O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta

Asosiy omillarni tahlil qilish

• 
  demografik vaziyat va mehnat;
  
• 
  mahalliy tabiiy resurslar va xomashyo;
  
• 
  tashqi iqtisodiy faoliyat;
  
• 
  innovastion-investistion faoliyat;
  
• 
  infratuzilma ta’minoti;
  
• 
  institustional o’zgarishlar (institutlar) va mahalliy byudjet.
  

Rivojlanishning barqarorligini tahlil va prognoz qilish uchun
O’zbekiston makroiqtisodiy modelini ishlab chiqish
Xakimov O.
Taqdimot tarkibi:

1. 
   .Mavjud makroiqtisodiy modellar shahi.
   
2. 
   .O’zbekistonda ishlab chiqilgan makroiqtisodiy modellar sharhi.
   

3.Prognoz
4.Makroiqtisodiy
5.Makroiqtisodiy
6.Omillarni qisqa
qilish jarayonining tarkibi.
modelning nazariy tarkibi. indikatorlar dinamikasi va prognozi. muddatli va uzoq muddatli tahlil qilish.

7. 
   .Xulosalar va tavsiyalar.
   
8. 
   .Modelni takomillashtirsh va uni yanada rivojlantirish.
   

O’zbekistonda ishlab chiqilgan makroiqtisodiy modellar sharhi

Nomi	Iqtisodiy siyosat	Indikatorlar	Muvozanat shartlari
Umumiy muvazanat modeli (CGE)	Narx-navo, Tashqi iqtisodiy, Valyuta, Investistiya, Soliq, Byudjet Band bo’lganlar daromadlarini tartibga solish, Iste’molchilar uchun afzalliklarni shakllantirish	Tarmoq, eksport- import narxlari, tarif stavkalari. Ayirboshlash kursi. Yalpi investistiyalar. Soliq stavkalari. Davlat xarajatlari. Ish haqi. Iste’mol tarkibi	Tovar bozorlarida va ishlab chiqarish omillari bozorlarida talab va taklifning muvofiqligi To’lov balansining joriy hisobvarag’i Davlat byudjeti taqchilligi
Moliyaviy dasturlash (FP)	CGEdagi kabilar (optimizastiya parametrlaridan tavshqari) va	O’shalar va qo’shimcha ravishda foiz stavkasi, pul massasi,	Investistiyalar va jamg’armalar, to’lov balansi va davlat byudjetining muvоzanatlashganlik

	kredit-pul siyosati	pullarning aylanish tezligi va monetar siyosatning boshqa tartibga soluvchilari	darajasi, xususiy sektorga kreditlar
Jahon banki modeli (RMSM)	Monetar, Valyuta Investistiya, Soliq Byudjet	Real sektorga kreditlar Ayirboshlash kursi Yalpi investistiyalar Soliq daromadlari, davlat xarajatlari	Iqtisodiyotning asosiy sektorlarida joriy xarajatlar va daromadlarning muvofiqligi To’lov balansining joriy hisobvarag’i Davlat byudjeti taqchilligi Investistiyalar va jamg’armalarning muvazanatlashganlik darajasi
Kichik o’lchamli ekonometrik model	Tashqi iqtisodiy Valyuta Investistiya Pul-kredit Soliq-byudjet Band bo’lganlar daromadlarini tartibga solish	EBRD narxni erkinlashtirish indeksi Import narxlar indeksi Ayirboshlash kursi Yalpi investistiyalar, yalpi omonatlar Pul massasi Davlat xarajatlari Ish haqi	Ichki va eksport narxi o’rtasidagi muvazanat, resurslar va iqtisodiyot ehtiyojlari o’rtasidagi farqlar Kurs farqi Investistiyalar va jamg’armalar muvazanati Davlat byudjeti taqchilligi
SAM	Tashqi iqtisodiy Monetar Valyuta Tarkibiy- investistiya	Xorijiy transfertlar, davlat kafolati ostida daromadlar va kapital Hukumatga	Tovar va moliya bozorlarida talab va taklifning muvofiqligi Pulga bo’lgan talab va taklifning muvofiqligi Investistiyalar va

	Soliq-budjet Band bo’lganlar daromadlarini tartibga solish	kreditlar Ayirboshlash kursi Davlat byudjetidan investistiyalar va iqtisodiyotdagi subsidiyalar Davlat xarajatlari Ish haqi uchun budjet xarajatlari	jamg’armalarning muvazanatlashganlik darajasi Davlat budjeti taqchilligi
I-O WTO modeli	Tashqi iqtisodiy	Tarif stavkalari	---
Mintaqaning soliq salohiyatini baholash	Ijtimoiy siyosat	O’rtacha ish haqi miqdori

Prognozlashtirish jarayonining tarkibiy tuzilishi

Ma’lumotlarni tahlil qilish

Modelni O’zbekiston
sharoitiga moslashtirish


Makroiqtisodiy modelni ishlab
chiqish

Qisqa muddatli va uzoq
muddatli samaralar


Xulosa


Tuzatishlar kiritish


Prognoz


Ta’sirchanlikni aniqlash


Siyosatchilarga tavsiyalar

Mavjud makroiqtisodiy modellar sharhi
Mavjud makroiqtisodiy modellar sharhi

	Nazariy asoslanganlik
Yuqori (ayniqsa CGE uchun)	Ma’lum modellarni O’zbekiston uchun alohida xatti-harakat boshqaruvlar bilan uyg’unlashtirish	Empirik o’zaro aloqalarning nazariy o’zaro aloqalardan ustunligi
Modelning o’lchamliligi va axborot talablari
Eng yuqori (ayniqsa CGE uchun)
	Past
		Cheklangan
Tadqiqotlarni o’tkazish vaqti bilan cheklangan	Iqtisodiyot vazirligining talablariga muvofiq va ishlab chiquvchilar tomonidan tashabbus tartibida ahyon-ahyonda foydalaniladi	Ahyon-ahyonda (masalan, o’tkazmalar bo’yicha) va har yili foydalaniladi

(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)

Milliy daromad funksiyasi:
Y = C + I + G + X - M
_{t tt t t t}
Iste’mol funksiyasi:
C _t = DUR _t + NDUR _t + SER _t + OTHER
Investitsiya funksiyasi:
Inv _t = Pr ivInv _t + GovInv _t
Davlat xarajatlari funksiyasi:
₂
GOVEXP _t= ү - үTREND _t + үTREND _t + e_3t
Eksport funksiyasi:
f_x
X_t = p 0 + P1 GDP t + p 2 REER t + p 3 P_t + £ 4 t
Import funksiyasi:
M = X + X GDP d + X P^d + X Pm + £^ t 0 1 t 2 t 3 t 5t