R
əsm1: Korrupsiyaya Qarşı Honq Konq Müstəqil Komissiyasının mandatının üç sütu-
nu
Korrupsiyaya Qar
şı Honq Konq Müstəqil Komissiyasının tərkibində,Əməliyyatlar
Departamenti korrupsi
ya ilə əlaqədar xüsusi iddiaları araşdırır,Korrupsiyanı Önləmə
Departam
enti isə korrupsiyanı məhdudlaşdırmağa yönələn siyasət dəyişiklikləri tövsiyə
etmək üçün dövlət siyasətini nəzərdən keçirir. Departament həmçinin anti-korrupsiya si-
ya
sətləri formalaşdırmağa çalışan özəl təşkilatlara pulsuz texniki məsləhətlər verir.Nəha-
yət, İctimaiyyətlə Əlaqə Departamenti ictimaiyyətə korrupsiya ilə bağlı informasiya yayır
və korrupsiya haqqında hesabat vermək üçün ictimaiyyət üçün forum təşkil edir. Korrup-
siyaya Qar
şı Honq Konq Müstəqil Komissiyasının mandatına “sistem daxilində tarazlığı
qorumaq üçün” cina
yət işi açılması daxil deyil
122
.
Xüsusill
əşmiş polis korrupsiyası orqanları. Bir sıra ölkələr istisna olaraq polis korrup-
siya
sının araşdırılması və qarşısının alınmasına fokuslanan orqanlar qurmuşdur. Bu növ
orqa
nın üstünlüyü, onun ən hədəfli mandatının olmasındadır. Onların lazımi təcrübəyə
malik olmala
rı daha da həqiqətə uyğundur və onlar polis korrupsiyası ilə mübarizəyə tə-
l
əb olunan vaxt və resurslar həsr edirlər. Bu cür təşkilatların nümunələri kimi Nyu Yor-
kda
kı Polis Korrupsiyası ilə Mübarizə Komissiyası və HMDAK-ı göstərə bilərik. Aşağı-
da Nümun
ə3-ə baxın.
Nümu
nə 3: Hüquq Mühavizə Dürüstlüyü üzrə Avstraliya Komissiyası
Ümumi m
əlumat. Çox sayda anti-korrupsiya orqanlarını əksinə olaraq, HMDAK
federal hüquq mühaviz
ə orqanlarında ciddi və ya sistemli korrupsiyaya cavab olaraq qu-
rulma
mışdır; əksinə bu komissiya polis korrupsiyası ilə məşğul olmaq və Avstraliya hü-
quq mühaviz
ə orqanlarına inamı artırmaq üçün qurulmuşdur.
Mandat. Avstraliya Cinay
ət Komissiyasında(ACK) və Avstraliya Federal Polisin-
d
ə(AFP) korrupsiyanı aşkarlamaq,araşdırmaq və qarşısını almaq dürüstlük komissarının
v
ə HMDAK-ın roluna aiddir
123
.
Əməliyyatlar şöbəsi
Hüquq-Mühaviz
ə
Korrupsiya önl
əmə şöbəsi
Önl
əmə
İctimai Əlaqələr Şöbəsi
T
əhsil
Komissar
İnzibati sahə
219
Araşdırıcı səlahiyyətləri. Korrupsiya haqqında informasiyalar vətəndaşlardan,hüquq
mühaviz
ə orqanlarından və HMDAK-ın öz informasiya toplama təşəbbüslərindən gəlir.
ACK v
ə AFP də korrupsiya hallarını xəbər verməyə borcludurlar.Komissar məcburedici
informasiya toplama dinl
əmələri keçirə bilər,telekommunikasiyaları kəsməyə və məlumat
baza
sına çıxmağa hüququ var və həmçinin elektronik və fiziki izləmə apara bilər, axtarış
orderind
ən istifadadə edə bilər və maliyyə ötürmələri hesabatlarını yoxlaya bilər.
