Щозирда инсоният фаолиятининг барча жабщаларига шахсий электрон щисоблаш машиналари (шэщм) шахдам =адамлар билан кириб бормо=д

Topshiriqni bajarish namunasi.

Bu yerda:

x[0.2;0.4], x ning o`zgarish qadami hx=0.1, a=2.3

2. Topshiriqning algoritm blok-shemasi.




3. Algoritm asosida tuzilgan dasturi.

unit Unit1;

interface

uses
Windows, Messages, SysUtils, Variants, Classes, Graphics, Controls, Forms,

Dialogs, StdCtrls, ExtCtrls;

type
TForm1 = class(TForm)

Panel1: TPanel;
Panel3: TPanel;
Button1: TButton;
Button2: TButton;
Panel4: TPanel;
Label1: TLabel;
Panel2: TPanel;
procedure Button1Click(Sender: TObject);
procedure Button2Click(Sender: TObject);
private
{ Private declarations }
public
{ Public declarations }
end;
const a=4; b=3;
var
Form1: TForm1;
x,y: real;
implementation

{$R *.dfm}

procedure TForm1.Button1Click(Sender: TObject);

begin
label1.Caption:='';
x:=0.2;
repeat
if x>0.3 then y:=exp(1/5*ln(x+a)) else
if x=0.3 then y:=x else
y:=cos(x-a);
label1.Caption:=label1.Caption+ 'x='+floattostr(x)+' y='+floattostr(y)+#13;
x:=x+0.1;
until x>0.4;
end;
procedure TForm1.Button2Click(Sender: TObject);
begin
close;
end;

end.

4. 
   Natija.
   

2.1.rasm. Natija


2-tajriba ishi uchun topshiriqlar.
2.1-jadval

№	Funksiyaning bеrilishi	SHart	X ning o`zgar. oralig`i	O`zga-rish qadam	O`zgar-maslar qiymati
				1	aq6 b=2,5
				1	A=3 B=1/10
				0,5	A=0,2 B=0,3
				0,5	A=4 B=3
				0,2	A=2
				0,2	A=4
				1	A=3 B=2
				0,2	A=2,1
				0,1	A=4
				1	A=10 B=3
				1	A=2 B=3
				1	A=20 B=12
				0,5	A=10 B=13
				0,2	A=4 B=3
				1	A=5 B=3
				1	A=12 B=0,5
				1	A=10 B=5
				1	A=2 B=5
				0,5	A=3 B=4
				1	A=5
				0,1	A=11 B=6
				1	A=13 B=3
				0,2	A=7
				1	A=2 B=0,5
				0,1	A=1,1 B=3,2
				0,1	а=1,1 b=3,2
				0,2	а=6 b=2
				0,1	а=3 b=1/10
				0,1	а=0,2 b=0,3
				2	а=14 b=33
				1	а=12 b=24
				0,5	а=34
				2	а=31 b=2
				3	а=21
				1	а=14
				1	а=7 b=9

5. Qo’shimcha topshiriqlar.
Delphining “Additional” komponentlar palitrasidagi komponentlardan foydalanib sodda dasturlar tuzish.


55% dan 70% o’zlastirishga erishish uchun.

Delphining “Additional” komponentlar palitrasidagi komponentlarning eng kamida 9 tasini bilish va ular ishtirokida sodda dasturlar tuza olish.

71% dan 85% o’zlastirishga erishish uchun.

Delphining “Additional” komponentlar palitrasidagi komponentlarning eng kamida 13 tasini bilish va ular ishtirokida sodda dasturlar tuza olish.

86% dan yuqori o’zlastirishga erishish uchun.

Delphining “Additional” komponentlar palitrasidagi komponentlarning eng kamida 17 tasini bilish va ular ishtirokida sodda dasturlar tuza olish.

