Reja Copyright 2022 Cambridge International University. All rights reserved. Reja

TDT – bu to’g’ridan-to’g’ri qurilmaga murojaat qilib, uni ishlashga majbur qila oladigan dasturiy ta’minotdir

Tizimli dasturiy ta’minot nima?

Tizimli dasturiy ta’minot turlari

• Kompyuterning apparat qismini, resurslarini boshqaruvchi dasturlar majmui bo’lib, amaliy DT larni ishga tushishi va bajarilishini ta’minlaydi, kiritish/chiqarishni avtomatlashtiradi

Operatsion tizimlar

• Kompyuterda ishlashda qo’shimcha xizmatlar (disklarni formatlash, fayllarni qayta tiklash, defragmentatsiyalash,…) taqdim qiluvchi va OT imkoniyatlarini oshiruvchi dasturiy mahsulotlar majmuidir

Servis dasturlar

• Dasturlash tilida yozilgan kodlarni mashina tiliga o’giruvchi dasturlar

Dasturlash tillari translyatorlari

• Kompyuter ishlashidagi xatoliklarni aniqlash va bartaraf etuvchi apparat-dasturiy majmua. U o’z ichiga tizimni diagnostika qiluvchi va testlovchi vositalarni oladi.

Texnik xizmat ko’rsatuvchi dasturlar

Operatsion tizimlar: Windows, Android, IOS, Linux,…

• Operatsion tizimlar: Windows, Android, IOS, Linux,…
• Drayverlar: kompyuterni tashqi qurilmalar bilan o’zaro aloqasini ta’minlovchi DT, m-n, printer,scanner, …qurilmalarni ishlashi uchun zarur bo’lgan dasturlar
• Fayl menegerlari - fayl va kataloglar (direktoriy) ustida bir qator amallarni bajarish imkonini beradi - yaratish, o‘chirish, nusxa ko‘chirish, nomini o‘zgartirish, ko‘chirish, tahrirlash, ochib ko‘rish va hokazo.

Misollar: Norton Commander, Dos Navigator, Far Manager, Volkov Commander, Total Commander va boshqalar.

• Arxivatorlar - kompyuterdagi ma'lumotlarni ixcham shaklga keltirish, ya'ni arxivga joylashtirish, chiqarish, yangilash kabi vazifalarni bajaradigan dastur.

Misollar: ARJ, RAR, ZIP, WinZip, WinAce, WinRAR va hokazo

Tizimli dasturiy ta’minotlar

• Antiviruslar - kompyuterni viruslardan saqlash va himoyalash, qattiq disk, media vositalarni virusga tekshirish va davolash vazifalarini bajaradigan dastur.

Misollar: Norton Antivirus, NOD32, MacAfee Antivirus, Panda Antivirus, DrWeb, Antivirus Kasperskogo va boshqalar.

Ko'p foydalanuvchili
bir vaqtning o'zida bir nechta foydalanuvchilar
Yagona foydalanuvchili
Bir vaqtda faqat bitta foydalanuvchi ishlashi uchun mo'ljallangan
Taqsimlangan
tarmoqqa ulangan bir nechta kompyuterlarda
O'rnatilgan
mobil qurilmalar, avtomobillar, maishiy texnika va boshqalar