hissiy o‘z-o‘zini boshqarishning obyektiv
indikatori ekanidan
dalolat beradi. A.B.Sabirova o‘z tadqiqoti natijasida qarilik va
keksalik davrida shaxsiy xavotirlanish o‘rtasida ahamiyatli dara-
jadagi farq namoyon bolganini ko'rsatib,
bu holatni quyidagicha
izohlaydi: qarilik davrida insonlar kuchli emotsional zo‘riqishni
boshdan kechiradilar va bu holat ulardagi normal hayotiy tuzil-
malarning buzilishiga olib keladi. Keksalik davrida esa shaxs bi
lan bog‘liq xavotirlanishning susayishi qarilik davriga nisbatan
xulq-atvor strategiyasining ishlab chiqilganligiga asoslanadi va bu
holat ulardagi emotsional hayajon reaksiyasini susaytiradi.
Mavzuni mustahkamlash uchun nazorat savollari:
1. Gerontopsixologiya nimani o‘rganadi?
2. Keksalik haqida qanday nazariyalarni bilasiz?
3. Keksalik davrida shaxsiy inqiroz nimalarda namoyon b o la
di?
4. Keksalik davrida yetakchi faoliyat.
5. Keksalikning qanday tiplarini bilasiz?
6
. Keksalik davrida bilish jarayonlaridagi o‘zgarishlar.
Mavzuni mustahkamlash uchun test savollari:
1. Keksalik davrini o‘rganadigan psixologiya sohasini belgilang.
a)
zoopsixologiya;
b) differensial psixologiya;
c) patopsixologiya;
*d) gerontopsixologiya.
2. Demensiya — bu....
a)
qarilik va keksalik davrida shaxsiy xavotirlanish o‘rtasida
ahamiyatli darajadagi farq;
*b) keksalik boshlanishi bilan bogliq shaxs o'zgarishlari, am-
neziya, bilish nuqsonlarini o‘z ichiga olgan buzilishlarning bir
butun kompleksidir;
c)
keksalik davrida esa shaxs bilan
bogliq xavotirlanishning
susayishi;
446
d) miya qon bilan ta’minlanishining o‘tkir buzilishidir.
3. Senil demensiya — ....
*a) inson tafakkurining adekvatligida namoyon boladigan mi-
yaning organik kasalligidir;
b) o‘z oilalarida va faol hayot tarzini olib borayotgan keksa
larda namoyon boladi;
c) inson sog‘lig‘ining umumiy yomonlashuvi, ma’lumot dara-
jasining quyiligi;
d) bilish faoliyati motivatsiyasining mavjud emasligi.
4. Alsgeymer kasalligi —....
a)
bilimlar, fikrlar va maslahatlarning yuksak darajasi bilan
ajralib turadi;
b) donolik bilan bogliq bilimlar shunchalik keng va chuqurki,
ularni maxsus vaziyatlarda qollash mumkin;
c) bilish faoliyati motivatsiyasining
mavjud emasligi;
*d) keksalarda bosh miya po'stlogl hujayralarining buzilishi
kuzatiladi.
5. Keksalik davrida paydo bolgan yangi psixologik tuzilma -
a) mustaqil fikrlash;
b)
dunyoqarashning shakllanishi;
*c) bu hayotiy donishmandlik hamda ruhning chuqur qatlam-
lari bilan yashash qobiliyatidir;
d) refleksiya, identifikatsiya, empatiya.
Dostları ilə paylaş: 
