“Пул, кредит ва банклар” фани Маъруза Пул айланмаси ва унинг таркиби

2. Naqd pul aylanmasini tashkil qilish va boshqarish

• Naqd pul aylanmasi – bu pullarning naqd shakldagi harakatlarining yig‘indisidir.

• Naqd pullarni muomalaga chiqarish kanallari

• Markaziy bankning zaxira-vakillik tizimi

• Davlat byudjeti xarajatlarini moliyalashtirish

Naqd pul aylanmasining tarkibi

• 1. Markaziy bank va tijorat banklari o‘rtasidagi naqd pul aylanmasi.
• 2. Tijorat banklari o‘rtasidagi, banklar va ularning mijozlari o‘rtasidagi naqd pul aylanmasi.
• 3. Korxonalar, tashkilotlar va aholi o‘rtasidagi naqd pul aylanmasi.
• 4. Aholi o‘rtasidagi naqd pul aylanmasi.

Naqd pul aylanmasini tashkil qilish prinsiplari

• 1. Barcha xo‘jalik yurituvchi sub'ektlar, mulk shaklidan qat'iy nazar, naqd pul mablag‘larini bank muassasalarida saqlashlari shart.
• 2. Naqd pul aylanmasini boshqarishning markazlashganlik prinsipi.
• 3. Xo‘jalik yurituvchi sub'ektlarning kassalaridagi naqd pullar qoldig‘iga nisbatan limit o‘rnatish prinsipi.
• 4. Naqd pullardan maqsadli foydalanish prinsipi.

O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 12 sentyabrdagi PQ-3270-sonli “Respublika bank tizimini yanada rivojlantirish va barqarorligini oshirishga doir chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi qaroriga asosan tijorat banklarining xo‘jalik yurituvchi sub'ektlar tomonidan olingan naqd pullarni maqsadli ishlatilishi ustidan nazorat qilish vazifasi bekor qilindi.

• O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 12 sentyabrdagi PQ-3270-sonli “Respublika bank tizimini yanada rivojlantirish va barqarorligini oshirishga doir chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi qaroriga asosan tijorat banklarining xo‘jalik yurituvchi sub'ektlar tomonidan olingan naqd pullarni maqsadli ishlatilishi ustidan nazorat qilish vazifasi bekor qilindi.

Naqd pullarning (M0) M2 pul agregati hajmidagi salmog‘i, foizda (01.01. 2019 y.)