Radyo telev zyon s nema anab L m dali lat n amer ka
Yüklə 4,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
113 zorunda kalan sinemacılar, yurtdışındaki üretimlerini artırırken bu ülkelerdeki sinema üretimi nerdeyse durmuştur. Sürgüne gidemeyen sinemacılar arasında işkenceye maruz kalanlar, kaybolanlar ve öldürülenler vardır. Arjantin’de Raymundo Glayzer tutuklanır, işkence görür ve olasılıkla hapiste öldürülür, Jorge Cedron ise gizemli bir şekilde bir Fransız karakolunda ölür (Armes, 1987: 180). Sürgüne giden sinemacılar, ilk dönem filmlerinde kendi ülkelerindeki durum üzerine yoğunlaşırken, zamanla sürgün hayatı üzerine filmler yapmaya başlamışlar ve daha sonra kendi bireysel çizgilerini belirlemişlerdir. Sürgün hayatı üzerine yapılan filmler arasında bu ülkelerdeki sansür yasalarının zayıflaması ya da kaldırılmasının ardından sinemacıların kendi ülkelerinde yapılan filmler de önemli bir yer tutmaktadır. 1970’lerde birçok film, vatanından, tarihinden sürgün durumunun karışık kimliğini arar (Shohat, 2003: 62). Ş ili’de 1973’te gerçekleştirilen askeri darbe ülkeyi Augosto Pinochet’in 16 yıl sürecek olan diktatörlüğüne bırakmıştır. Bu diktatörlük ülkenin bütün entellektüellerini sürgüne göndermiş ya da mahkûm etmiştir. Hayatını kaybeden birçok entellektüel ve sinemacının yanı sıra, Şili Yeni Dalgası’nın oluşmasını sağlayan ve en önemli yönetmenlerinden olan Miguel Littin, Raul Ruiz, Patricio Guzman ve Helvio Soto’nun da aralarında bulunduğu birçok sinemacı sürgüne gitmişlerdir. Toplam 200.000 sürgünün 1994’te yasağın kalkmasından sonra bile, dörtte birinden azı geri dönmüştür (Wright, 2001: 203). 114 Ş ilili sinemacılar, 1973–1983 arasında sürgünde 56’sı uzun metrajlı toplam 176 film çekerler (Nowel-Smith, 2003). Aynı tarihler arasında Şili’de çekilen film sayısı ise birdir. 1973–1989 arası Şili sineması sadece sürgünde var olmuştur (Buscombe, 2003: 483). Sürgün sinemacılar ilk dönem filmlerinde ülkelerinde gelişen olayları anlatmaya çalışmıştır. Askeri darbe öncesi ile sonrasını ve darbeyi anlatan filmlerin sayısı yüksektir. Bu filmler arasında Helvio Soto’nun Santiago'da Yağmur Yağıyor (Il Pleut sur Santiago, Fransa, 1976) ve Patricio Guzman’ın Şili'nin Savaşı (Batalla de Chile , 1975, 1977, 1979) filmleri sayılabilir. Helvio Soto, askeri darbe öncesinde gelişen olayları ve darbe anını yöneticiler ve Allende çevresinde anlatmaktadır. Patricio Guzman’ın Şili'nin Savaşı filmi ise militan bir belgesel sinema örneğidir (Ortega, 2003: 151). Üç bölümden oluşan ve çekimleri darbeden önce başlayıp Küba’da bitirilen filmlerde politik atmosfer, tekelleşme, karaborsa, parlamento boykotu, öğrenci ayaklanması, esnaf birliklerine muhalefet ve bakır grevi gibi askeri darbe öncesinde yaşanan olaylar anlatılır (Ortega, 2003: 156). Politik militanlığının yanında tarihsel hafıza sineması (Ortega, 2003: 159) olarak da anılabilecek bu filmlerden sonra, Patricio Guzman halen 1973 darbesini sorgulamaya devam etmektedir. 2002’de Pinochet Davası (Le Cas Pinochet, Şili), 2004’de Salvador Allende adlı belgeselleri çekmiştir. Pinochet Davası’nda Augosto Pinochet’in yargılanmasına odaklanırken (Aufderheide, 2002: 23), Salvador Allende’de, Allende’nin hayatını anlatmaktadır. 115 Sürgün hayatını anlatan filmler arasında ise Raul Ruiz’in Sürgünlerle Diyaloglar (Dialogo de Exiliados, Fransa, 1974) filmi öne çıkmaktadır. Yarı belgesel bir sürgün filmi olan Sürgünlerle Diyaloglar’dan sonra Raul Ruiz, daha Avrupai bir tarz benimseyerek, Fransız bir yönetmene dönüşmüştür. Sürgüne gitmeden önce Şili Sinema Kurumu’nun başında olan Miguel Littin ise, sürgündeyken Şili’ye bile giderek gizlice bir film çekmeyi başarmıştır (Marquez, 1996) ve sürgün hayatı bittikten sonra ülkesine geri dönüp Şili’de çalışmaya devam etmiştir. Patricio Guzman ise Şili tarihi ile ilgilenmeye devam etmektedir. Arjantinli sürgün sinemacılar arasında Fernando Solanas en önemli olan yönetmendir. “Üçüncü sinema” fikrinin de teorisyenlerinden olan Solanas, sürgünde çektiği filmlerde, “üçüncü sinema”dan uzaklaşarak daha çok “ikinci sinema” yönetmeni gibi çalışmıştır. Solanas’ın Tangolar, Gardel ’in Sürgünü filmi sürgün sinemasının başyapıtlarından birisidir. Tangolar, Gardel ’in Sürgünü ’nde sürgünde oldukları Paris’te, Carlos Gardel’e adanan bir tango müzikali sahnelemeye çalışan Arjantinli bir grubun hikâyesi anlatılır. Bu insanların sürgün hayatları, yaşadıkları ülkeye alışma çabaları ve yabancı bir ülkeden kendi ülkelerine bakışları verilmeye çalışılır. Arjantinli yönetmenler sürgünde Şilili sinemacılar kadar aktif olamasalar da, sürgün durumunu anlatan Solanas’tan başka yönetmenler de vardır. Mirta, Liniers’ten stanbul’a (Sentimientos: Mirta de Liniers a Estambul, Jorge Coscia, Guillerme Saura, Arjantin, 1987) gene Arjantin’den başlayıp stanbul’a kadar uzanan bir sürgün hikâyesini anlatır. Son dönem Arjantin sinemasında ise Arjantinlilerin Yüklə 4,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|