Shulte jadvallari

“Shulte jadvallari” metodikasi


Test maqsadi. Ushbu metodika diqqatning barqarorligi va ishlash dinamikasini aniqlash uchun mo’ljallangan bo’lib, turli yoshdagi odamlarning diqqatini tekshirishda ishlatiladi.
Test tavsifi. Sinaluvchiga navbat bilan beshta jadval taklif qilinadi, bunda 1 dan 25 gacha raqamlar aralash tartibda joylashtirilgan bo’lib, raqamlarni o'sib borish tartibida topishi, ko'rsatishi va nomlashi kerak. Test besh xil jadval bilan o’tkaziladi.
Test ko'rsatmasi. Sinaluvchiga birinchi jadval taqdim etiladi: "Ushbu jadvalda 1 dan 25 gacha raqamlar tartibsiz keltirilgan". Keyin jadval yopiladi va davom etiladi: "Barcha raqamlarni 1 dan 25 gacha tartibda ko'rsating va nomlang. Buni iloji boricha tezroq va xatosiz bajarishga harakat qiling". Jadval ochiladi va vazifani bajarish boshlanishi bilan sekundomer yoqiladi. Ikkinchi, uchinchi va keyingi jadvallar hech qanday ko'rsatmalarsiz taqdim etiladi.
Test natijalarini qayta ishlash va tahlil qilish. Asosiy ko'rsatkich testni bajarish vaqti, shuningdek, har bir jadval uchun alohida xatolar soni hisoblanadi. Har bir jadval natijalariga ko'ra, "charchash (egilish) egri chizig'i" tuzilishi mumkin, bu diqqatning barqarorligi va ishlash dinamikasini aks ettiradi.
Ushbu testdan foydalanib, siz quyidagi ko'rsatkichlarni ham hisoblashingiz mumkin (A.Y.Kozireva ma'lumotlariga ko'ra):
• ish samaradorligi (IS),
• ishchanlik darajasi (ID),
• psixik barqarorlik (PB).


Ish samaradorligi (IS) quyidagi formula bo'yicha hisoblanadi.
IS = (Т₁ + Т₂ + Т₃ + Т₄ + Т₅) / 5, bu yerda
• Т_i - i -jadval bilan ishlash vaqti (soniya).
ISni baholash (soniyalarda) sinaluvchi yoshini hisobga olgan holda amalga oshiriladi.

Yosh	5 ball	4 ball	3 ball	2 ball	1 ball
6 yosh	56-60	61-70	71-80	81-90	91 va undan katta
7 yosh	51-55	56-65	66-75	76-85	86 va undan katta
8 yosh	46-50	51-60	61-70	71-80	81 va undan katta
9 yosh	41-46	46-55	56-65	66-75	76 va undan katta
10 yosh	36-40	41-50	51-60	61-70	71 va undan katta
11 yosh	31-35	36-45	46-55	56-65	66 va undan katta
12 yosh va undan kattalar	1-30	31-35	36-45	46-55	56 va undan katta

Ishchanlik darajasi (ID) quyidagi formula bo'yicha hisoblanadi.
ID= Т₁ / IS
Natija 1,0 dan past bo’lsa, ish qobiliyatining ko'rsatkichi yaxshi hisoblanadi, mos ravishda bu ko'rsatkich 1,0 dan yuqori bo'lsa, subyektga asosiy ishga tayyorgarlik shunchalik zarur bo'ladi.
Psixik barqarorlik (chidamlilik) quyidagi formula bo'yicha hisoblanadi.
PB= Т₄ / IS
Natija 1,0 dan past bo'lsa, psixik barqarorlikning yaxshiligini ko'rsatadi, mos ravishda bu ko'rsatkich qanchalik yuqori bo'lsa, subyektning vazifaga nisbatan psixik barqarorligi kuchsizroq bo’ladi.


Manba: "Shulte jadvallari" metodikasi / Альманах психологических тестов. M., 1995, 112-116-bet.
Test materiallari