görmüş, çox gəzmiş qızlar üçün daha böyük
olardı. Türkmənistanda isə orta təhsilli qız üçün
başlıq ali təhsillidən artıqdır. Ən yüksək məzənnə
isə heç təhsil görməmiş, evdən-eşiyə çıxmamış
qızlar üçündür. Deməli, əsas məsələ hansı
meyarlardan çıxış etməkdə, nəyə üstünlük
verməkdədir. Meyar haradasa təcrübə, bilik və
sərbəstlik, haradasa məsumluq, itaətkarlıq və
bakirəlik dərəcəsidir.
Başlıq almayan Qərb ölkələrində qızın ailə
büdcəsinə nə qədər gəlir gətirəcəyi haqqında
mülahizə əsas yer tutur. Təzahürlər fərqli,
mahiyyət isə eynidir. Lakin Qərblilər öz iqtisadi
maraqlarını daha ustalıqla maskalaya bildiyindən
sadəlövh şərqlilərə lağ etməkdən çəkinmirlər.
Qərb tərbiyə sistemində, o cümlədən, bizim
pedaqoqların indi də istifadə etdiyi sovet pedaqoji
sistemində məhəbbət hissi yüksək mənəvi dəyər
kimi geniş şərh olunmamış və bir çox hallarda
sadəcə cinsi ehtiyacla və ya evliliklə, ailə ilə bir
səviyyədə təqdim olunmuşdur. Məsələn, L.V.
Vorobyovun orta məktəblər üçün dərs vəsaitinə
daxil edilmiş məqaləsində deyilir: «Məhhəbbətin
sirri heç də ülvi-səmavi yox, cismani-çağdaş
mənşəyə malikdir. Cinsi münasibətsiz məhəbbət
mümkün deyil».
1
Yəqin ona görə də, kimsə kimi
1
Хрестоматия по этике и психологии
семейной жизни: Учеб. пособие для учащихся ст.
классов. М.,
Просвещение, 1987, стр. 44.
113