Referat I toshkent 2023 Reja: Kichik biznes va tadbirkorlik

Toshkent Davlat Sharqshunoslik Universiteti Xalqaro Mamlakatlar
Iqtisodiyoti va mamlakatshunoslik yo`nalishi hind-ingliz guruhi 3-kurs
talabasi Sultanova Farzinabonuning O‘rganilayotgan mintaqa mamlakatlarida (Uzoq Sharq) biznes va tadbirkorlik fanidan qilgan



R E F E R A T I

TOSHKENT 2023

Reja:

1. 
   Kichik biznes va tadbirkorlik
   
2. 
   Kichik biznes va tadbirkorlikning rivojlanish tendensiyalari
   
3. 
   Hindistonda kichik biznes va tadbirkorlikning tutgan o`rni
   
   
   
   

Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik ko'plab mamlakatlarda biznesning 95% dan ortig'ini tashkil qiladi. Kichik va o'rta korxonalar o'zlarining tadbirkorliklari bilan mashhur. Tadbirkorlik faoliyati firmalarning raqobatbardoshligini saqlab qolishga imkon beradi, ular iqtisodiy o'sish va innovatsiyalarni yaratishi va ijtimoiy muammolarni hal qilishi mumkin.

Kichik biznes kapital taqchilligi sharoitida k o ‘p mablag‘ talab etmaydigan xo'jalik faoliyati sifatida resurslar aylanmasining yuqori sur’atlarini ta’minlaydi, iqtisodiyotni qayta qurish, iqtiso diy nobarqarorlik va resurslar cheklanganligi sharoitida iste’m ol bozorini shakllantirish va uni to'ldirish muammosini tez ham da tejamli tarzda hal etadi. Kichik korxonalar iste’mol talabining o‘zgarishiga darhol moslashadi va shu yo‘l bilan iste’mol bozoridagi zaruriy muvozanatni ta’minlaydi. Kichik biznes yangi ish o‘rinlarini yaratishi bilan ishsizlik muammosini hal etishda muhim rol o‘ynaydi. Hozirgi paytda ushbu sohana fa qat iqtisodiyotning o‘sish sur’atlarini jadallashtirishda, balki mamlakat uchun nihoyatda muhim bo'lgan bandlik va aholi darom adlarini oshirish masalalarini hal etishda ham etakchi o‘rin tutmoqda.
Kichik biznes va xususiy tadbirkorlikning tashkiliy-huquqiy tizimida yakka mehnat faoliyati xususiy tadbirkorlik faoliyatining eng oddiy shakli bulib, ayni vaktda mamlakatimizda an’anaviy kadimgi bir kator soxalarda goyat rivojlanganligi bilan ajralib turadi. Yakka mehnat faoliyati xunarmandchilik va oilaviy mehnat an’anasi bilan chambarchas boglikdir. Yakka mehnat faoliyatining ommaviyligi qonun xujjatlarida uni amalga oshirishning eng soddalashtirilgan tartiblarida belgilangan.
Kichik biznes va xususiy tadbirkorlikning tashkiliy-huquqiy shakli turli mulkchilik kurinishlari,kaital egalari makomi, olingan foyda va zararlarni taksimlanishi, xo‘jalik sub’ektlari ishtirokchilarning soni, mulkiy mas’uliyat va javobgarlik, mol-mulk manbalari va boshkarish bilan xam boglikdir.

Zamonaviy sharoitlarda tadbirkorlikning keng tarqalgan shakli aksionerlik jamiyatlari hisoblanadi. Ularning ko‘pchiligi davlat va mahalliy korxonalarni xususiylashtirish yo‘li bilan yaratiladi. Aksionerlik jamiyatida uning ustav fondi muayyan miqdordagi aksiyalarga bo‘lingan bo‘ladi. uning ishtirokchilar aksionerlik jamiyatining majburiyatlari bo‘yicha javob bermaydilar, lekin jamiyat faoliyatini amalga oshirishdan kelib chiqqan zararlar uchun ularning aksiyalari qiymati doirasida javobgar bo‘ladilar. Jamiyatning majburiyati bo‘yicha aksionerning javob berishi haqida ham qoida nazarda tutiladi. Bunday qoida aksiyalar haqini batamom to‘lamagan aksionerlarga taaluqlidir. Ular o‘zlariga qarashli aksiyalar qiymatining to‘lanmagan qismi doirasida jamiyat majburiyati bo‘yicha birgalikda javobgar bo‘ladilar.

Aksionerlik jamiyati ochiq va yopiq bo‘lishi mumkin. ochiq jamiyat ishtirokchilari o‘zlariga tegishli aksiyalarni qolgan aksionerlarning roziligisiz boshqa shaxslarga berishlari mumkin. bunday jamiyat o‘zi chiqargan aksiyalarga ochiq obuna o‘tkazishga va ularni erkin sotishga haqlidir. Yopiq jamiyatning OAJdan farqi, unda aksiyalar faqat o‘zining ta’sischilari (ishtirokchilari) orasida yoki oldindan belgilab qo‘yiladigan boshqa shaxslar doirasida taqsimlanadi. Bunday jamiyat o‘zi chiqargan aksiyalarga ochiq obuna o‘tkazishga yoki ularni sotib olish uchun cheklanmagan shaxslar doirasida boshqacha tarzda tavsiya etishga haqli emas. YoAJ aksiyalari ushbu jamiyatning boshqa aksionerlari sotadigan aksiyalarni sotib olishda ustivor huquqqa ega.