Roczny plan dydaktyczny przedmiotu filozofia w zakresie rozszerzonym dla szkoły ponadgimnazjalnej, uwzględniający kształcone umiejętności I treści podstawy programowej

34	Filozofia stoicka – analiza tekstów źródłowych	2	praca z tekstem źródłowym, ćwiczenia, dyskusja	Teksty: - O wolności: [Epiktet z Hierapolis, Diatryby, tłumaczenie: www.zrodlahistoryczne.prv.p, s. 7–9]. - Postawa stoicka: [Epiktet, Encheiridion, 5–9 (fragment), [w:] Filozofia Grecji i Rzymu, Warszawa 1968, s. 328–329]. - Filozofia jako jedyna ostoja w życiu: [Marek Aureliusz, Rozmyślania, II 17, tłum. M. Reiter, Warszawa 1997].
35	Hedonizm epikurejczyków	1	I.4.2) I.4.6d)	– wymienia głównych przedstawicieli szkoły epikurejskiej – definiuje podstawowe pojęcia występujące na gruncie etyki stoickiej – prezentuje główne założenia etyki epikurejczyków – przedstawia „czwórmian leczniczy” Epikura	– dostrzega ważność i znaczenie szkoły epikurejskiej w przestrzeni starożytnej refleksji etycznej – analizuje teksty źródłowe i podejmuje próbę rozwiązania przykładowego dylematu moralnego na gruncie etyki epikurejczyków – podejmuje krytykę etyki epikurejskiej	pogadanka, wykład
36	Filozofia epikurejczyków – analiza tekstów źródłowych	2				praca z tekstem źródłowym, ćwiczenia, dyskusja	Teksty: - Epikureizm: [Epikur, List do Menakeusa [w:] D. Laertios, Żywoty i poglądy sławnych filozofów. Epikur, tłum. I. Krońska, K. Leśniak, W. Olszewski, Warszawa 1982, s. 648–649]. - Główne myśli epikureizmu: [Diogenes Laertios, Żywoty i poglądy sławnych filozofów. Epikur, tłum. I. Krońska, K. Leśniak, W. Olszewski, Warszawa 1982].
37	Sceptycy i problem możliwości poznania	1	I.3.2)3b)	– wymienia głównych przedstawicieli sceptyków starożytnych – definiuje podstawowe pojęcia występujące na gruncie filozofii sceptyków – prezentuje główne założenia etyki stoików	– dostrzega ważność i znaczenie sceptyków w przestrzeni starożytnej refleksji etycznej – analizuje teksty źródłowe i podejmuje próbę rozwiązania przykładowego dylematu moralnego na gruncie etyki sceptyków – podejmuje krytykę poglądów sceptyków	pogadanka, wykład
38	Filozofia sceptyków – analiza tekstów źródłowych	2				praca z tekstem źródłowym, ćwiczenia, dyskusja	Teksty: – Co to jest sceptycyzm?: [Sykstus Empiryk, Zarysy Pyrrońskie, ks. I. 4, tłumaczenie Adam Krokiewicz, www.zrodlahistoryczne.prv.pl]. - Czy istnieje rzeczywiste dobro i zło?: [Sykstus Empiryk, [w:] J. Jarco, Z. Kalita, M. Semp, Etyka. Podręcznik dla szkół średnich, Warszawa–Wrocław 1993, s. 55].
39	Znaczenie i wpływ filozofii hellenistycznej	2	I.3.2) I.4.2)	– zestawia i porównuje poglądy poznanych szkół okresu hellenistycznego, wskazując na podobieństwa i różnice między nimi	– charakteryzuje znaczenie filozofii hellenistycznej w przestrzeni historycznej – dostrzega inspiracje myśli hellenistycznej oraz jej wpływy i znaczenie	dyskusja, praca z podręcznikiem
40	Św. Augustyn – przedstawiciel patrystyki	2	I.7.1) I.7.4a)	– przedstawia postać św. Augustyna i znaczenie jego myśli – definiuje pojęcie patrystyki – wyjaśnia kluczowe pojęcia występujące na gruncie myśli św. Augustyna – przedstawia koncepcje poznania i Boga na gruncie myśli św. Augustyna – dostrzega problem pochodzenia i natury zła – streszcza poglądy etyczne i historiozoficzne św. Augustyna	– charakteryzuje św. Augustyna jako przedstawiciela patrystyki – określa zależność między filozofią Platona a myślą św. Augustyna – klasyfikuje, ocenia i wskazuje na treści filozoficzne w opozycji: subiektywizm–obiektywizm, racjonalizm–irracjonalizm – ocenia usprawiedliwienie zła w koncepcji św. Augustyna	pogadanka, wykład
41	Filozofia Św. Augustyna – analiza tekstów źródłowych	2				praca z tekstem źródłowym, dyskusja	Teksty: – Zło jako brak dobra: [ św. Augustyn, Wyznania (fragm.), tłum. Z. Kubiak, Warszawa 1987]. – Iluminacja: [św. Augustyn, Soliloquia (fragm.), w: Dialogi filozoficzne, t. II, Warszawa 1953, s.40–41]. – W czym pobłądził św. Augustyn: [L. Kołakowski, Bóg nam nic nie jest dłużny…, tłum. I. Kania, Kraków 2001, s.46-47]. - Św. Tomasz: [U. Eco, Św. Tomasz, [w:] Tegoż, Filozofia frywolna, tłum. M. Woźniak, Kraków 2004].
