46
4.2. Lizing to‘lovi hajmini aniqlash usullari
Lizing to‘lovlari
hajmini hisoblash lizing turi, to‘lovlar shakli va usuli,
shuningdek, iqtisodiy sharoitlarga bog‘liq holda, ya’ni
barqaror rivojlanish va
inflyatsiya jarayonlarini hisobga olgan holda turli usullar yordamida amalga
oshirilishi mumkin. Odatda lizing to‘lovlari hisob-kitob qilinganda qat’iy
belgilangan umumiy to‘lov summasi bo‘yicha to‘lovlardan foydalaniladi. Bu
holda lizing to‘lovi o‘z ichiga
amortizatsiya chegirmalari, qarzga olingan
vositalar uchun to‘lovlar,
lizing kompaniyasi marjasi, bitim bo‘yicha
ko‘rsatilgan xizmatlar uchun to‘lovlar va lizing beruvchining lizing obyektini
sotib olish bilan bog‘liq bo‘lgan boshqa xarajatlarini kiritadi.
Hozirgi
kunda
lizing
kompaniyalari
amaliyotida
amortizatsiya
chegirmalari o‘rniga lizing kompaniyalari vositalarini qaytarish summasi (lizing
obyekti qiymati) foydalaniladi. Avans to‘lovli
lizingni hisoblashda lizing
kompaniyasi marjasi lizing obyektining qoldiq qiymatidan hisoblanadi. Lizing
to‘lovi bu lizing muddati davomida to‘lanuvchi barcha lizing to‘lovlari va lizing
oluvchi mulkni sotib olganda to‘lashi lozim bo‘lgan summa yig‘indisidir.
Qoidaga ko‘ra moliyaviy, qaytma, bo‘linma lizingda u umumiy lizing to‘lovlari
tarkibiga kiritiladi. Quyida iqtisodiy adabiyotlarda o‘z
aksini topgan lizing
to‘lovlarini hisoblanishi ko‘rsatilgan.
Lizing to‘lovlariga kiritiluvchi amortizatsiya chegirmalari hajmi:
A
= S * N / 100% * T (6)
S – lizing obyektining balans qiymati; N – to‘liq qayta tiklash uchun yillik
amortizatsiya chegirmalari normasi; T – lizing muddati (yillarda).
Dostları ilə paylaş: 
