O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta

 
87 
III. Yakuniy 
bosqich 
(10 daqiqa) 
3.1. Yakuniy  xulosa qiladi.  Muammoni  yechimini topish 
jarayonida  guruhlar  faoliyati  ning  yutuqlari  va  ijobiy 
tomonlarini ko‘rsatib o‘tadi.  
3.2.  Bajarilgan  ishning  kelajakda  kasbiy  faoliyati  uchun 
zarurligini qayd qiladi. 
3.3. Mustaqil ishlashlari uchun uyga vazifa beradi 
Eshitadilar.  
 
 
 
 
 
Vazifani yozib oladilar. 
 
 
 
 
 
 
1-ilova 
Foydalanilgan 
adabiyotlar 
ro‟yxati 
1.Maklakov A.G. Obshaya psixologiya: Uchebnik. – SPb.: Piter, 2010. – 36-51 s. 
2.Nemov R.S. Obshaya psixologiya. Uchebnik. – SPB.: Piter, 2009. – 32-39 s. 
3.Ibragimov X.I. Pedagogik psixologiya: pedagogika va psixologiya. O‘quv qo‘llanma. – T.: 
O‘zbekiston faylasuflari milliy jamiyati nashriyoti, 2009. – 20-38 b. 
4.Ivanov, P.I. Umumiy psixologiya: Darslik. O‘zROO‘MTV.  –  T.: O‘zbekiston  faylasuflari 
milliy jamiyati nashriyoti, 2008. – 15-20 b. 
5.Obshaya psixologiya. Ekzamenasionniye otveti. – M.: «Otvet», 2008. – 14-36 s. 
6.Rubinshteyn S.L. Osnovi obshyey psixologii. – SPb.: Piter, 2008. – 85-113 s. 
7.Karimova V.M., Hayitov O.E., Akramova F.A., Lutfullayeva N.X. Psixologiya. Darslik.  – 
T.: TDIU «Talaba», 2007. – 30-38 b. 
8.Hayitov O.E. Psixodiagnostika: O‘quv qo‘llanma.–T.: TDIU «Talaba», 2007.– 225b. 
9.Tixomirov  O.K.  Psixologiya:  Uchebnik  /  Pod  red.  O.V.  Gordeyevoy.  –  M.:  Vissheye 
obrazovaniye, 2006. – 538 s. 
10.Obshaya psixologiya: Uchebnik / Pod red. prof. A.V. Karpova.  – M.: Gardariki, 2005.  – 
232 s. 
11.Karimova  V.M.  Psixologiya.  O‘quv  qo‘llanma.  –  T.:  A.Qodiriy  nomidagi  xalq  merosi 
nashriyoti, «O‘zAJBNT» markazi, 2002. – 205 b. 
12.Psixologiya.  Uchebnik  dlya  ekonomicheskix  vuzov  /  Pod  obsh.  red.  V.N.  Drujinina.  – 
SPb.: Piter, 2002. – 672 s. 
Tayanch ibora 
va tushunchalar 
Xotira,  assosiasiya,  esda  olib  qolish,  esda  saqlash,  esga  tushurish,  unutish,  harakat, 
emosional,  obrazli,  so'z-mantiq,  ixtiyoriy,  ixtiyorsiz,  qisqa  muddatli,  uzoq  mudatli,  operativ 
xotira. 
 
2-ilova 
 

---

 
88 
 
3-ilova 
 
 
 
4-ilova 

---

 
89 
 
 
 
 
5-ilova 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
12.2. Seminar mashg‟ulotda ta‟lim texnologiyasi 
 
O’quv soati: 2 soat 
Talabalar soni: 
O’quv mashg’ulotining shakli 
Seminar 
Mavzu rejasi 
1. Xotira haqida tushuncha.  
2. Xotiraning fiziologik nazariyasi. 
3. Xotira jarayonlari.  
4. Xotira turlari. 
5. Kasbiy maslahatda hatira qonuniyatlarini hisobga olish. 
Mashg’ulotning  maqsadi  Talabalarga  bilish  jarayoni:  xotira  to‘g‘risida  nazariy  bilimlar  berish,  xotira 
jarayonlariga  xos  qonuniyatlarni  o‟zlashtirish  hamda  xotira  qonunlariga  tayanib  xotirani  rivojlantirish  yo‘llari 
bo‘yicha amaliy ko‟nikmalarni shakllantirish. 
Pedagogik vazifalar: 

 
Xotira haqida ma`lumot bеrish. 

 
Xotiraning  boshqa  psixik  jarayonlari 
bilan bog`liqligini asoslash. 

 
Xotiraning  fiziologik  mеxanizmlarini 
aniqlash. 

 
Xotira  va  shaxs  tajribasining  boyligi 
sifatlilik darajasi haqida tushuntirish 

 
 Kasbiy  maslahatda  hatira 
qonuniyatlarini hisobga olish. 
O’quv faoliyati natijalari: 

 
Xotira  va  ma‘lumotlarning  miyada  saqlanishiga  ta‘sir 
ko‘rsatuvchi  omillar.  Xotiraning  samaradorligi.  Eslab  qolish 
xususiyatiga  ko‘ra  xotiraning  turlari.  Kutilmagan  ma‘lumot. 
Ma‘lumotning  mazmun  yoki  shakl  jihatdan  bir-biriga  yaqinligi. 
Esda  saqlash  vaqti  bilan  esga  tushirish  vaqti  o‘rtasidagi  farq. 
Xotiraning  sakkiz  qonuni.  Xotirani  rivojlantirish  yo‘llari. 
O‘zlashtirilish  lozim  bo‘lgan  ma‘lumotning  xotirada  saqlanish 
bosqichlari.  Mnemonika  yoki  mnemotexnika.  Mnemotexnik 
usullar.  Xotiraning  sifatlilik  darajasi  haqida  to‘liq  axborot 
oladilar; Kasbiy maslahatda hatira qonuniyatlarini hisobga olish. 
Ta’lim metodlari 
Ma‘ruza, savol-javob, suhbat, munozara, 6-6 va Delfi texnikalari, 
―Blits so‘rov‖, ―Klaster‖ usullari. 
Ta’lim vositalari 
Ma‘ruza  matni,  kompyuter  texnologiyalari  format  qog‘ozlari, 
markerlar, skotch,  
Ta’lim shakllari 
Frontal, guruhlarda ishlash. 
O’qitish shart-sharoiti 
Texnik  vositalardan  foydalanish  va  guruhlarda  ishlashga 
mo‘ljallangan auditoriya 
Monitoring va baholash 
Og‘zaki nazorat, savol-javob, reyting tizimi asosida baholash. 
stimul 
takrorlash 
unitilga
n 
doimiy esda 
saqlash 
uchun 
o’tkazish
 
ko’chirma
 
 
Sensor 
хранение
 
 
Qisqa muddatli 
xotira 
Uzoq 
muddat
li xotira 

---

 
90 
 
Seminar mashg‟ulotning texnologik xaritasi 
 
Faoliyat 
bosqichlari 
Faoliyatning mazmuni 
O’qituvchining 
talabaning 
I. Kirish bosqichi 
(15 daqiqa) 
1.1.Mavzuning  nomi,  maqsadi,  kutilajak  natijalarini  e‘lon 
qiladi, ularning ahamiyatliligini va dolzarbligi asoslaydi. 
1.2.Quyidagi savollar yordamida talabalarni faollashtiradi: 
1.
 
Bilish  jarayonlari  deganda  psixologiyada 
aynan nimalar nazarda tutiladi? 
2.
 
Bilish  jarayonlari  va  ularning  umumiy 
xususiyatlari nima bilan izohlanadi? 
3.
 
Sezgi  qanday  turlarga  bo‘linadi?  Iroda, 
tafakkur, nutq-chi? 
4.
 
Rubin figurasi haqida nimalarni bilasiz? 
5.
 
Idrok  qilish  jarayonlariga  xos  qanday 
qonuniyatlar klassifikatsiyasi mavjud? 
6.
 
Qaysi  psixik  jarayon  idrokning  aniqligi  va 
samaradorligini ta‘minlaydi? 
7.
 
Diqqatni  jalb  etishning  qanday  universal 
qoidalari (qonunlari)ni bilasiz? 
8.
 