42	Św. Anzelm i ontologiczny dowód na istnienie Boga	2	I.8.2)4a)	– charakteryzuje relacje między wiarą a rozumem na gruncie myśli św. Anzelma – omawia i podejmuje krytykę argumentu ontologicznego św. Anzelma	– rekonstruuje argument ontologiczny w oparciu o pracę z tekstem źródłowym	pogadanka, wykład	Tekst: - Wiara szuka zrozumienia: [św. Anzelm, Św. Anzelm, Proslogion, tłum. T. Włodarczyk, Warszawa 1992, s. 144].
43	Argument ontologiczny a jego krytyka	2				praca z tekstem źródłowym praca w grupach, dyskusja	Tekst: – Argument ontologiczny: [Św. Anzelm, Proslogion, cz. 2, tłum. T. Włodarczyk, Warszawa 1992, s. 145–146].
44	Św. Tomasz z Akwinu – filozof scholastyczny	3	I.7.3) I.7.4b) I.8.1)2)4b)	– przedstawia postać św. Tomasza i znaczenie jego myśli – wyjaśnia kluczowe pojęcia występujące na gruncie myśli św. Tomasza – streszcza problemy ontologiczne i epistemologiczne występujące na gruncie filozofii św. Tomasza – wskazuje przymioty Boga i wyjaśnia charakter stworzenia oraz relacje, jakie między nimi występują	– wskazuje na św. Tomasza jako kontynuatora myśli Arystotelesa – charakteryzuje i wskazuje na argumenty łączące myśl św. Tomasza z Arystotelesem – analizuje relację między filozofią a wiarą na gruncie myśli św. Tomasza	pogadanka, wykład
45	Pięć dróg św. Tomasza na istnienie Boga – analiza tekstu źródłowego	2		– streszcza pięć dróg św. Tomasza na istnienie Boga – dostrzega ważność argumentacji za istnieniem Boga	– swobodnie przedstawia treść pięciu dróg za istnieniem Boga – interpretuje charakter argumentacji za istnieniem Boga – wykrywa i przedstawia strukturę logiczną argumentów św. Tomasza	praca z tekstem źródłowym, dyskusja	Teksty: – Pięć dróg św. Tomasza na istnienie Boga: [św. Tomasz, Suma teologiczna, t. I, Londyn 1967, s. 80]. - Św. Tomasz: [U. Eco, Św. Tomasz, [w:] Tegoż, Filozofia frywolna, tłum. M. Woźniak, Kraków 2004].
46	Rola i znaczenie filozofii antycznej i średniowiecznej	2	I.7.1)2)3)	– przedstawia wpływy myśli antycznej na filozofię średniowieczną – charakteryzuje różnice i podobieństwa w filozofii św. Augustyna i św. Tomasza	– potrafi dowieść wpływu i znaczenia myśli antycznej na kulturę chrześcijańską – dostrzega miejsce i rolę filozofii św. Augustyna i św. Tomasza w kulturze chrześcijańskiej	praca w grupach, dyskusja
47	Kartezjusz: „Myślę, więc jestem”	2	II.1.2) II.1.5a) II.2.1)2)	– przedstawia Kartezjusza jako myśliciela nowożytnego – charakteryzuje sceptycyzm metodyczny – wyjaśnia kartezjańską argumentację za istnieniem Boga i świata materialnego – przedstawia koncepcje dualistyczną i mechanicystyczną – charakteryzuje znaczenie myśli Kartezjusza w historii filozofii	– analizuje założenia sceptycyzmu metodycznego – określa rolę i miejsce rozumu w kartezjańskiej teorii poznania – dostrzega znaczenie krytycznego myślenia i drogi metodycznego zwątpienia – ukazuje problemy wynikające z przyjęcia dualizmu antropologicznego – wyjaśnia wpływ Kartezjusza na myśl filozoficzną	pogadanka, wykład, metoda aktywizująca, praca z tekstem źródłowym, praca z materiałem ilustracyjnym	Teksty: - Człowiek. Opis ludzkiego ciała: [R. Descartes, Człowiek. Opis ciała ludzkiego, tłum., wstęp i przypisy A. Bednarczyk, Warszawa 1989]. - Siedlisko wszystkich namiętności: [D. Goleman, Inteligencja emocjonalna, tłum. A. Jankowski, Poznań 1997].
