Sayın Meslektaşlarım
Yüklə 2,98 Mb.
|
Kaynaklar
Dr. Gülay GÜLLÜLÜ Özel Armedica Göz Hastalıkları Merkezi, KOCAELİ Göz enfeksiyonlarının antibakteriyel tedavisinde çok sayıda antibiyotik kullanılmaktadır. Bu antibiyotikler ; solüsyon,süspansiyon, jel, pomad, sert forniks implantları, yumuşak kontakt lensler, kollajen şiltler, lipozomlar veya kateter aracılığıyla topikal olarak uygulanabileceği gibi, peri-oküler , intraoküler veya sistemik olarak da uygulanabilirler. Enfeksiyonun yeri ve ağırlığına göre bir veya birden fazla antibiyotik bir veya birkaç yolla uygulanabilir. Geniş spektrum sağlamak veya kemoterapötik etkinliği arttırmak için antibiyotik kombinasyonları kullanılırken ilaçların karşılıklı etkileşimleri de çok iyi hesaplanmalıdır. Bakteriyostatik ve bakterisid ilaçlar birlikte kullanılmamalıdır, genellikle birbirlerini antagonize ederler Toksisitesi yüksek antibiyotikler asla perioküler ya da intraoküler yolla uygulanmamalıdır. Göz enfeksiyonlarında kullanılan antibiyotiklerin çoğunun oftalmolojik kullanım için piyasada ticari preparatları bulunmaktadır. Oftalmik kullanım için preparatı olmayan bazı antibiyotiklerin intravenöz kullanım için piyasada bulunan ampullerinden belli konsantrasyonlarda göz ilaçları hazırlanabilir. Özellikle keratit, endoftalmi gibi ciddi göz enfeksiyonlarında antibiyotik tedavisine başlamadan önce kültür alınarak bakteriyolojik incelemeler ve antibiyogram yapılarak en etkin antibiyotiğin kullanılmasına ve gereksiz yere tedavinin uzamamasına özen gösterilmelidir. Lokal uygulamaların uzaması direnç sorununa yol açmaktadır. Hızlı bir iyileşme görülmemesi durumunda direnç akla gelmeli ve tekrar bakteriyolojik kontroller yapılarak antibiyotik değiştirilmelidir. Göz enfeksiyonlarında antibakteriyel tedavinin başarısı; doğru antibiyotiği, doğru formülde ve doğru konsantrasyonda, doğru yolla uygulamaya bağlıdır. Başarılı bir tedavi için antibiyotiklerin etki mekanizmaları, etki spektrumları, farmakolojik özellikleri, penetrasyonları ve konsantrasyonları hakkında bilgi sahibi olunmalıdır. Antibiyotikler bakteri üzerinde etkilerini 5 yolla sağlayabilirler (Tablo 1);
Tablo - 1: Antibiyotiklerin etki mekanizmaları
Hücre Duvarı Sentez İnhibitörleri Bu ilaçlar hücre duvarı sentezini engelleyerek osmotik açıdan zayıf olan bir hücre zarı oluştururlar. Hücrenin parçalanmasına neden olduklarından bakterisidal etkilidirler. Bu ilaçlar en güçlü etkiyi üremekte olan bakteriler üzerinde gösterirler.
Biyolojik aktivitesi R-laktam halkasına bağlıdır ve bu nedenle R-laktamaza hassastırlar. Farmakolojik yapı ve etki mekanizmalarına göre çeşitli türleri vardır.
Streptokoklar, stafilokoklar, neisserialar ve pnömokoklar ile oluşturulan enfeksiyonları başarı ile tedavi ederler. Bacillus antracis, klostridium türleri, anaerob bakteriler ve spiroketlere de etkilidirler. Gram(-) basiller üzerine etkili değildir, zira hücre duvarına penetre olamazlar. Böylece ilk jenerasyon penisilinler H.influenzae ve E.coli gibi organizmlerin sebep olduğu enfeksiyonları tedavi etmek üzere kullanılamaz.
Penisilin V (fenoksimetil penisilin) ve penisilin G'dir(fenoksietil, benzil veya kristalize penisilin). Penisilin G mide asidi tarafından parçalandığı için parenteral yoldan kullanılmalıdır. Yenidoğanın gonokoksik konjonktivitinde sistemik olarak ve topikal olarak kullanılır.
Benzilpenisilin'in( penisilinG), aromatik halkasına hacimli grupların ilavesi gibi, yapısındaki modifikasyonlar, penisillinaza dirençli olan penisilinleri meydana getirir. Metisilin, nafsilin,Temosilin/Formidasilin,izoksazolil penisilinler ( oksasilin, kloksasilin, dikloksasilin ve flukloksasilin) bu gruptandır. Bu penisilinler, benzilpenisilinden daha az aktif olmalarına rağmen, penisillinaz üreten S.aureus enfeksiyonlarında başarıyla kullanılırlar. Metisilin ve nafsilin, subkonjonktival ve parenteral,diğerleri oral olarak kullanılabilir.
Ampisilin,amoksisilin,siklasilin,episilin,bakampisilin/Talampisilin/Pivampisilin;H. influenzae ve gram(-) basillerin hücre duvarına penetre olabilirler. Proteus mirabilis te etki spektrumları dahilindedir. Belli penisillinazlara - Klebsiella pneumoniae tarafından üretilenler gibi - hassastırlar. Oral kullanılabilirler.
Tikarsilin, karbenisilin ve azlosilin P.aeruginosa'ya karşı aktiftirler. Ayrıca enterobakter, indol(+) proteusa karşı da etkilidirler. Bu bileşikler, gram (+) ve gram (-) organizmlerin çoğuna karşı düşük aktiviteye sahiptirler ve anaerobik enfeksiyonlarda kullanılmışlardır. Parenteral ve subkonjonktival kullanılabilirler. Karbenisilin oral olarak verilebilir. Penisilinazlara hassastırlar.
Piperasilin, mezlosilin streptokoklar için spesifik, klebsiella türleri, P.aeruginosa, H. influenzae ve enterokokkus için destekleyici bakteriostatik aktiviteye sahiptirler. Bununla beraber bu bileşikler P.aeruginosa için karbenisilin ve tikarsilin'den daha az bakteriyosidaldir. Parenteral ve subkonjonktival kullanılabilirler. Penisilinazlara hassastırlar Yan etkileri; topikal uygulamada; alerjik reaksiyonlar, irritasyon, göz içine uygulamada; korneal ödem, uveit, katarakt, retinal toksisite görülebilir. Subkonjonktival ve subtenon uygulamada nafsilin nekroza, kloksasilin korneal opasiteye yol açabilir. Steven Johnson sendromu, kapak ödemi, midriyazis, diplopi, papilla ödemi, subkonjonktival ve retinal kanamalar, ürtiker, trombositopeni daha nadir olarak görülebilir. Sistemik uygulamada alerji ve anafilaktik şok yapabilir.Deri reaksiyonları en sık ampisilin ile gelişir. Karbenisilinin antiagregan etkisi vardır, hipokalemik alkaloz ve hipernatremi oluşturabilir. Metisilin en nefrotoksik olan penisilindir. Sefalosporinler Bu ilaçların etki şekli ve yeri penisilinlere benzer.Cephalosporium mantarının doğal olarak salgıladığı Sephalosporin C'den elde edilen semisentetik antibiyotikler grubudur. Bir modifikasyonla prekürsörlerinden daha yüksek kan ve doku seviyesi sağlanan, daha uzun dayanan, sefalosporinazlara ve penisilinazlara dirençli, gram (-) organizmlere penetrasyon kabiliyeti artmış, kan farmakokinetiği önemli ölçüde değişik olan bir bileşik elde edilmiştir. Sefalosorinler penisilinler ile sinerjist etkiye sahiptir. Listeria monositogenes ve enterokoklara karşı etkili değildirler.
Sistemik verilen beta laktam antibiyotikleri " retinal transport" sistemi ile aktif olarak vitreustan uzaklaştırılırlar. Probenesid bu transport sistemini bloke eder. Bu nedenle vitreusta daha uzun süre sefalosporin seviyesinin sağlanması için probenesid tedaviye eklenebilir Yan Etkileri:Lokal uygulamada; irritasyon ve allerjik reaksiyonlar görülebilir. Seftazidim'in deneysel çalışmalarda intravitreal uygulanmasında makülada kistik değişiklikler ve delik gözlenmiştir.Sistemik uygulamada; özellikle penisiline duyarlı kişilerde çapraz reaksiyon sonucu ciddi ve ölümcül aşırı duyarlılık reaksiyonu görülebilir. Moksalaktam gibi bazı sefalosporinler kanamaya eğilimi arttrabilir. Nistagmus, kapak ve konjonktivada alerjik reaksiyonlar,trombositopeniye bağlı subkonjonktival ve retinal hemorajiler, görme halusinasyonları, sefaloridin kullanımında retinada papilla ödemi ve pigment değişiklikleri ortaya çıkabilir. Karbapenemler İmipenem/silastatin, meropenem, penisilin ve sefalosporinlerden farklı bir yapıda ilginç bir bileşiktir. B-laktam antibiyotikler içinde; en geniş spektrumlu olanlarıdır (özellikle meropenem). S.aureus gibi gr (+) organizmlere olduğu kadar, gr(-) enterik basillere, anaeroplara ve P.aeruginosa'ya karşı olağanüstü invitro aktiviteye sahiptir. Hemolitik streptokoklar, St. Faecalis, St. Pneumoniae, stafilokoklar (beta laktamaz üretenler dahil), enterobakterilerin çoğunluğu, H. influenzae, acinetobakter, pseudomonaslar(penisilin ve aminoglikozidlere dirençli suşlar dahil), B.fragilis (moxalaktam ve sefoksitine dirençli suşlar dahil) etki alanına girerler.İmipenem, inaktif ve muhtemelen nefrotoksik metabolitlere hidrolize olduğundan bir dihidropeptidaz inhibitörü (silastatin) ile birlikte uygulanır. İmipenem vücut dokularına ve sıvılarına iyi penetre olur. Enterobakter infeksiyonlarında ilk seçilecek ilaçtır. Pseudomonaslar hızla rezistans kazandığından psödomonas infeksiyonlarında aminoglikozidler ile birlikte kullanılması önerilir. Yüklə 2,98 Mb. Dostları ilə paylaş:
|