Eslab  qolish  xususiyatiga  ko‘ra  xotiraning 
qanday turlari bor va ularni qisqacha izohlab bering? 
9.
 
Xotiraning 
sakkiz 
qonuni 
qanday 
tasniflangan? 
10.
 
O‘zlashtirilish  lozim  bo‘lgan  ma‘lumotning 
xotirada  saqlanish  bosqichlari  qanday  mezonlarga 
asoslanadi? 
Bilimlarni  faollashtirish  jarayonida,  o‘quv  muammosini 
yechish  faoliyatida  faol  ishtirok  etish  uchun  talabalar 
egallagan bilimlarning yetarliligini aniqlaydi.  
Tinglaydilar. Mavzu 
nomini va rejasini yozib 
oladilar. 
Savollarni muhokama 
qilib, ularga javob beradi. 
 
II. Asosiy bosqich 
(55 daqiqa) 
2.1.Muammoli vazifalar va savollarni o‘qiydi. 
2.2.Talabalar  bilan  birgalikda  muammolarni  ishlab  chiqishga 
harakat qiladi. 
Muammoni  ishlab  chiqishda  talabalar  bilan  birgalikda  taklif 
qilingan  variantlarni  tahlil  qiladi.  Taklif  qilingan  variantlarni 
aniqlashtiradi,  o‘zgartirishlar  kiritadi  va  ulardan  bittasida 
to‘xtaydi. 
2.3. Talabalarni uchta kichik guruhga bo‘ladi va hamkorlikda 
muammoli vazifani hal etishni taklif qiladi.  
2.4.Taqdimot  boshlanishini  e‘lon  qiladi.  Yo‘naltiruvchi, 
maslahatchi  sifatida  ishtirok  etadi.  Javoblarni  aniqlashtiradi, 
to‘ldiradi, izoh beradi va tuzatishlar kiritadi. 
2.5.Muammoli  vazifani  hal  etishda  yuzaga  kelgan  barcha 
qiyinchilik va tafovutlarni qayd etib, xulosalar qiladi.  
2.6.Talabalar  bilan  birgalikda  javoblarning  to‘laligini 
baholaydi, to‘liq bo‘lmagan javob larni o‘zi to‘ldiradi. 
2.7.Har bir talabaga muammoni yechishda qilgan xulosalarini 
jadvalda qayd etishlarini so‘raydi. 
2.8.Seminar mavzusi bo‘yicha yakuniy xulosalar qiladi. 
O‘z fikrlarini bildiradilar. 
Uchta  guruhga  bo‘lina-
dilar. 
Taklif 
qilingan 
muammoli  vazifani  hal 
etishga kirishadilar. 
Natijalarni taqdim 
etadilar. 
Boshqa guruh a‘zola-
rining bergan savollariga 
javob beradi. 
Eshitadilar, konspekt 
daftarlariga qisqacha 
qayd qilishadi. 
Muammoni hal etish 
variantlari yuzasi-dan o‘z 
fikrlarini bildiradilar. 
III. Yakuniy 
bosqich 
(10 minut) 
3.1.Mavzuni umumlashtiradi, umumiy xulosalar  qiladi, yakun 
yasaydi.  Talabalar  diqqatini  mavzuning  asosiy  tomonlariga 
qaratadi. 
3.2.Amalga 
oshirilgan 
faoliyatning 
kelajakda 
kasbiy 
faoliyatlari uchun zarurligini qayd qiladi. 
3.3.Mustaqil  ishlashlari  uchun  vazifa  beradi:  (1)  nazorat 
savollariga 
og‘zaki 
javob 
berish; 
(2) 
qo‘shimcha 
adabiyotlardan mavzuga tegishli bo‘lgan yangi ma‘lumotlarni 
to‘plash.  
Eshitadilar.  
 
 
 
 
 
 
Vazifani yozib oladilar. 
 
1-ilova 
Foydalanilgan 
adabiyotlar 
1.Maklakov A.G. Obshaya psixologiya: Uchebnik. – SPb.: Piter, 2010. – 36-51 s. 
2.Nemov R.S. Obshaya psixologiya. Uchebnik. – SPB.: Piter, 2009. – 32-39 s. 

---