Hesabat. H
ər bir korrupsiya araşdırması hesabat formasında yazılmalıdır. Nazirə,hü-
quq mühaviz
ə orqanlarına və şikayətçilərə korrupsiya iddialarının necə həll olunduğu
haqda m
əlumat vermək komissarın borcudur. Dürüstlük komissarı hüquq mühavizə işçisi-
n
ə məsləhət vermək,cəza vermək və işdən qovmaq haqda hesabatda tövsiyə verə bi-
l
ər.Əgər əldə olan dəlillər Birliyin(federaı/ölkə),dövlətin və ya ərazinin cinayət hüququnu
pozursa,
bu iş uyğun prokurorluq orqanlarına göndərilir. Parlamentin birgə komitəsi hesa-
batla
rı yoxlayır və HMDAK-ın işini nəzərdən keçirir.
T
əşkilat. General-qubernator(İngilis Kralının Avstraliyadakı nümayəndəsi) beş illik
dövr üçün komissar t
əyin edir. HMDAK-ın işçiləri Dövlət Xidməti Aktı1999 əsasında tə-
yin edilir
124
. HMDAK-
ın işçilərinin ortalama sayı on yeddi ilə on doqquz arasındadır. Bu
t
əşkilatın illik büdcəsi təqribən 6-7 milyon ABŞ dollarıdır.
125
Xüsusil
əşmiş polis izləmə agentlikləri. Xüsusiləşmiş polis izləmə orqanları polis qanun
pozuntula
rının bütün formaları ilə məşğul olur: korrupsiyanın araşdırılması fəaliyyəti bü-
tün bunla
rın içərisində ancaq biridir. Korrupsiya halları, polis izləmə orqanları tərəfindən
apa
rılan bütün araşdırmaların ancaq kiçik bir hissəsidir.Onların əsas məqsədləri geniş for-
mada bel
ə ifadə oluna bilər: polisin qanun aliliyinə və insan hüquqlarına hörmət etməsi-
nin t
əmin edilməsi;şikayətlərin uyğun şəkildə araşdırılmasını və ona uyğun hərəkət edil-
m
əsini təmin etməklə ictimaiyyətin polisə olan inamının artırılması;polis xidmətinin sə-
m
ərəliliyinin və məhsuldarlığının artırılması. Müstəqil Şikayətlər Direktorluğu(Cənubi
Afrika),Müst
əqil Polis Şikayətləri Komissiyası(Böyük Britaniya), Şimali İrlandiya üçün
Polis Ombudsma
nı(Böyük Britaniya) və Komité P (Belçika) bu cür orqanlar üçün nümu-
n
ələrdir. Xüsusiləşmiş polis izləmə orqanları çox səbəblərə görə yaranır; daha yayılmış
hal onla
rın xüsusi sorğular vasitəsilə yaranmasıdır. Məsələn,Nyu York şəhərindəki
Mollen Komissiya
sı,1990-cı illərdə Polis Korrupsiyasi ilə Mübarzə Komissiyası yaradıl-
ma
sını tövsiyə etdi və Böyük Britaniyadakı Makferson Sorğusu Müstəqil Polis Şikayətlə-
ri Komissiya
sının yaranmasına gətirdi
126
. Polis izl
əmə agentlikləri,beynəlxalq yardım təş-
kilatla
rının və ya donor ölkələrin inkişaf üçün edəcəkləri yardıma görə ölkəyə qoyduqları
şərt kimi də yaradıla bilər.
Nümu
nə 4: Polis izləmə orqanları: Komité P Belçika
Xülas
ə. 1980-cı illərdə baş verən mülki narazılıqlar polis xidmətinin köklü şəkildə for-
ma
sının və polis üzərində izləmənin dəyişilməsinə gətirdi. Xüsusi araşdırma komissiyası
o n
əticəyə gəldi ki,daxili polis nəzarəti polis qanun pozuntularını nəzarət etmək üçün tə-
l
əblərə cavab vermir və o, hüquq mühavizə səlahiyyətləri olan istənilən polis işçisini nə-
zar
ət etməyə məsul olan kənar orqanın yaradılmasını tövsiyə etdi.
220
Dostları ilə paylaş: |