«O’zbеknеftgaz» Milliy Xolding Kompaniyasi

Kern olinadigan intervallarni tanlash
asosan o’rganilayotgan geologik 
muammoning mazmuniga bog’liq. Burg’ilanadigan quduqlar vazifasiga ko’ra 
tayanch, parametrik, izlash, razvedka, baholash va ishlatish quduqlariga bo’linadi. 
Tayanch quduqlari 
chuqur quduqlar bilan izlanishlar olib borilmagan 
maydonlarda qaziladi. Ushbu quduqlardan olingan ma’lumotlar asosida yirik 
struktura elementlarining geologik tuzilishi va gidrogeologik sharoiti, neft va gaz 
to’planishiga qulay bo’lgan tog’ jinslari yotqiziqlari majmuasining tarqalish 
qonuniyatlari, neft va gaz konlarini topish uchun bajariladigan geologik-qidiruv 
ishlarining istiqbolli yo’nalishlarini tanlash mumkin bo’ladi. Tayanch quduqlari 
devoridan kern uzluksiz olinadi. 
Parametrik quduqlar
katta chuqurlikdagi jinslarning geologik tuzilishini 
o’rganish, neft-gaz to’planishi mumkin bo’lgan rayonlar va istiqbolli uchastkalarni 
aniqlash uchun burg’ilanadi. Bunday quduqlardan kern kesimning belgilangan 
qismidan bir me’yorda olinadi, shuningdek, geologik tuzilishi va litologik tarkibi 
keskin farqlanadigan intervallardan ham olinadi. 
Geologiyasi kam o’rganilgan, neft-gazliligi sanoat miqyosida aniqlanmagan 
yangi maydonlarda qaziladigan birinchi 
izlash quduqlaridan 
kern qatlamni 
qalinligidan 3,5%i olinadi, ikkinchi va uchinchi izlash quduqlarida ham shunday 
bo’ladi. Kern asosan aniq bir stratigrafik va litologik chegaralangan yoki istiqbolli va 
sanoat miqyosida neft-gazli intervallardan olinadi. Keyinchalik burg’ilanadigan 
izlash va razvedka quduqlaridan kern faqat neft-gazli gorizontlardangina olinadi. 
Neft-gazli rayonlardagi yangi maydonlarda qaziladigan ikkinchi va uchinchi 
izlash quduqlaridan kern belgili va mahsuldor gorizontlardan, keyinchalik 
qaziladigan izlash va razvedka quduqlarida esa faqat mahsuldor gorizontlardan olish 
tavsiya etiladi. 
Ishlatish boshlanayotgan yangi uyumlarda va uzoq muddat beri ishlanayotgan 
neft konlarida jinslarning qay darajada neftga to’yinganligini aniqlash va qoldiq 
zaxiralarni baholash maqsadida 
baholash quduqlari 
qaziladi. Bunday quduqlarda 
mahsuldor qatlamning qalinligi bo’yicha 12,5% uzluksiz kern olinadi. 
Ishlatish quduqlaridan 
odatda kern olinmaydi. Faqat hamma burg’ilanayotgan 
quduqlarning 10%dan neft va gazli qatlamlar ochilganda mahsuldor jinslarning 
kollektorlik xususiyatlarini o’rganish maqsadida kolonkali doloto yordamida kern 
olinadi. 
Shuningdek, haydash quduqlari burg’ilanganda mahsuldor gorizontlarning 
qalinligi bo’yicha kern olinadi. Qatlamning kollektorlik xususiyatlari haqidagi 
ma’lumotlar haydash quduqlarini o’zlashtirish, parametrlarini aniqlash va suv 
bostirish jarayonini boshqarishda yordam beradi. 
Quduqlardan olingan kernning bir qismi laboratoriyalarga o’rganish va tahlil 
qilish uchun yuboriladi, qolgan qismi kern omboriga saqlab quyish uchun 
topshiriladi. Kern ombori hamma burg’ilash korxonalarida tashkil qilinib, u yerda 

---

10 
kern qidiruv ishlari tugaguncha saqlanadi, so’ngra markaziy kern omboriga 
o’tkaziladi.
Kern omborida kern solingan yashiklar bilan maxsus yasalgan so’ri (tokcha)lar 
ustiga taxlanadi, yashikka yopishtirilgan yorliqda konning nomi, quduq va uchastka 
nomeri, namuna olingan interval va stratigrafik gorizont chuqurligi, namuna olingan 
muddat, chiqarib olingan kern uzunligi va uni olish usuli ko’rsatiladi. 
Tayanch va parametrik quduqlardan olingan kern omborda doimo saqlanadi. 
Umumlashtirilgan yoki etalon(namuna) kesimni tuzishda foydalanilgan kern va 
shlam namunalari ham doimo saqlanadi. Izlash va razvedka quduqlaridan olingan 
kern kon zaxirasi Davlat Zaxira komissiyasi tasdig’idan o’tgunga qadar saqlanadi. 
Juda ko’p (10 va undan ko’p) burg’ilangan quduqlardan olingan kernni saqlash 
maqsadga muvofiq emas. Shu sababli ochilgan jins yotqiziqlarini to’la ifodalay 
oladigan biron-bir quduq kerni etalon (namuna) sifatida olinib, doimo saqlashga 
topshiriladi, qolganlari esa tashlab yuboriladi. Agar bir quduqdan olingan kern etalon 
sifatida qoldirishga yaramasa, u holda bir necha quduqlardan kern olib, turli 
yashiklarga taxlab saqlab qo’yiladi. 
Kesimning etalon namunalaridan tashqari quyidagi namunalar olinadi va saqlab 
qo’yiladi: 1) tayanch (belgili) gorizontlardan olingan namunalar; 2) ayrim stratigrafik 
majmualar tutash yuzalarini tavsiflovchi namunalar; 3) tektonik buzilishlar va 
transgressiv nomuvofiqlik zonalaridan olingan namunalar; 4) fauna (jonzotlar 
qoldig’i) bor jinslarning namunalari; 5) neftlilik belgilari bo’lgan jins namunalari; 6) 
yuqori va o’ta yuqori radioaktivlikka ega bo’lgan jins namunalari; 7) etalon kesimda 
qayd qilinmagan fatsiyali biron-bir gorizontni ochgan quduqdan olingan kern va sh.k. 
Saqlanadigan namunalarning uzunligi 0,15-0,20 m dan kam bo’lmasligi kerak. 
YAngi kern materiali hamda shlam ko’paysa, ular kesimni yanada to’liqroq ifodalay 
olsa, u holda dastlab olingan namunalar yangisi bilan almashtirilishi mumkin. 
Olingan kernlarni yo’q qilish masalasi burg’ilash ishlarini bajaruvchi tashkilotning 
ilmiy-texnik kengashi qaroriga asosan hal qilinadi va yuqori tashkilotning geologiya 
bo’limi yoki bosh geologi tomonidan tasdiqlanadi. Har bir quduq bo’yicha kernning 
yo’q qilinishi maxsus dalolatnoma bilan rasmiylashtiriladi va quduqning geologik 
hujjati jurnaliga tikib qo’yiladi.