|
Sharq adabiyotshunosligi, adabiy aloqalar va millatlararo“Sharq tillarini o‘qitishning dolzarbsharq-adabiyotshunosligi-adabiy-aloqalar-va-millatlararo“Sharq tillarini o‘qitishning dolzarb
masalalari” mavzusidagi ilmiy-amaliy
konferensiya
VOLUME 2 | SPECIAL ISSUE 24
ISSN 2181-1784
SJIF 2022: 5.947 | ASI Factor = 1.7
232
w
www.oriens.uz
June
2022
bilan targ'ib qilinmoqda, ammo baribir rejim nazorati ostida va potentsial senzurasi
ostida qolmoqda.
Oʻzbekiston va Yapon adabiyoti oʻziga xosligi, yangi zamon yapon adabiyoti.
Yapon adabiyoti tez oʻzgarishi va rivojlanishi bilan ajralib turadi. Xitoy
Koreya adabiyotiga taʼsir etgani kabi Yaponiya sanʼatiga ham taʼsir etgan. Ularda
ajoyib bir gap bor: "Xitoycha hikmat- yaponcha qalb". Bu jumla orqali ham Chin
mamlakatining ushbu yerlardagi nufuzini anglashimiz mumkin. Yapon adabiyoti bir
necha bosqichlarga boʻlinadi. Misol uchun klassik bosqich sifatida Yaponiya
adabiyoti alohida eʼtiborni oʻziga tortadi. Bu VIII dan XII asrlargacha davom etgan.
Bu davrda uchun xos bo'lgan bir qator jihatlar mavjud. Birinchisi yuqorida
taʼkidlaganimizdek Xitoy bilan bogʻliqlik boʻlsa, oʻsha davrda Yaponiya aholisi eng
savodsiz edi. Bu yapon adabiyoti zodagonlarga va oliy sud doiralari o'rtasida
taqsimlanishiga olib keldi. Shuning uchun ehtimol, bu davrning asosiy xususiyati
zodagon tabaqalarga tortib ketadi. Oʻsha davr asarlari ayollar tomonidan yozilgan edi.
Bu mumtoz yapon adabiyotida oila va boshqa odob-axloq meʼyorlarining hukmron
bo'lishiga olib kelgan. Xuddi shu jihat bilan oʻzbek adabiyoti yapon adabiyotiga
oʻxshaydi. Bugungi kunda kunchiqar mamlakat adabiyoti uzoq sharq adabiy
maydonida oʻziga xos oʻringa ega. Ayniqsa, yapon sheʼriyatigagina xos boʻlgan
hayaku janri butun dunyoga mashhur va bugun ushbu janr boshqa millat ijodiyotiga
ham asta-sekin kirib bormoqda. Xususan, oʻzbek sheʼriyatiga ham. Bu esa ikki
mamlakat oʻrtasidagi adabiy almashininuv boʻlmoqda.
Oʻzbekiston va Koreys adabiyoti oʻziga xosligi, yangi zamon koreys adabiyoti.
Koreya yarim oroli iqlimi, anʼanalari va qarashlari orqali boshqalardan
farqlanib turadi. Birgina adabiyot sohasida ushbu mamlakatning oʻz yoʻnalishi
mavjud. Ushbu millat fantastik ruhdagi qarashlarini oʻz asarlariga singdirgan.
Koreyada folklor sanʼati alohida rivojlangan. Koreys fantastikasining ma'lum bo'lgan
birinchi mumtoz asari Geumo Sinxva tomonidan Kim Si-seupdir. (
김시습
). U xitoy
tilida yozilgan.
XVII asrdan boshlab badiiy adabiyot tobora ommalashib bormoqda va
kitoblarni ijaraga berish sxemalari orqali osonroq sotib olinmoqda. Shuningdek,
asosiy fantastika Janubiy Koreyada "sof adabiyot" deb ham nomlanadi. Ko'pgina
mualliflar tomonidan tarjima qilingan Koreya adabiyoti ushbu toifaga kiradi.
Terminologiya tez-tez tanqid qilinadi va Janubiy Koreya adabiyotida doimiy
muhokama mavzusi hisoblanadi. (Entsiklopediya site:ewikiuz.top)
Shuningdek, Koreya folklor merosi oʻzbek dostonchiligiga qiyoslanishimiz
mumkin. Xususan, Janubiy koreyalik olima O In Kyong “Alpomish” va “Jumong”
|
|
|