O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi

AO
 
va 
OV
 –
tananing bo‗g‗imda o‗zaro bog‗langan bo‗g‗inlari; 
A OV
 
–
bo‗g‗inlarning mushak qisqarishidan oldingi holati; 
A
1
O
1
V
1
–
bo‗g‗inlarning 
mushak qisqarganidan keyingi holati; 
F 
– 
mushakning tortqi kuchi; 
F
1
va 
F
2
 – 
mushakning tortqi kuchi F elementlari; 
M – O
bo‗g‗imning ustki tomonidan 
joylashgan mushak; 
S
– mushak og‗irligining umumiy markazi. 
Dinamikaning asosiy tushunchalari va qonunlari.
Dinamik mashqlar texnikasini tahlil qilganda, dinamikaning asosiy 
qonunlari bilan bir qatorda, energiyaning saqlanish umumiy qonuni va uning 
ayrim ko‗rinishlari: harakatlar miqdorining tengligi va harakatlar miqdori 

---

218 
momentlarining tengligi qonunlaridan ham foydalanadilar. Bu qonunlardan 
dadilroq foydalanish uchun ularni xotirada tiklash lozim.
Tananing har qanday harakatiga tanaga (inson va hayvon uchun) tashqi 
yoki ichki kuch – kuch impulsi yoki turtkining ta‘siri sabab bo‗ladi. Kuch 
impulsi tanaga ma‘lum miqdorda harakat 
(K) 
yuklaydi. U tana og‗irligi 
(t)
bilan 
u olgan tezlik (
v
)ning ko‗paytmasiga teng: 
K = t · v. 
Tana olgan miqdordagi harakatlar ishqalanishga, muhit qarshiligiga, 
boshqa jismlar bilan o‗zaro ta‘sirga sarflanadi. Mazkur kuchlarning impulslarini 
engishga boshqa jismdan olingan yoki gimnastning o‗zi yaratgan tegishli 
miqdordagi harakatlar sarflanishi mumkin. Bunda