O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta

Qurilish-montaj ishlari	61,0	48,7	49,6	56,8	45,4	52,4
- 8,6
Jihozlar, uskunalar va asbob-anjomlar xarajatlari	25,0	38,7	38,1	31,7	4 2,4	37,0	12,0
Boshqa xarajatlar	14,0	12,6	12,3	11,5	12,2	10,6	- 3,4

O’zbekistonda moliyalash manbalari bo’yicha investistiyalar tarkibi

	Yillar					2009 y.da 2005 y.ga nisbatan o’zgarish, f.b.
	2005	2006	2007	2008	2009
Jami	100,0	100,0	100,0	100,0	100,0	x
Davlat byudjeti	12,2	10,4	9,0	9,0	8,1	- 4,1
Korxonaning o’z mablag’lari	46,0	48,4	47,6	44,1	36,3	- 9,7
Aholi mablag’lari	11,4	11,8	11,4	9,8	10,6	- 0,8
Xorijiy investistiyalar	21,7	18,5	22,8	25,8	32,2	10,5
Banklar kreditlari	3,5	3,7	5,0	5,0	5,2	1,7
Boshqa qarz mablag’lari	0,3	0,4	-	-	-	- 0,3
Byudjetdan tashqari mablag’lar	4,8	6,8	6,1	6,3	7,6	2,8

O’zbekiston Respublikasi tijorat banklari kreditlarining tarkibi,
(%da)

	2004 y.	2005 y.	2006 y.	2007 y.	2008 y.	2009 y.
Kreditlar-jami	100,0	100,0	100,0	100,0	100,0	100,0
Shu jumladan:
- qisqa muddatli kreditlar	18,2	18,8	22,4	22,3	21,8	21,6
- uzoq muddatli kreditlar	81,8	81,2	77,6	77,7	78,2	78,4

O’zbekiston Respublikasi tijorat banklari kredit qo’yilmalarining
darajasi va dinamikasi

Ko’rsatkichlar	2004	2005	2006	2007	2008	2009	2009 y.da 2000 y.ga nisbatan
Kredit qo’yilmalari, mlrd. so’m	3138,3	3553,1	3876,0	4095,4	6374,4	8558,2	2,7 raza
YaIMga nisbatan kredit qo’yilmalarining ulushi, %	31,9	29,1	25,5	19,7	17,3	17,8	- 14,1

Investistiya loyihalarini moliyalash samaradorligini oshirish
maqsadida quyidagi chora-tadbirlarni ko’rish zarur

1. 
   Tijorat banklarining korporativ qimmatli qog’ozlarga investistiyalari hajmini oshirish maqsadida bankning likvidli aktivi sifatida joriy likvidlililik koeffistientini hisoblashda banklarning to’lov qobiliyatining yuqori reytinglariga ega bo’lgan korxonalar qimmatli qog’ozlariga qo’yilmalarini hisobga olish zarur.
   
2. 
   Tijorat banklarining investistiya jarayonlarida moliyaviy ishtirokini kuchaytirish maqsadida, birinchidan, qimmatli qog’ozlardan olinadigan daromadlarni imtiyozli kreditlash fondiga yo’naltirish sharti
   

bilan ularga solinadigan soliqni 50 foizga pasaytirish; ikkinchidan banklar qimmatli qog’ozlari portfelini diversifikastiya qilish tamoyilining buzilishiga yo’l qo’ymaslik lozim.

3. 
   Banklarning sundirish muddati 3 yildan yuqori bo’lgan subordinastiyalangan qarz majburiyatlarini chiqarish yo’li bilan ularning uzoq mujjatli resurs bazasini mustahkamlash. Sarmoyadorlarning subordinastiyalangan qarz majburiyatlaridan oladigan daromadlari soliq solishdan ozod qilinishi kerak, buning natijasida ushbu qimmatli qog’ozlarning investistion jozibadorligi ortadi.
   
4. 
   Iqtisodiyotning ustuvor tarmoqlarini kreditlovchi tijorat banklariga Respublika tiklanish va taraqqiyot fondning mablag’lari hisobidan subordinastiyalangan kreditlarni berish lozim.
   

Mintaqani ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish strategiyasini tahlil qilishga nisbatan metodologik yondashuvlar
Qodirov A.
Mintaqalarni iqtisodiy rivojlantirish strategiyasi

• 
  mintaqalarning o’z rivojlanishining real omillari va cheklovlari bilan belgilanadigan davlatni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishning o’rta muddatli va uzoq muddatli vazifalarini hal etishga qo’shgan hissaini hisobga olgan holda ushbu vazifalarni amalga oshirishga yo’naltirilgan tadbirlar tizimi;
  
• 
  resurs imkoniyatlarini, mavjud ijtimoiy-iqtisodiy vaziyatni va mintaqaga nisbatan tashqi sharoitlarni rivojlantirish ssenariylarini tahlil qilishdan kelib chiquvchi mintaqani rivojlantirishning umumiy maqsadlari, vazifalari, yo’nalishlarini, ularni amalga oshirish mexanizmlarini belgilab beruvchi hujjat;
  
• 
  rivojlanishning muayyan bosqichida ijtimoiy-iqtisodiy vaziyatga, markaz bilan mintaqa o’rtasida yuzaga kelgan o’zaro munosabatlarga, ya’ni yagona davlat doirasida jamiyatni rivojlantirish maqsadlariga ta’sir ko’rsatuvchi sharoitlar va omillar tizimiga qarab o’zgaruvchi hujjat;
  
• 
  strategiya “to’g’ridan-to’g’ri ta’sir etuvchi” hujjat bo’lmagani holda, faqat hujjatlarning butun tizimi: yalpi maqsadli dasturlar, ijtimoiy- iqtisodiy rivojlanishning istiqbolli va joriy prognozlari, alohida tarmoqlar, tumanlar, shaharlarni va turli darajadagi mahalliy boshqaruv organlarining faoliyatini rivojlantirishning strategik dasturlar, qonunchilik tashabbuslarini ishlab chiqish uchun vosita bo’lib xizmat qiladi.
  

Tahliliy ishlarning turlari:
Mintaqaviy strategiyani shakllantirish uchun axborot-tahliliy bazani tayyorlash maqsadida qator tahliliy ishlarni amalga oshirish zarur. Ushbu ishlarning quyidagi turlari ajratiladi :

• 
  mintaqaviy statistika materiallarini «an’anaviy» tahlil qilish;
  
• 
  mintaqa rivojlanishining tarixiy jihatlarini tahlil qilish;
  
• 
  mintaqada strategik rejalashtirish retrospektivasi;
  
• 
  mintaqaga tashqi ekspertlar tomonidan berilgan baholarni tahlil qilish;
  
• 
  mintaqa iqtisodiyotining yuzaga kelgan tarkibini tahlil qilish va baholash;
  
• 
  yalpi hududiy mahsulot tarkibini tahlil qilish;
  
• 
  ijtimoiy-iqtisodiy vaziyatning o’ziga xos xususiyatlarini, mintaqa strategiyasini ishlab chiqish uchun dastlabki sharoitlarni rivojlantirish imkoniyatini SWOT-tahlil qilish;
  
• 
  o’sishning asosiy nuqtalarini va klasterlarni shakllantirish mumkin bo’lgan markazlarni tahlil qilish;
  
• 
  mintaqaning raqobatlashish salohiyatini baholash.