Respublika ilmiy-amaliy konferensiya issn: 2181-1776
Yüklə 429,82 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
Navbaxor Yunusova 1 Zulfiya Pulatova 2 O‘g‘iloy Bozorboyeva 3 1,2 Samarqand viloyati xalq ta’limi xodimlarini qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish hududiy markazi o‘qituvchilari 3 Samarqand viloyati Jomboy tumani 26-umumiy o‘rta ta'lim maktabi biologiya fani o‘qituvchisi O‘QITUVCHILARNING KASBIY MAHORATINI ANIQLASHDA PEDAGOGIK KVALIMETRIYANING O`RNI VA AHAMIYATI FTAI Respublika ilmiy-amaliy konferensiya ISSN: 2181-1776 193 “BILIG – ILMIY FAOLIYAT” nashri | http://bilig.academiascience.org http://bilig.academiascience.or ttp://bilig.academiascience.or kadrlarni suhbatdan o‘tkazish, o‘qituvchilarning fikr-mulohazalarini aniqlash maqsadida so‘rovnoma o‘tkazish, ekspertizadan o‘tkazish, ijtimoiy metodlarni kiritish mumkin. Uzluksiz ta’lim tizimida tashkil etilayotgan ta’lim-tarbiya jarayonining sifatini nazorat qilish va baholashda tashxislash, ekspertiza, monitoring va pedagogik kvalimetriyadan foydalaniladi. Pedagogik o‘lchov nazariyasiga asoslangan kvalimetrik yo‘nalish o‘zining keng qamrovliligi, test jarayonining daxlsizligi, olingan natijalarni matematik-statistik tahlil qilish, talabalarning rivojlanish darajasi va bilimlarni o‘zlashtirish sifati haqida qat’iy aniq va ranjerli natijalarni olish imkonini beradi. Ta’lim monitoringini ilmiy asoslangan va o‘zaro uzviy bog‘langan nazorat turlari va axborot texnologiyalari asosida tashkil etilishi ta’lim-tarbiya jarayonidan ko‘zlangan natijaga erishish va ta’lim sifatini aniqlash imkonini beradi. Jahonning rivojlangan mamlakatlarning ta’lim monitoringida test topshiriqlaridan foydalaniladi va bu metod yordamida ko‘p sondagi talabalarning qisqa muddatda o‘zlashtirgan bilim, ko‘nikma va malakalari sifatini aniqlash, olingan natijalarga muvofiq talabalarga individual yondoshish, uzluksiz ta’lim tizimi turlaridagi ta’lim-tarbiya jarayonning sifatini aniqlash, ularning o‘rtacha qiymatini aniqlash va baholash, olingan natijalarni qayd etish amalga oshiriladi. Hozirgi paytda ta’lim muassasalarida test topshiriqlaridan samarali foydalanish yo‘llari ishlab chiqilgan bo‘lib, ta’lim makonida pedagogik muunosabatlarning yangi paradigmalari talaba-o‘qituvchi, talaba-ota-onalar, o‘qituvchi-rahbariyat, ta’lim muassasalari-ta’limni boshqaruv organlari kabi nazorat-baholash tizimi amaliyotga joriy etilmoqda. Test topshiriqlarining daxlsiz va mustaqil tashkil etilishi ta’lim-tarbiya jarayonining sifatini nazorat qilish va baholash tizimining muhim tarkibiy qismiga aylandi, shu bilan birgalikda tizim hosil qiluvchi va faol ta’sir ko‘rsatuvchi omil sifatida maydonga chiqdi. Respublikamizda joriy etilgan uzluksiz ta’lim tizimining barcha bo‘g‘inlarida ta’lim- tarbiya jarayonining samaradorligini nazorat qilish va baholash, mazkur tizimda pedagogik faoliyat yuritayotgan pedagoglarning kasbiy-pedagogik tayyorgarlik darajasini aniqlashda pedagogik kvalimetriya metodlari muhim o‘rin tutadi. Shu nuqtai nazardan olib qaraganda uzluksiz ta’lim tizimining barcha bo‘g‘inlari shu jumladan, oliy ta’lim muassasasida pedagogik faoliyat yuritayotgan professor-o‘qituvchilar pedagogik kvalimetriyani fan sifatida ob’ekti, predmeti, maqsadi, vazifalari, prinsiplari, kvalimetrik shkala, kvalimetrik jarayonning bosqichlari, pedagogik kvalimetriya metodlari vositasida ta’lim-tarbiya jarayonini tashxislash va baholash, olingan natijaga muvofiq umumiy xulosalash, kasbiy-pedagogik faoliyatda kvalimetriya metodlarini qo‘llashdagi yondoshuvlarning mazmun-mohiyatini anglashi lozim. Shu bilan bir qatorda professor- o‘qituvchilar ta’lim-tarbiya jarayonida talabalarning o‘zlashtirgan bilim, ko‘nikma, malakalari va kompetensiyalarini nazorat qilish va baholashda kvalimetriyaning asosiy metodlaridan biri, test topshiriqlaridan foydalanish, standart va nostandart test topshiriqlarini tuza olishi, test o‘tkazish jarayonining metodikasi, olingan natijalarni ekspertizadan o‘tkazish, yakuniy natijalarni umumlashtirish, pedagogning kasbiy- pedagogik modelini tuzish va modelning har bir tarkibiy qismining egallanganlik darajasini aniqlash, talabalarning umumiy va kasbiy layoqatinini aniqlash metodikasi, |