Ma’lumotlarning turlarini ko‘rib chiqamiz.
Belgili ma’lumotlar. Har qanday belgili ma’lumotning
qiymati ixtiyoriy
uzunlikdagi alifbo – raqamli belgilar majmuidan iborat masalalan, «5», «Vatan»,
«10+25», …). Ma’lumotlarni bunday ifodalash eng ko‘p tarqalgan. Belgili
ma’lumotning qiymati «1055» gat eng bo‘lsa, mashina
bu qiymatni osongina
songa aylantirib olishi ham mumkin.
Ko‘pgina tizimlarda belgili ma’lumotning uzunligi 255 belgi bilan
chegaralangan. Lekin ishlab chiqarish texnologiyasining rivojlanishi axborotlar
tizimi yaratuvchilariga keng imkoniyatlar ochib bermoqda.
Hozirgi paytda ikki
o‘lchamli jadvallardan, ba’zi tizimlarda belgili ma’lumot qiymati sifatida uzunligi
30 yoki 40 belgi bo‘lgan biror turdagi fayl nomini yozish imkoniyatlari mavjud.
Bu nom orqali ixtiyoriy uzunlikdagi obyektning biografiyasining o‘z ichiga olgan
matnli fayl yoki obyektning fotosuratini ko‘rsatuvchi grafik fayl ochish mumkin.
Bundan tashqari hozirgi zamon tizimlarida belgili ma’lumot
sifatida ixtiyoriy
tuzilish va uzunlikdagi (shu jumladan, tasvir va ovoz) obyektlar saqlanishi mumkin.
Sonli ma’lumotlar. Bunday turdagi ma’lumotlarga faqat sonlar misol bo‘ladi.
Axborotlar tizimi foydalanuvchilari uchun bunday ma’lumotlar faqat o‘lchami
(raqamlar soni) va uning aniqligi (nuqtadan keyingi raqamlar soni)ning ahamiyati
katta.
Mantiqiy ma’lumotlar. Bu turdagi ma’lumotlar (ba’zida bunday ma’lumotlar
Bul qiymatlari deyiladi) bir-birini inkor qiluvchi TRUE (rost) «1» yoki FALSE
(yolg‘on) «0» qiymatlarni qabul qiladi.
Ulardan tizimda ko‘zda tutilgan maqsadni amalga oshirish uchun biror
obyektning holatini ko‘rsatishda foydalanish mumkin. Masalan, «lampa yoniq»
(TRUE)
yoki
«lampa
o‘chirilgan»
(FALSE).
Mantiqiy
ma’lumotlarning
informatikadagi ahamiyati beqiyos ekanligini informatika kursidan yaxshi bilasiz.
Oldingi mavzulardan birida o‘quvchilar haqidagi ma’lumotlarni
saqlovchi
telefon ma’lumotnomasi jadvali berilgan edi. Lekin kundalik hayotda ancha
murakkab tuzilishga ega bo‘lgan ma’lumotlar ombori bilan ish ko‘rish to‘g‘ri
keladi. Berilgan axborotning mazmuni va undagi ma’lumotlarga ko‘ra ular turli
ko‘rinishlarda ifodalanishi mumkin.
Ma’lumotlarni uch xil ko‘rinishda ifodalash mumkin: iyerarxik (shajaraviy),
tarmoqli va relyatsion (jadvalli).
Bu turlarning har birini alohida ko‘rib chiqamiz.
Iyerarxik tizim jadvallardan tashkil topgan bo‘lib,
unda axborotni izlash
jarayoni oldindan berilgan tartibda «ko‘rib» chiqiladi. Iyerarxik tizimda
elementlarni joylashtirishda dasturlashgan tartib mavjud. Har bir guruhda biror
element asosiy, qolganlari unga nisbatan ikkinchi darajali xususiyatga ega bo‘ladi.
Kerakli elementni tanlashi ma’lum ketma-ketlikda olib boriladi.
Ma’lumotlarning daraxtsimon joylashishiga
ma’lumotlarning iyerarxik
Dostları ilə paylaş: