Sabirova rixsi abdukadirovna yuldashev nosirjon muxam edjanovich
Yüklə 405,26 Kb. Pdf görüntüsü
|
| 346
© Gipotalamus © *© © FSG 5 LG © *© Follikul Sariq tana © Estradiol Progesteron 14.5-rasm. A yollar jinsiy gorm onlari sekretsiyasining boshqarilishi Follikul rivojlangan sari (follikulyar faza) estradiol konsentratsiyasi ko‘payib boradi, gipofizar hujayralam ing gonadoliberinga sezgirligi oshib boradi, estradiol musbat qayta aloqa mexanizmi orqali LG va FSG sekretsiyasini oshiradi. LG sekretsiyasining oshishi ovulyatsiyaga, y a ’ni follikulning yorilib ichidan tuxum hujayraning chiqishiga sabab bo‘ladi. Ovulyatsiyadan keyin granulyoza hujayralari sariq tanaga aylanadi. Sariq tana estradioldan tashqari borgan sari ko‘proq progesteron (progestin) — lyutein fazasining asosiy gormonini ishlab chiqara boshlaydi. Agar tuxum hujayra urug‘lanib homiladorlik boshlansa, sariq tana progesteron sekretsiya qilishda davom etadi, lekin homiladorlikning nisbatan kechki bosqichlarida, progesteron asosan platsenta tomonidan sintezlanadi. Agar urug‘ lanish sodir boMmasa, progesteronning qon plazm asidagi yuqori konsentratsiyasi teskari manfiy aloqa mexanizmi orqali gipotalamo-gipofizar tizim faolligini pasaytirib, LG va FSG sekretsiyasini kam aytiradi, sariq tana degeneratsiyaga uchrab, tuxumdonlarda steroidlar produksiyasi kam ayadi. Natijada o‘rtacha 5 kun davom etadigan menstruatsiya davri boshlanadi. Shundan keyin yangi sikl boshlanib, endometriyning yangi qavati shakllana boshlaydi. 347 E strogenlarningta’s ir mexanizmi va biologikeffekti. Estrogenlar boshqa steroid gormonlar singari hujayra ichi retseptorlari bilan bog lanib, genlartranski'ipsiyasini boshqaradi. Estrogenlar o‘zlarining fiziologik ta sirini 50 dan ortiq turli oqsillar sintezini induksiyalash orqah namoyon qiladi, deb hisoblanadi. Estrogenlar ko payish jarayonida ishtirok etuvchi to‘qim alar nvojanishini stim ullaydi, ko‘plab ikkilamchi ayollik jin siy e gi anning rivojlanishini belgilab beradi, progestin retseptori gemning transkripsiyasini boshqaradi. Bachadon endometriysini urug angan tuxum hujayra im plantatsiyalanishiga tayyorlash uchun yuein azasida estiogenlar va progestinlar ta’sirida proliferativ endometny sekretor endom etriyga aylanadi. F-prostaglandini bilan lf£a 1 a Afrogenlar miometriyning tu g‘ruq vaqtida oksitotsinga sezgir igini os in beradi. Estrogenlar suyak va tog‘aylarga anabolik aS1J 0rsatadi- Estiogenlaming boshqa m etabolik effektlariga ayo ar a teri va qon tomirlar normal strukturasini saqlab turish, tomir ar en oteliysida azot oksidining hosil bo‘ lishi osonlashtirish y a uning ta sirida tomirlaming kengayishi natijasida issiqlik chiqib etis ini kuchaytirish kabi jarayonlar ham kiradi. Estrogenlar tireoid va jin siy gormonlami qonda bog‘ lab transport qiladigan oqsillar sintezini stimullaydi. Estrogenlar II, VII, IX va X qon ivish om illari sintezini induksiyalashi, antitrombin III konsentratsiyasini kam aytirishi mumkin. Estrogenlar y o g ‘ lar alm ashinuviga ta’sir ko‘rsatadi. Xususan, estrogenlar ZYuLP sintezini kuchaytirib, ZPLP hosil bo‘ lishini sekinlashtirishi hisobiga qonda xolesterin miqdorini pasaytiradi. Yüklə 405,26 Kb. Dostları ilə paylaş:
|