Rəyçilər: Yeganə Qəhrəmanova

Yazılı işgüzar ünsiyyətin mədəniyyətlərarası ölçüsü
BMT-nin məlumatına görə, bu gün dünyada ÜDM-nin (ümumi daxili məhsulun) 50% -dən çoxu birgə müəssisələrdə istehsal olunur. Biznes və sahibkarlıq sahəsində mütəxəssislər peşəkar ünsiyyətə və yüksək kommunikativ səriştəyə malik olmalıdırlar. Peşəkar ünsiyyətdə əmək mübadiləsinin normaları və dəyərləri, fəaliyyət mübadiləsi, habelə işgüzar məsələlərin rəsmi və digər davranış tiplərindəki stereotiplərin həllində insanlar arasında qarşılıqlı münasibətlərin xüsusi forma və metodları mühüm rol oynayır.
Bütün bunlar işgüzar mədəniyyətlərarası qarşılıqlı əlaqədə nəzərə alınmalıdır. Mədəniyyətlərarası rabitə mütəxəssisləri mədəniyyətlərin iki qrupunu ayırd edirlər: aşağı və yüksək kontekstdə olanlar. Aşağı məzmunlu mədəniyyətlər – İsveçrə, Almaniya, Şimali Amerikadır. Bu mədəniyyət çərçivəsində tələb olunan məlumatlar ən şifahi formada yer almışdır. Əlbəttə ki, aşağı kontekstli mədəniyyətlər arasında mədəniyyətlərarası fərqlər də ola bilər. Məsələn, bu, nəzakət kateqoriyalarının müxtəlif açıqlamalarına aiddir. Ruslar almanlara qarşı xoşagəlməz görünə bilər, çünki ünsiyyət tərəfdaşı ilə həmrəylik prinsipi, muxtariyyət və məsafə prinsipinə hörmət edən alman kommunikativ mədəniyyətin bunu vəsvəsə hesab etdiyi hallarda fikirlərini bildirməyə və məsləhət verməyə təşviq edir.
Fransızların nöqteyi-nəzərindən hollandlar özlərini işgüzar əlaqələrdə çox sərt şəkildə ifadə edirlər. Bu, fransızların nəzakət düşüncəsinə uyğun gəlmir. İşgüzar danışıqlar vəziyyətində olan hollandiyalıların əksəriyyəti yerli olmayan dilə (fransız dili) keçid edir. Buna görə narazılıq və qıcıqlanma onların dil biliksizliyindən qaynaqlanır.
Yüksək kontekstli mədəniyyətlər – Çin, Yapon. İfadələr çox vaxt onlarda olan həqiqi dil işarələri əsasında başa düşülə bilməz. Onların düzgün təfsiri üçün dar situasiya deyil, çox geniş, mədəni kontekst haqqında bilik tələb olunur. Buna görə də gündəlik Avropa şüuru səviyyəsində Yapon söhbəti çox vaxt həvəssiz bir oyun kimi təsvir olunur. Yaponlar da, öz növbəsində, tez-tez avropalıların çox birbaşa və səliqəsiz olduğunu düşünürlər. İşgüzar münasibətlərin qurulması adətən iş məktublarından başlayır və buna görə də ən aydın mədəniyyətlərarası fərqlər işgüzar yazışmalarda özünü büruzə verir. Satış-alış, idxal və ixrac xarici həmkarlarla yazışmaların əsas mövzularındandır. İşgüzar ünsiyyətdə məktublar (işə götürmə, araşdırma vermək və s.) həm Qərb, həm də Şərq mədəniyyətləri arasında bir sıra parametrlərdə dəyişiklik göstərir.
1. Yazı janrı. Məsələn, Qərb mədəniyyətlərində müşayiət olunan bir iş məktubu özünəinam vermək funksiyasını yerinə yetirir. Yəni bu işin yerinə yetirilməsi üçün "uyğunluğu", ixtisas və təcrübəsini vurğulamaq aparıcı rol oynayır. Şərq mədəni cəmiyyətində yalnız göndərilmiş CV-i "müşayiət etmək" funksiyasını yerinə yetirir. İşəgötürənin boş yerə qərar verməsinə təsir etmək üçün bir fürsət kimi istifadə edilmir.