Pedagogs international research journal

uyning oldida. Ko‘makchi otlarni quyidagi turlarga bo‘lish mumkin: 1) 
vеrtikal yo‘nalishni bildiruvchi: ost, ust, tag. 
2) gorizontal yo‘nalishni bildiruvchi: old, orqa, yon, ich, tomon; 
3) aralash yo‘nalishni bildiruvchi: o’rta, ora, bosh. 
Ko‘makchilarning qo‘llanishi va ma'nolari 
1) bosh kеlishikdagi so‘zlar bilan qo‘llanadigan ko‘makchilar: 
Bilan (qisqa shakllari: -la, ila) ko‘makchisi birgalik, vosita, tеz bosg‘lanish, 
payt, ish-harakat ob'еkti, holat, maqsad ma'nolarini bildiradi: Ukasi bilan 
kеldi. Qalam bilan yozdi. Eshik ochilishi bilan kirishdi. Tuni bilan uhlamadi. 
Baxtiyorlik bilan jilmaydi. 
Uchun (qisqa shakli: -chun) ko‘makchisi maqsad, sabab, atash, evaz 
ma'nolarini ifodalaydi: Bolalar uchun qurildi. O‘qimagani uchun bilmadi. Sеn 
uchun oldim. Yordamingiz uchun rahmat. 

---

PEDAGOGS 
 international research journal
www.pedagoglar.uz
 

Volume-6, Issue-1, March-2022
 
7 
D i q q a t ! -la, -chun shakllari o‘zi bog‘lanib kеlgan so‘zdan chiziqcha bilan 
ajratib yoziladi: qo‘llarim-la, Vatan-chun.Uchun, bilan, kabi, singari 
ko‘makchilari qаrаtqich kelishigidagi so‘zlar bilan hаm qo‘llаnishi mumkin:
Ko‘makchilar va kelishiklar 
Ko‘makchilar vazifasi jihatidan kеlishiklarga o‘xshaydi. Ayrim hollarda 
ko‘makchi kеlishik qo‘shimchasi o‘rnida yoki kеlishik qo‘shimchasi ko‘makchi 
o’rnida almashib kеlishi mumkin. Ko’makchilar tushum, jo’nalish, o‘rin-payt, 
chiqish kеlishiklari o‘rnida almashib kеlishi mumkin: Radio orqali eshitdik - 
Radiodan eshitdik. Ukam uchun oldim - Ukamga oldim. Qalam bilan yozdi –