O‘zbekiston respublikasi qishloq va suv xo‘jaligi vazirligi toshkent irrigatsiya va melioratsiya instituti

lizing to‘lovini miqdorini mulk qiymati va koeffitsiyentlar orqali 
aniqlasa bo‘ladi.
1
L
p
= B
s
• a
1
• a
2
• ... • a
n
(15) 
Bu yerda, a
1
, 
2…n 
- lizing bitimi shartlarini bog‘liqligini ta’minlaydigan 
koeffitsiyentlar. Mulkni qoldiq qiymatini hisobga olgan holda lizing to‘lovlarini 
koeffitsiyenti quyidagi tenglama asosida aniqlnadi:
(
)
N
m
Ском
Бос
а
+

+
=
1
1
1
1
1
(16)
bu yerda, Bos – mulkni balans qiymatidan qoldiq qiymati, foiz; Skom – 
moliyalashtirish stavkasi, foizi; m – yildagi to‘lovlarni soni; N – lizing muddati 
davomida to‘lovlarni umumiy soni:
 N 
= m
 x 
T. 
Agar avans to‘lansa, bunda lizing to‘lovlari miqdorini koeffitsiyenti 
(
)
m
Ском
а
+
=
1
1
2
aniqlanadi. 
Birinchi to‘lovini lizing oluvchi keyinroq to‘lanadigan bo‘lsa lizing 
to‘lovlari miqdori quyidagi koeffitsiyent orqali hisoblanadi. 
(
)
t
N
m
Ском
а
−
−
=
1
1
3
, bu yerda
t – 
yillar muddati. 
Shu tariqa, lizing to‘lovlarni tenglamasi quyidagicha: 
LP = B
s
• (Skom/m) / [1 - 1/(1 + Skom
/m)
N
] 
• 1 [(1 + Bos x
x 1/(1 + Skom/m)
N
] 
x 1/(1 + Ckom/1)
 
4.3. Lizing bitimlarini tugatish tartibi va shartlari 
Agar lizing kelishuvi lizing beruvchining tashabbusi bilan to‘xtatiladigan 
bo‘lsa, bu holda lizing kelishuvida ko‘zda tutilgan qoidalar asosida lizing 
oluvchi lizing beruvchiga bitimni yopish qiymatini to‘lashi zarur. Bitimni yopish 
summasi kelishuvda ko‘rsatilgan vaqt ichida to‘lanishi lozim. Lizing 
oluvchining lizing to‘lovlari summasini kiritish majburiyati lizing beruvchi 
1
Прилуцкий Л.Н. Финансовый лизинг. Правовые основы, экономика, практика.- М.: “Ось-89”, 1999, 200 
c. 

---

49 
bitimni yopish summasini olgandan so‘ng bajarilgan hisoblanadi. Bitimni yopish 
summasiga quyidagilar kiradi: 
1. Lizing beruvchiga lizing kelishuvi bo‘yicha to‘lanmagan barcha lizing 
to‘lovlari summasi (P
n
), quyidagi formula asosida hisoblanadi: 
(17) P
n
= P
n
– P
f
, bu yerda P
f
– amalda kiritilgan lizing badallari. 
2. Lizing kelishuvida ko‘zda tutilgan lizing muddati tugash davrida lizing 
obyektining qoldiq qiymati: 
(18) S
o
= S – A, bu yerda S
o
– lizing obyektining qoldiq qiymati; S – 
lizing obyektining balans qiymati; A – amortizatsiya chegirmalari. 
3. Jarima quyidagicha aniqlanadi. 
(19) N = S
s
x ( S
tk
/100 + S
kom
/100) 
bu yerda, S
s
– lizing shartnomani to‘xtatish vaqtidan lizing obyektining 
o‘rta qiymati; S
tk
– kredit bo‘yicha foizli stavkasi; lizing beruvchining %li 
stavkasi. 
Bitimni yopilish summasini hisoblashda keltirilgan ko‘rsatkichlarni 
ko‘shib chiqamiz. 
Z
=
P
n
+
S
o
+
N 
Lizing kelishuvi shartlari bo‘yicha lizing muddati tugagach, asbob-
uskunalar lizing oluvchi tomonidan sotib olinmaydi, shu sababli lizing 
obyektining qoldiq qiymati mavjud emas.