Tajriba ishi № 3


Mavzu: Massivlar. Bir va ko`p o`lchovli massivlar.
Ishdan maqsad: Talabalarda bir va ko`p o`lchovli massivlarga doir masalalarni yechish malakasini hosil qilish.
Rеja:

1. 
   Massivlar va ular ustida turli amallar bajarish
   
2. 
   Bеrilgan variant bo`yicha topshiriqlarni algaritm blok –sxеmasini yaratish
   
3. 
   Dastur tuzish
   
4. 
   Natija olish va uni taxlil qilish
   

1. Massivlar

Massiv - bir tipga tegishli bo’lgan umumiy nomga ega bo’lgan o’zgaruvchilarning tartiblangan to’plamidir. Massivlarni jadvallar va ro’yxatlar kabi bir turdagi ma’lumotlarni saqlash uchun ishlatish mumkin.


1.1. Massivlarni e’lon qilish
dasturdagi barcha o’zgaruvchilar singari massivlar ham ishlatilishidan oldin e’lon qilinishi kerak. Massivlarni e’lon qilishning umumiy ko’rinishi quyidagicha bo’ladi:
Nom: array [bosh_chegara. .oxirgi_chegara] of tip
Bu yerda:

• 
  Nom — massiv nomi;
  
• 
  array — Delphida massiv e’lon qilinayotganini bildiruvchi kalit so’z;
  
• 
  bosh_chegara va oxirgi_chegara — massiv elementlarining o’zgarish oralig’ini belgilovchi butun tipli konstantalar;
  
• 
  tip — Massiv elementlarining tipi.
  

Massivlarni e’lon qilishga misollar:
temper:array[1..31] of real;
коef:array[0. .2] of integer;
name:array[1..30] of string[25];
massivlarni e’lon qilishda nomlangan konstantalardan foydalanish qulaydir. Nomlangan konstantalar konstantalarni e’lon qilish bo’limida beriladi. Nomlangan konstantani e’lon qilishda uning nomi va qiymati beriladi. Quyida nomlangan konstantalardan foydalanib, futbol musobaqasida qatnashuvchi jamoalar nomi uchun massiv e’lon qilish misol sifatida keltirilgan.
const
NT = 18; // jamoalar soni
SN = 25; // jamoa nomining taxminiy uzunligi
var
team: array[1..NT] of string[SN];
massiv elementidan dasturda foydalanish uchun massiv nomi va element (indeks) tartib raqamini ko’rsatish lozim. Elementning tartib raqami kvadrat qavs ichida yoziladi. indeks sifatida konstantalardan yoki butun tipli ifodalardan foydalanish mumkin, masalan:
team[1] := 'Real-Madrid';
d := koef[1]*koef[1]-4*koef[2]*koef[1];
ShowMessage(name[n+1]);
temper[i] := StrToFloat(Edit1.text);
agar massiv lokal bo’lmasa, ya’ni hodisani qayta ishlash protsedurasida emas, balki modulning o’zgaruvchilarni e’lon qilish bo’limida e’lon qilingan bo’lsa, u holda massivni e’lon qilish bilan bir vaqtda unga boshlang’ich qiymatlarini ham yuklash mumkin. massivni e’lon qilish bilan bir vaqtda unga boshlang’ich qiymatlarini ham yuklash quyidagi ko’rinishga ega:
Nom:array [bosh_qiymat..oxirgi_qiymat] of tip = (ro’yxat);
Bu yerda ro’yxat — massivning elementlarini vergul bilan ajratilgan qiymatlari.
Masalan:
a: array[1..10] of integer = (0,0,0,0,0,0,0,0,0,0);
Team: array[1..5] of String[10]=
('Navbaxor','Neftchi','Paxtakor','Lokomotiv','Traktor');
massiv o’lchamiga uning yuklanayotgan qiymatlari soni mos kelishiga e’tibor berish kerak. Agar bunday bo’lmasa kompilyator quyidagi xatolikni chiqaradi: Number of elements differs from declaration (elementlar miqdori e’lon qilinganidan farqli).
Lokal massivlarga e’lon qilish bilan birga uniga qiymat yuklansa kompilyator quyidagi xatolikni beradi: Cannot initialize local variables (lokal o’zgaruvchilarga qiymat yuklash mumkin emas). Lokal o’zgaruvchilarga qiymatlarni faqat dastur ishi davomida yuklash mumkin.