48	Rozprawa o metodzie – praca z tekstem	2				praca z tekstem źródłowym, dyskusja	Tekst: – Rozprawa o metodzie: [Kartezjusz, Rozprawa o metodzie (fragmenty cz. III), tłum. T. Boy-Żeleński, Kraków 2004, s. 20–22].
49	Filozofia człowieka Blaisa Pascala	2	II.6.1)2)3a)	– charakteryzuje racjonalizm i sceptycyzm B. Pascala – przedstawia teorię miłości – rekonstruuje „zakład Pascala”	– podejmuje krytyczną analizę „zakładu Pascala” – analizuje tekst filozoficzny – dostrzega doniosłość myśli B. Pascala i jej wpływ na filozofię współczesną	wykład, metody aktywizujące, praca z tekstem podręcznika, praca z materiałem ilustracyjnym
50	Filozofia B. Pascala – analiza tekstów filozoficznych	2				praca z tekstem źródłowym, dyskusja, praca z materiałem filmowym	Teksty: – Co to jest ja? (myśl 323): [B. Pascal, Co to jest ja? [w:] Tegoż, Myśli, przekł. T. Boy-Żeleński, Warszawa 2008, s. 163–164]. - Trzcina myśląca (myśl 347): [B. Pascal, Trzcina myśląca [w:] Tegoż, Myśli, przekł. T. Boy-Żeleński, Warszawa 2008, s. 172–173]. - Zakład Pascala (myśl 233): [B. Pascal, Zakład Pascala [w:] Tegoż, Myśli, przekł. T. Boy-Żeleński, Warszawa 2008, s. 126–127]. – Nędza człowieka [myśl 194 (fragm.)] [w: B. Pascal, Myśli, przekł. T. Boy-Żeleński, Warszawa 2008, s.106-109].
51	Baruch de Spinoza – „Bóg, czyli natura”	2	II.1.2) II.2.1)2) II.2.4b)	– prezentuje monistyczną koncepcję świata B. de Spinozy – streszcza koncepcje Boga i człowieka – przedstawia główne założenia etyki naturalistycznej Spinozy	– dostrzega ważność i miejsce systemu filozoficznego Spinozy w historii filozofii	pogadanka, wykład
52	Baruch de Spinoza – analiza tekstu filozoficznego	2				praca z tekstem źródłowym, dyskusja	Tekst: – Teoria podwójnego aspektu: [B. Spinoza, Twierdzenie XV [w:] Tegoż, Etyka, przełożył Ignacy Myślicki, na nowo opracował Leszek Kołakowski, s.7–9].
53	Empiryzm Johna Locke’a	2	II.1.3) II.1.5b) II.3.2)3)	– określa J. Locke’a jako czołowego przedstawiciela oświecenia brytyjskiego – charakteryzuje główne wątki empiryzmu J. Locke’a – przedstawia krytykę pojęcia substancji	– argumentuje i zajmuje stanowisko w sporze dotyczącym pochodzenia wiedzy i źródeł poznania	pogadanka, wykład
54	Filozofia polityki Johna Locke’a	2		– rekonstruuje główne założenia umowy społecznej J. Locke’a	– interpretuje tekst filozoficzny – dostrzega znaczenie idei tolerancji na gruncie filozofii społeczno-politycznej	praca z tekstem źródłowym, praca w grupach, dyskusja	Teksty: – O stanie natury: [John Locke, Dwa traktaty o rządzie, przeł. Z. Rau, Warszawa 1992]. – Społeczeństwo polityczne: [J. Locke, Drugi traktat o rządzie, roz. II, VII, VIII, IX, przeł. Z. Rau, Warszawa 1992]. - List o tolerancji: [John Locke, List o tolerancji do przesławnego męża Limborcha Amsterdamczyka, profesora teologii w Seminarium Remonstrantów napisany przez przyjaciela pokoju, wroga prześladowań, Anglika Jana Locke’a, http://filozofiauw.wikidot.com/teksty-zrodlowe].
55	Immaterializm Georga Berkeleya	2	II.1.3) II.2.1) II.2.4c)	– charakteryzuje główne wątki empiryzmu (sensualizmu) G. Berkeleya – przedstawia krytykę koncepcji idei abstrakcyjnych (substancji) – rekonstruuje teorie idei i umysłu	– odnosi i porównuje koncepcję poznania G. Berkeleya i J. Locke’a – argumentuje i zajmuje stanowisko w sporze dotyczącym pochodzenia wiedzy i źródeł poznania	pogadanka, wykład, metoda aktywizująca, praca z podręcznikiem
56	Analiza tekstu filozoficznego G. Berkeleya	2				praca z tekstem źródłowym, dyskusja	Tekst: – Istnieć znaczy być postrzeganym: [G. Berkeley, Traktat o zasadach poznania, cz. I. 3,4,5, przeł. J. Salamon, Kraków 2005, s. 25–27].
