aktivlashtiradi. Progesteronning yarim parchalanish davri 5 minutni
tashkil etadi. Jigarda gormon glyukuron kislotasi bilan konyugirlanib,
suvda eruvchi holga o'tadi va buyrak orqali chiqarib yuboriladi.
Progesteronning
biologik effektlari.
Progesteron asosan
organizmning reproduktiv tizim iga ta’sir ko‘rsatadi. Progesteronning
sintezlanishi tana bazal haroratining 0,2 - 0,5°C ga ortishiga olib
keladi, tana haroratining bunday ko‘tarilishi
ovulyatsiyadan keyin
darhol kuzatiladi va menstrual siklning lyutein fazasi davomida
saqlanadi. Yuqori konsentratsiyalardaprogesteronbuyrakkanalchalari
hujayralarida joylashgan aldosteron retseptorlari bilan konkurent
bog‘ lanadi. Natijada bu retseptorlarga aldosteron ta’sir eta olmay
qoladi va natriy reabsorbsiyasi kam ayib ketadi.
Progesteron,
shuningdek, m arkaziy nerv tizim iga ham ta’sir
ko‘rsatadi, xususan, predmenstrual davrda xulq-atvoming o‘ziga xos
o‘zgarishiga sabab bo‘ ladi.
Estrogenlarjigardaparchalanadi, ular sulfatyoki glyukuronkislotasi
bilan efir hosil qiladi, bunda estriol asosan glyukuronid holida,
estron esa asosan sulfat kislotali efir ko‘rinishida buyraklar orqali
chiqarib yuboriladi. Progesteron avval jigarda
nofaol pregnandiolga
aylanadi, keyin glyukuron kislotasi bilan efir hosil qilib siydik bilan
chiqarib yuboriladi.
Tibbiyot am aliyotida tabiiy estrogenlar va ulam ing sintetik
analoglari keng qoTlaniladi, sintetik analoglar
tabiiy gormonlardan
farqli ravishda oshqozon-ichak traktida parchalanmaydi. Sintetik
estrogenlarga dietilstilbestrol va sinestrol kiradi, ular stilben
uglevodorodining hosilalaridir:
dietilstilbestrol
sinestrol
Bu ikkala preparat va stilbenning
boshqa bir qator hosilalari
onkologik am aliyotda ham qoTlaniladi: ular prostata bezi o‘smasini
davolashda ishlatiladi.
349
Follikulstim ullovchi gormon (FSG) va lyuteinlovchi gormon
(LG) gipofizning gonadotrop gormonlaridir. Ular m olekulyar
m assasi 30 kD bo‘ lgan hamda a- va [3-subbirliklardan iborat boMgan
glikoproteinlardir. a-subbirliklar 92 aminokislota qoldigTdan va
2 yon uglevod zanjiridan iborat bo‘ ladi
hamda tireotropinning
a-subbirligiga o ‘xshash bo‘ ladi. P-subbirliklar har bir gormonda
individual tuzilishga ega bo‘ ladi.
Dostları ilə paylaş: