi. Strukturada bajariladigan amal mos keluvchi shakl bilan kўrsatiladi. Chiziқli algoritmlarning blok - sxemasini umumiy strukturasini қuyidagi kўrinishda ifodalash mumkin.

Chiziqli tuzilmali algoritmlarni dasturlash
Algoritmning blok-sxema tarzidagi tavsiflanishi EHMlar uchun dastur tuzish amaliyotida juda keng kullaniladi. Berilgan masalaning yechish algoritmi blok-sxema shaqlida tavsiflash algoritmini dasturlashtirish uchun ancha qulaylik yaratiladi.

Chiziqli strukturadagi dasturlarda xech qanday shart bulmaydi, shuning uchun ular algoritm bilan aniqlangan ketma-ketlikda bajariladilar. Chiziqli strukturadagi dasturlarni tashkil etish uchun uzlashtirish operatorlari, ma‘lumotlarni kiritish va ma‘lumotlarni kayta ishlash natijalarini chiqarish operatorlari kiradi.

Bizga ma‘lumki dastur tuzishda operatorlar o’zaro “;” bilan ajratiladi. begin va else operatorlaridan sung bu belgi quyilmaydi. Dasturning izoxli qismida uzgaruvchilar tavsivlanadi. Dasturning bajariladigan qismida esa, yuqorida aytganimizdek fakat uzlashtirish, uzgaruvchilar kiymatlarini kiritish va uzgaruvchilar kiymatlarini kompyuter ekraniga chiqarish operatorlari ishlatiladi. Chiziqli strukturali algoritmlarni dasturlashga misol ko’rib utamiz.

Masalan у=ax²+bх+с funktsiyani kiymatini hisoblash uchun blok-sxema va dastur tuzamiz

boshlash