57	Empiryzm Davida Hume’a	2	II.1.3) II.1.5c) II.2.2) II.4.1)2)	– określa D. Hume’a jako przedstawiciela oświecenia brytyjskiego – wyjaśnia kluczowe pojęcia występujące na gruncie filozofii Hume’a – przedstawia filozofię umysłu (idee pamięci i wyobraźni) D. Hume’a – określa założenia empiryzmu i metody eksperymentalnej – dostrzega problem związku przyczynowo-skutkowego – przedstawia główne elementy etyki D. Hume’a	– analizuje sceptycyzm pragmatyczny Hume’a – wykrywa różnicę między sceptycyzmem metodycznym a pragmatycznym – formułuje zarzuty D. Hume’a wobec argumentów za istnieniem Boga – charakteryzuje założenia etyki Hume’a – określa znaczenie i wypływ filozofii Hume’a	pogadanka, wykład
58	Empiryzm Davida Hume’a – analiza tekstu filozoficznego	2				praca z tekstem źródłowym, dyskusja	Tekst: – Krytyka pojęcia przyczynowości: [D. Hume, Badania dotyczące rozumu ludzkiego, VII 2, tłum. J. Łukaszewicz, T. Twardowski, Warszawa 1977]. - Podstawa moralności: [D. Hume, Podstawa moralności, [w:] Tegoż, Badania dotyczące zasad moralności, I, tłum., wstęp A. Hochfeld, Warszawa 1975].
59	Filozofia polityczna Woltera	2	II.3.3)5e)	– określa Woltera jako przedstawiciela oświecenia francuskiego – przedstawia racjonalizm i naturalizm w filozofii Woltera	– dostrzega znaczenie idei tolerancji i wolności obywatelskiej	pogadanka, wykład
60	Analiza wybranego tekstu filozoficznego Woltera	1				praca z tekstem źródłowym, dyskusja	Tekst: – Niezwykła tolerancja u Żydów: [Wolter, Traktat o tolerancji napisany z powodu śmierci Jana Calasa, rozdz. 13, Warszawa 1956].
61	Teoria umowy społecznej Jana Jakuba Rousseau – analiza tekstu źródłowego	2	II.3.5d)	– określa J. J. Rousseau jako przedstawiciela oświecenia francuskiego – przedstawia założenia pedagogiki J. J. Rousseau – rekonstruuje główne założenia umowy społecznej J. J. Rousseau	– dostrzega znaczenie idei demokracji na gruncie filozofii społeczno-politycznej – podejmuje krytyczną analizę antypedagogiki J. J. Rousseau	pogadanka, wykład, metoda aktywizująca, praca z podręcznikiem, praca z tekstem źródłowym	Tekst: – O umowie społecznej [J.J. Rousseau, Umowa społeczna, księga 2, przełożył Antoni Pesetiatkowicz, Kęty 2002, s. 18].
62	Naturalizm pedagogiczny J. J. Rousseau	1				praca z tekstem źródłowym, dyskusja, metoda aktywizująca	Tekst: Katarzyna Szumlewicz Rousseau, Helwecjusz, Condorcet: wychowanie wolnego człowieka do lepszego świata na: www.racjonalista.pl.
63	Racjonalizm monistyczno–metafizyczny Gottfreda W. Leibniza	2	II.1.2)	– rekonstruuje koncepcje Boga i świata – przedstawia zasady logiki G. W. Leibniza: racji dostatecznej, tożsamości i sprzeczności	– dostrzega ważność i miejsce systemu filozoficznego Leibniza w historii filozofii	pogadanka, wykład
64	G. W. Leibniz – analiza tekstu filozoficznego	2				praca z tekstem źródłowym, dyskusja	Tekst: – O człowieku: [G. W. Leibniz, List Leibniza do Arnaulda, Wenecja 23 marca 1690, w: Leibniz, Korespondencja z Antoine’em Arnauldem, tłum. S. Cichowicz, Warszawa 1998, s. 132–134].
65	Rola i znaczenie filozofii Oświecenia	3	II.1.1)2)3) I.2.1)2) I.3.1)2)3)	– dostrzega rolę oświeceniowej walki z dogmatyzmem oraz jej skutki – charakteryzuje główne zagadnienia i stanowiska filozofii oświeceniowej – porównuje koncepcje umowy społecznej, wskazując na ich podobieństwa i różnice	– potrafi dowieść wpływu i znaczenia myśli oświeceniowej na ówczesną naukę, sztukę i politykę – charakteryzuje znaczenie filozofii oświeceniowej w przestrzeni historycznej	praca w grupach, dyskusja
66