Axborotlarining kompyuterda tasvirlanilishi
Kiritiladigan axborotlarni kodlash. Sonlarni va komandalarni
EXM xotirasidagi
ko’rinishi. Mashinada arifmetik amallarni bajarilishi.
Insoniyat o’zining tarixi mobaynida modda, quvvat va axborotlarni o’zlashtirib
keladi. Insoniyatning rivojlanishida butun bosqichlar ushbu bosqichning eng ilg’or
texnologiyasi nomi bo’yicha nomlanadi.
Bundan 20-30 yil oldin atom asri boshlandi deyilgan bo’lsa, xozirgi kunda ko’prok
axborot asri va EXM asri xaqida eshitish mumkin.
Axborotni ishlaydigan universal mashina – EXM ning paydo bo’lishi
axborotni
yig’ish, Uzatish va ishlash soxasida inqilob boshlanganligini ifoda etadi. Shunday qilib,
axborot nima?
Bu atama informatikada ta’riflanmaydigan boshlang’ich tushunchadir.
Informatikada axborotni ishlash deganda axborotni qatori 0 rasmiy qoidalarga
asosan bir turdan ikkinchisiga ixtiyoriy tarzda o’zgartirish tushuniladi.
Axborotni
ma’lum qoida, qonun va belgilar asosida qayta ifodalash
kodlash deb
ataladi.
Qadimda kodlash maxfiy yozuv uchun foydalanilgan. Rim imperatori Yuliy Sezar
begonalar davlat axamiyatiga ega ma’lumotlarni o’qiy
olmasliklari uchun shartli
belgilardan foydalangan. Uning shartli belgisiga ko’ra alifbo aniq sondagi xarfga o’ngga
yoki chapga surilar edi. Masalan, biri o’zgarmagan, ikkinchisi bir xarfga chapga
surilgan ikki qator o’zbekcha xarflarni yozaylik;
ABVGDEYoJZIYKLMNOPRSTUFXSChShO’HG’EYuYaO’ЉG’H
BVGDEYoJZIYKLMNOPRSTUFXSChShHG’EYuYaO’QG’HA
U xolda, bunday usul bilan PAXTA so’zi RBSUB ko’rinishda maxfiylashtirilishi
mumkin. Xuddi shunga o’xshash kodlashning boshqa usulini qurish mumkin. Masalan,
alifbo xarflarini kodlashning boshqa usulini qurish mumkin. U xolda, bunday kodlashda
PAXTA so’zini 17,1,23,20,1 kabi raqamlar
ketma-ketligida yozish mumkin,eng sodda
kodlashdir.
Eski telegrafda, masalan, axborot Morze alifbosi bilan , ya’ni
nuqta va
tirelar ketma-ketligi ko’rinishida kodlashtirilar va o’zgartirilar edi.
Zamonaviy xisoblash texnikasi ko’pincha axborotni signallarning ketma-ketligi
yordamida
kodlashning
ikki
usulidan
foydalaniladi
Dostları ilə paylaş: