Scientific progress volume ǀ issue ǀ 2021 issn: 2181-1601 Uzbekistan
Yüklə 0,5 Mb. Pdf görüntüsü
|
| SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 2 ǀ ISSUE 1 ǀ 2021 ISSN: 2181-1601 Uzbekistan www.scientificprogress.uz Page 1483 yarata olishi o‘qitish jarayonining asosi sanaladi. Har bir dars, mavzu, o‘quv fanining o‘ziga xos texnologiyasi bor. Bugungi kunda bizga ma'lum va keng qo‘llanadigan usullardan “Aqliy hujum”, “Klaster”, “VENN diogrammasi”, “BBB”, “FSMU” kabilar dars jarayonida o‘zlarining samarali natijalarini ko‘rsatib kelmoqda. “Qiyoslash metodi”, “Davra metodi”, “6x6x6” kabi metodlarning dars samaradorligini ta'minlashda o‘ziga xos o‘rni bor. Xususan, “Qiyoslash metodi”dan adabiyot fanida Odil Yoqubov hamda Pirimqul Qodirov hayoti va ijodi o‘rganilgandan so‘ng mavzuni mustahkamlash uchun foydalanilsa maqsadga muvofiq bo‘ladi. Buning uchun o‘quvchilar uch guruhga bo‘linib oladilar. Birinchi guruhga Odil Yoqubov va Pirimqul Qodirovning hayot yo‘li va bundagi o‘zaro o‘xshashliklar, ikkinchi guruhga ularning ijodiy merosi va yaratgan qahramonlari hamda ularning o‘xshash zamonlari, uchinchi guruhga esa ularning asarlarida ilgari surilgan g‘oyalar xususida fikrlarni umumlashtirish, jamoa bo‘lib taqdim qilish so‘raladi. Shuningdek, ona tili fanidan “Gapning ikkinchi darajali bo‘laklari” mavzusi o‘rganilgandan so‘ng o‘quvchilarga “Guruhlarda ishlash metodi” asosida “Men to‘ldiruvchiman!” mavzusida ijodiy matn tuzish topshiriladi. Bu topshiriq yakka tartibda, kichik yoki yakka tartibda, kichik yoki katta guruhlar tomonidan ham bajarilishi mumkin. Mavzu yuzasidan matn o‘quvchilar tomonidan taqdim qilinadi. Bu metod orqali o‘quvchilarning jamoada ishlash ko‘nikmalari rivojlantiriladi, xotirasi mustahkamlanadi, yozma yoki og‘zaki savodxonligi o‘stirilib, ijodiy matn yaratish malakasi mustahkamlanadi. Ona tili darslarida o‘quvchilarning yozma nutqi va imlosi savodxonligini mustahkamlash maqsadida matn yaratish yuzasidan bir qancha qiziqarli topshiriqlar berish mumkin. Jumladan, “Morfologiya” bo‘limini o‘tish jarayonida har bir so‘z turkumi yuzasidan grammatik ertak yaratish vazifasi topshirilsa, o‘quvchilarning grammatik savodxonligi o‘sish bilan bir qatorda, mantiqiy mushohada qilish qobiliyati rivojlanadi, ijodkorligi oshadi. Innovasion texnologiyalar ta'lim sifati va samaradorligini oshirib, ta'lim jarayonining markaziga o‘quvchitalabalarning o‘quv- biluv faoliyatini qo‘yadi, ta'lim jarayoni yaxlitligini ta'minlaydi. O‘quvchi faoliyatining yuqori darajadagi ko‘rsatkichi, o‘quv-biluv faoliyatini tashkil etishi, iroda va faoliyatning o‘quvchi ongining predmetiga aylanishdir. Bu maqsadni amalga oshirish uchun, avvalo, ta'lim beruvchi maqsadga eltuvchi usullarni tanlay bilishi, o‘quv- tarbiyaviy jarayon yaxlitligini ta'minlashi lozim. Innovasion texnologiyalarni ta'lim jarayoniga joriy etish, ta'lim samaradorligini oshirish uchun tinimsiz izlanish bugungi kunning ehtiyojiga aylanmoqda. Yangi metodlarni ta'lim jarayoniga tatbiq etish pedagoglar oldida turgan masalalardan biri hisoblanadi. O‘qituvchi dars jarayonida boshqa ma'lumotni berish bilan bir qatorda internet ma'lumotlari, multimedia dasturlari, jadvallar va shunga o‘xshash mavzuga oid qo‘shimcha ma'lumotlarni ko‘rsatib o‘tsa, bu nafaqat o‘quvchilarning darsga bo‘lgan qiziqishini oshiradi, balki o‘quvchilarning mustaqil o‘qishini talab darajasida shakllantirishiga, mavzuni imkon darajasida to‘la o‘zlashtirishiga ham yordam beradi. |