Saodat kambarova o‘zbek adabiyotini o‘qitish

Umumta’lim maktablari o‘qituvchilari taqvim-mavzu rejasining 
namunaviy shakli 
№ Mavzular Mavzuga 
ajratilgan 
dars soati 
Dars 
o‘tish 
muddati 
(hafta 
kunlari 
ko‘rsati-
ladi) 
Dars 
o‘tiladi-
gan sana 
(dars 
jadvali 
bo‘yicha 
sana 
yoziladi) 
Darsda 
qo‘llani-
ladigan 
ko‘rgaz-
mali 
vositalar 
Uyga 
vazifa 
Eslatma 
1
2-bosqich: DTS va o‘quv dasturidan o‘tiladigan mavzuda qanday 
tushunchalar (bilim, ko‘nikma, malaka va kompetensiyalar) 
shakllantirilishi lozimligi aniqlashtirilib, shu asosida dars maqsadlari 
belgilab olinadi.
3-bosqich. Mavzu asosida darsda foydalaniladigan texnik vositalar, 
ko‘rgazmali va didaktik materiallar, adabiyotlar o‘rganib chqiladi hamda 
dars ishlanmasi (yoki tezis) tayyorlanadi. 
Dars ishlanmasining tarkibiy qismlari quyidagilardan iborat:
Sana, sinf, fan nomi yoziladi.
Darsning mavzusi (taqvim-mavzu asosida).
Darsning maqsadi (darsga qo‘yiladigan maqsad 45 daqiqa davomida 
bajaralidagan (erishiladigan), aniq, hayotiy (real) va dars yakunida 
baholanadigan (o‘lchamli) bo‘lishi maqsadga muvofiq.
a) ta’limiy 
maqsad – dars jarayonida o‘quvchilarda 
shakllantiriladigan bilim, ko‘nikma va malakalar asosida belgilanadi;
b) tarbyaviy maqsad – dars jarayonida o‘quvchilarda qaysi axloqiy 
sifatlar shakllantirilishi asosida belgilanadi;

---

~ 29 ~ 
d) rivojlantiruvchi maqsad – dars natijasida o‘quvchilarda qaysi 
bilimlar va bilish jarayonlari rivojlantirilishi asosida belgilanadi.
Dars turi. U quyidagicha bo‘lishi mumkin: yangi tushuncha, 
bilimlarni shakllantiruvchi; o‘quvchilarning bilim, ko‘nikma va 
malakalarini rivojlantiruvchi; umumlashtiruvchi, o‘quvchilar egallagan 
bilim, ko‘nikma va malaklarni tahlil, nazorat qiluvchi darslar)
Darsda foydalaniladigan turli xil metodlar (an’anaviy, zamonaviy, 
interfaol kabilar)dan eng yaxshisi bu o‘tilayotgan mavzuning o‘quvchilar 
tomonidan samarali o‘zlashtirilishiga xizmat qiladigani.
Darsda foydalaniladaigan jihozlar (texnik vositalar, ko‘rsatmali va 
didaktik materiallar).
Darsni tarkiban quyidagi qismlarga ajratish mumkin: 
– tashkiliy qism;
– yangi mavzuni takrorlash (mustahkamsh); 
– yangi mavzuni tushuntirish;
– o‘quvchilarni baholash; 
– uyga vazifa berish.
Dars ishlanmasini tayyorlashda o‘qituvchi darsning har bir qismini 
e’tiborga olishi maqsadga muvofiq. Dars ishlanmasi hamma o‘qituvchida 
bo‘lishi shart. Uning qanday hajmda, necha betdan iborat bo‘lishi 
o‘qituvchining tajribasi va mahoratiga bog‘liq. Bunda hamma o‘qituvchi 
uchun br xil chegara, cheklanish o‘rnatib bo‘lmaydi. 
Dars ishanmasi qo‘lyozma shaklida yoki kompyuterda ham 
yozilishi mumkin. Ishlanmani kompyuterda yozishning yagona sharti shu 
o‘qituvchining o‘zi kompyuterda ishlashni bilishi lozimligidir.
Direktorning o‘quv-tarbiyaviy ishlar bo‘yicha o‘rinbosari dars 
ishlanmasi (tezis)ni ko‘rib, tasdiqlash jarayonida o‘qituvchilarga darsga 
kirish uchun quyidagi eng minimum hujjatlar bo‘lishini nazorat qiladi. 
Bular:
– dars ishlanmasi;
– taqvim-mavzu reja;
– o‘quv dasturi; 
– darslik.