Qadimgi Yunon madaniyati Reja

Miloddan avvalgi V asrda yashab ijod etgan Miron, Poliklet va Fidiy kabilar Yunonistonning eng mashhur haykaltaroshlari hisoblanadilar. Haykaltarosh Mironning «Disk otayotgan yigit», «Afina bilan Marsiy», Polikletning «Nayzabardor», «Diodumen» kabi haykallari bugungi zamon kishisini ham hayratga soladi.
Fidiy o`z zamonining mashhur me`mori va haykaltaroshi sifatida shuhrat qozpngan. Uning Parfenondagi oltin, fil suyagi va yog`ochdan ishlangan 12,5 metrli ma`buda Afinaning tik turgan haykali juda mashhurdir. Fidiy yunonlarning bosh xudosi Zevsning Olimpiya shahridagi ibodatxonasi ichiga ishlagan haykali ham nihoyatda go`zaldir. Afinadagi Parfenon ibodatxonasining tashqi va ichki tomonlari Fidiy ishlagan haykallar bilan bezatilgan. Praksitel ham mashhur haykaltarosh bo`lib, uning Dionis bilan Germeslarning o`ynab turgan haykali maqtovga sazovordir.
Xullas miloddan avvalgi V–IV asrlar yunon haykaltaroshligining gullagan davri hisoblanadi.
4. Yunonistonda rassomchilik. Yunonistonda rassomchilik Krit-Miken davrida ancha rivojlangan edi. Qadimgi yunonlar har turli narsalar va hodisalardan zavqlanuvchi kishilar bo`lishgan. Yunon rassomlari ibodatxona, saroy, ma`muriy bino va uy devorlarini odam, sher, dengiz hayvonlari, afsonaviy qahramonlar va turli mavzudagi rasmlar bilan bezaganlar. Yunon kulollari katta xumlar, ko`za va ko`zachalar ishlab, ularni yaltiroq qora va qizil bo`yoqlarga bo`yaganlar. Ko`zalarning sirti yunonlar hayotidan olingan turli rasmlar bilan bezatilgan.
Chunonchi ko`zalarning birida yunon maktabidagi o`qish, boshqa birida musiqa darsi ifoda etilgan. Bir ko`za sirtida esa bir pahlavonning sher bilan, ikkinchi ko`zada esa ikki jangchining olishuvi tasvir etilgan.
Ko`pchilik ko`zalar sirtida Olimpiyadagi musobaqalar – nayza otayotgan yosh yigit, kurashayotgan pahlavonlar, jang aravalari poygasi kabi manzaralar tasvir etilgan.
Yunon rassomlari ko`zalar sirtiga Gomer dostonlari qahramonlari, Odisseya sheriklari, bulbuligo`yolar va boshqa ajoyib manzaralardan olingan rasmlarni chizganlar. Ayni paytda ko`zalarga afsonaviy va diniy mavzudagi manzaralar ham ishlangan. Miloddan avvalgi V–IV asr yunon rassomchiligi o`z taraqqiyotining yuqori bosqichiga ko`tarilgan davr hisoblanadi.