S. X. Babadjanova, X. M. Bobojonova Dorivor o‘simliklar florasi va sistematikasi



Yüklə 4,86 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə107/114
tarix26.10.2023
ölçüsü4,86 Mb.
#132300
1   ...   103   104   105   106   107   108   109   110   ...   114
1 Dorivor o\'simliklar florasi va sistematikasi o`quv qo`llanma 2 (2)

Sistematikasi. 
Bo‘lim.
Magnoliyatoifa (gulli, yopiq urug‘li) o ‘simlikIar (Magnoliophyta yoki
Angyospermae)
 
Ajdod (sinf). 
Lolasimonlar yoki bir urug'pallalilar (Liliopsida yoki
 
Monocotyledones) — 
Однодольные
 
Ajdodcha (sinfcha)- 
Lolakabilar (Liliidae)- Лилейные 
Qabila. 
Lolanamolar (Liliales) - Лилейные 
Oila. 
Gulsafsardoshlar (Iridaceae Juss.) - Ирисовые, Kacтиковые 
Turkum. 
Za'faron (Crocus L.) - Шафран
Tur.
Shafran yoxud za’faron ( Crocus sativus L) juda qadimdan buyon insonlar tomonidan 
foydalanilib kelinayotgan dorivor o‘simliklardan biri. Bu o‘simlikning vatani Kichik Osiyo, 
Yaqin Sharq va Hindiston hisoblanadi. 
30
Botanika,morfologiya, anatomiya, sitemstika,geobotanika O’. Pratov, L. Shamsuvaliyeva
, E. Sulaymonov., 
X.Axunov., K.Ibodov., V. Maxmudov , “ Ta’lim nashriyoti” Toshkent- 2010, 239-bet


115 
Shafran yoxud za’faron ( Crocus sativus L)
Botanikada ekma za’faron (shafran, Crocus sativus L.) – ko‘p yillik tugunak piyozli o‘simlik 
bo‘lib, kasatiklar oilasiga mansub. Bir joyda 5–7 yilgacha yaxshi hosil beradi. Shafran so‘zi 
arabcha “za’fran” so‘zidan kelib chiqqan bo‘lib, za’faron, sap-sariq, sarg‘ish degan ma’noni 
anglatadi. Bugungi kunda shafran o‘simligi Fransiya, Italiya, Turkiya, Eron, Hindiston, Xitoy, 
Pokiston, Ispaniya, Yaponiya, Ozarboyjon, Rossiya (albatta O‘zbekistonda ham) va boshqa 
mamlakatlar hududlarida keng tarqalgan.
Dorivorlik xususiyati
. Za’faronning shifobaxsh xossalari quyidagilarni o‘z ichiga oladi: 
- Onkologik kasalliklar, qonni tozalashda, bosh og‘rig‘i va uyqusizlik , oshqozon-ichak 
faoliyatini me’yorga keltiradi, ko‘rish qobiliyatini tiklashda, ko‘z to‘r pardasidagi illatlarni 
davolashdA, hayz siklida og‘riqni yengillashtirishda , organizmdagi radiatsiya darajasini 
pasaytirishda qo’llaniladi. 
Nazorat savollari 
1.
Piyozdoshlar oilasining gul tuzilishi qanday ? 
2.
Sarimsoq piyozning vatani qayer ? 
3.
Marvaridgul turkumiga mansub o’simliklarning hayotiy shakli qanday ? 
4.
Nargisdoshlar oilasining sistematikasini ayting ? 
5.
Viktor ungerniyasi qanday o’simlik va tibbiyotda qanday maqsadda qo’llaniladi ? 
6.
Gulsafsardoshlar oilasining nomenklaturasini ayting ? 
7.
Zafaron qaysi kasallikda qo’llailadi ? 

Yüklə 4,86 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   103   104   105   106   107   108   109   110   ...   114




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə