Pedagogika

Таянч тушунчалар: оиланинг тарихий турлари, матриархат оила, моногам оила, патриархал оила, замонавий оила турлари, никоҳ ҳолатига кўра оила турлари, болалар сонига кўра оила турлари, таркибига кўра оила турлари, оила аъзоларининг ўзаро муносабатлари характерига кўра оила турлари,
Oila va uning o‘ziga xosliklari. Oila shaxe tarbiyasida, boshqa ijtimoiy instituglar bilan taqqoslaganda, eng muhim vazifalarni bajaradi. Chunki aynan oilada individual qobiliyatlar, shaxeiy, kasbiy qiziqishlar, axloqiy me’yorlar shakllanadi. Oila omili insonga bugun umri davomida ta’sir etadi. Ijtimoiy jihatdan oila inson turli ijtimoiy maqomlarni egallaydigan jamoa hisoblanadi. Oila insonning o‘z-o‘zini belgilab olishiga, uning ijtimoiy-ijodiy faolligini oshirishiga yordam beradi.

“Oilaviy munosabatlar — oliy qadriyat” deb hisoblangan bizning respublikamizda oilaning ijtimoiy maqomi nihoyatda baland bo‘lib, u o‘z mavqeini hozirgacha sakdab kelmokda. O‘zbek oilasida zaruriy tarbiyaviy omil va ko‘nikmalar avloddan- avlodga o‘tib kelmokda. Ko‘p bolali o‘zbek oilalarida patriarxat tartibning saqlanishi oiladagi munosabatlarning barqarorligini ta’minlagan. Biroq bugungi kunda oila inqirozi ko‘pgina oilalar, shu jumladan, o‘zbek oilapariga ham o‘z ta’sirini ko‘rsatmokda. Oila a’zolari sonining qisqarishi, avlodlarning uzoqlashuvi muammosining kuchayishi munosabati bilan, oilaviy munosabatlarni shakllantirish masalasi borgan sari muhim ahamiyatga ega bo‘lib bormokda. Oila bugungi kunda yuksak malakali psixolog, ijtimoiy pedagoglar yordamiga muhtoj bo‘lib qolgan.

Oila ikki yo‘nalishda mavjud bo‘ladi: kichik ijtimoiy guruh sifatida va ijtimoiy institut sifatida. Birinchi holatda, oila qarindoshlik asosida tuzilgan va birga yashash bilan birlashtirilgan qamjamiyat bo‘lsa, ikkinchi holatda esa, insonlarning kundalik hayoti kechadigan ijtimoiy institugdir.