R. H. MƏMMƏdov, tofđq bəHƏRÇĐ

Panama, Ekvador hesab edildiyindən onlar «banan 

respublikaları» adlandırırlar. Bundan başqa, illik məhsulun 2/5-

ni tədarük edən Asiya, 1/4-ni verən Cənubi Amerika, eləcə də 

Afrika dünya bazarına banan məhsulu ixrac etməklə 

məşğuldurlar. Son illər aparıcı yerlərə Hindistanın, Braziliyanın, 

Flippini, Meksikanın da aid etmək mümkündür. 

724. Đnsanların həyat tonusunun daha da yüksəkdilməsində vətəni 

Meksika sayılan kakao məhsulu toplanmasında dünyada 1 –ci 

yeri Kot-D Đvuar (dünya məhsulunun 1/4) tutur. Sonrakı yerlər 

Braziliyaya, Qanaya, Đndoneziyaya, Malayziyaya, Nigeriyaya 

aiddir. Đdxalatda ABŞ, Qərbi Avropa ölkələri qabaqcıldırlar. Đldə 

3,0 mln.ton məhsul toplanılır. 

725. Subtropik və tropik zonaların məhsullarından biri də çaydır. 

Asiya tədarük olunan çay məhsulunun 4/5-ni, Afrika 1/7-ni 

verirlər. Dövlətlərdən Hindistan 810 min t, (1/3), Çin 616 min 

ton Keniya, Şri-Lanka bu sahədə 1-4-cü yerləri öz aralarında 

bölüşdürürlər. Ən çox çay istifadə edən Böyük Britaniya və 

Şimali Amerika ölkələridir. 

726. Donuzçuluğa görə Çin 1-cidir. ABŞ, Braziliya, Meksika, AFR, 

Đspaniya, Fransa, RF, Polşa, Belorusiya, Estoniya seçilirlər. 

727. Qoyunçuluqda Asiya (Çin dünyada 1-cidir) Afrika, Avstraliya - 

Okeaniya yerləri öz aralarında bölüşdürürlər. 

728. Xırdabuynuzlulardan 700 mln. baş keçi saxlanılır ki, burada da 

Çin (1-cidir), Hindistan, Pakistan, Somali, Sudan, Efiopiya, 

Nigeriya, Banqladeş, ABŞ say hesabı ilə göstərilən ardıcıllığa 

malikdirlər. Türkiyədə 3,0 mln.başdan çox saya malik anqor 

keçiləri saxlanılır ki, onun da verdiyi xammaldan maxer, ipək 

parça keyfıyyətinə yaxın parça əldə edilir. 

729. Dünyada 14,0 mlrd-a qədər ev quşları saxlanılır ki, burada da 

Çin (3, 1 mlrd) liderlik edir. Sonrakı yerlər ABŞ-a, Braziliyaya, 

Đndoneziyaya, Hindistana, Yaponiyaya, RF-yə, Meksikaya, 

AFR-ə, Fransaya, B.Britaniyaya, Đspaniyaya, Macarıstana aiddir. 

Đllik yumurta məhsulunun kəmiyyət göstəricisi 47-50 mln.t təşkil 

edir. Đldə bir toyuğun verdiyi yumurtanın sayına (260 ədəd) görə 

AFR dünyada 1-ci yeri özünə təmin etmişdir. 

730. SES-lərdən alınan elektrik enerjisinin illik miqdarına görə hansı 

ölkə 1-ci yerdədir? - Kanada 

731. Dünyanın nəhəng kənd təsərrüfatı regionunun hansı olduğunu 

bilirsinizmi? -Asiya regionu 

---

732. Dünyada adambaşına nə qədər ət tədarük olunduğunu müəyyən 

edin - 36,0 kq 

733. Dünyada ən az ət istehlak edən ölkə hansıdır? - Hindistan 

adambaşına ildə 5,0 kq 

734. Adambaşına ən çox ət istehsal edən ölkənin hansı olduğunu 

bilirsinizmi? - Danimarka - 365 kq ABŞ-da adambaşına 31 kq 

donuz əti, 53 kq quş əti düşdüyünü yadda saxlayın. 

735. ABŞ-da adam başına 31 kq donuz əti 53 kq quş əti düşdüyünü 

yadda saxlayın 

736. Đldə dünyada hər nəfərə düşən donuz ətinin miqdarı 15 kq, quş 

ətinin miqdarı isə 9,0 kq-dan çox olduğunu unutmaym. 

737. Đllik ət ixracatında hansı region ölkələri qabaqcıl yerləri tuturlar? 

- Qərbi Avropa (Niderland, Fransa, Danimarka) 47,0 %-i, Şimali 

Amerika 20 %, Okeaniya 12 % təşkil etməklə 1-737. 3-cü yerləri 

öz aralarında bölüşdürürlər. 

738. Đlltik üzüm şərabı (25 mlrd. litr) əldə edilməsində hansı ölkələr 

1-3-cü yerləri tuturlar? - Đtaliya, Fransa, Đspaniya dünya 

hasilatının 50 %-dən çoxunu verirlər. 

739. Đllik pivə əldə edilməsində - 126,0 mlrd. ton ABŞ və Qərbi 

Avropa öllcələrinin xüsusi çəkisinin 1/4 təşkil etdiyini 

bilirsinizmi? 

740. Planetin əhalisinin hər nəfərinə ildə nə qədər siqaret düşdüyünü 

müəyyən edin. - 1000 ədəd 

741. Planetimizdə ildə nə qədər siqaret əldə edildiyini bilirsinizmi? - 

5410 mlrd. ədəd 

742. Đllik siqaret tədarükündə hansı ölkənin qabaqcıl yer tutduğunu 

müəyyən edin - Çin liderlik edir. 

743. Điiik siqaret tədarükü istehlakında liderlik edən dövlət: -RF-

12,0% 

744. Đllik ayaqqabı əldə edilməsinin kəmiyyəf göstəricisini 

bilirsinizmi? - 4,0 mlrd. cüt 

745. Dünyada illik ayaqqabı buraxılmasında hansı ölkə liderlik edir? - 

Çin. Xalq Respublikası (40 %) 

746. Đllik ayaqqabı buraxılmasında hansı region ölkələri 1-cidir? - 

Asiya - 50 %-dən artıq 

747. Dünya bazarına göndərilən idman və ev ayaqqabıları (domaşnik) 

buraxılmasında fərqlənən dövlət hansıdır? - Çin 25 % dünya 

bazarnı təmin edir. 

---

748. Ən qiymətli xammalardan hazırlanan ayaqqabıların illik 

kəmiyyət göstəricisini bilirsinizmi? - 1,0 mird. cüt (bu sahədə 

əsasən inkişaf etmiş ölkələr) 

749. Ən qiymətli xammallardan hazırlanan ayaqqabı buraxılışında 

hansı dövlət liderlik edir? - Đtaliya - 480 mln. cüt (ABŞ-a, Qərbi 

Avropa ölkələrinə, Kanadaya ixrac edir). 

750. Đqtisadi inkişaf səviyyəsinə görə ölkələri qruplaşdırın: - yüksək 

inkişaf etmiş (13 sayda), inkişaf etmiş - 21 dövlət, orta inkişaf 

etmiş - 36 dövlət, zəif inkişaf etmiş - 21 dövlət, ən geri qalmış - 

36 dövlət 

751. Əhalisinin orta sıxlığı daha çox olan regionlar 

hansılardır?-Asiya-1 kv.km-də 114 nəfər 

752. MDB məkanında olan ölkələrdə nə qədər əhali yaşayır? -290,0 

mln. nəfər 

753. MDB-də yaşayan əhalinin 50 %-dən artığının xristian dininə, 40 

%-ə qədəri isə islam dininə sitayiş etdiklərini yadda saxlayın. 

754. Çində ailədə bir uşaqdan artıq dünyaya gələn olarsa ailə artıq 

uşağın hər birinə dövri olaraq yüksək miqdarda cərimə verdiyini 

bilirsinizmi? 

755. Beynəlxalq miqrasiya nədir? - emiqrasiya və immiqrasiyanın 

birliyi 

756. Dünyada ilk şəhərlər nə vaxtdan yaranmışdır? - Eramızdan 

əvvəl, III -1 minilliklərdə, Misirdə, Mesopotamiyada, Çində 

757. Şəhər əhalisi hansı ölkələrdə üstünlük təşkil edir? -Đqtisadi 

cəhətdən inkişaf etmiş ölkələrdə (Fransada - 75 %, Đsraildə-90 

%, Yaponiyada - 77,5 %, ABŞ-da 77,5 %, Norveçdə - 75 

%,Çində - 26,2 %, Hindistanda - 25,7 %) 

758. Dünyada ilk AES, ilk reaktiv sərnişin təyyarəsi, yerin ilk süni 

peyki, səsdən iti sürətə malik reaktorlu ilk sərnişin təyyarəsinin 

nə vaxt istifadəyə verildiyinin suala müvafıq ardıcıllığı belədir: -

1954-cüildə, 1955-ciildə, 1957-ciildə, 1969-cü ildə 

759. Elm tutumlu sahələrin hansılar olduğunu bilirsinizmi? -

maşınqayırma (mikroelektronika, hesablama texnikası, robot 

texnikası, elmi cihazlar, aviakosmik texniki vasitələr), kimyəvi 

polimerlərin alınması. 

760. Dünya elminin inkişaf etmiş 6 aparıcı regionu hansılardır?-ABŞ, 

MDB, Yaponiya, AFR, Fransa, Böyük Britaniya 

761. Đnformasiya sənayesi (endustriya) nədir? - Ayrı-ayrı 

ölkələrin, eləcə də dünyanın ən yeni təsərrüfat növüdür. 

---