Sinfdan tashqari olib boriladigan jismoniy tarbiya ishlariga tavsif

2. Jismoniy tarbiyaning yuzaga kelishi va rivojlanishi sabablari

2. Jismoniy tarbiyaning yuzaga kelishi va rivojlanishi sabablari

• Jismoniy madaniyat madaniyatning moddiy va ma'naviy turlari bilan bir qatorda juda ko'p qirrali hodisa bo'lib, odamlar hayotida doimo muhim o'rin tutib kelgan. Hatto jismoniy madaniyat bu shaxs va jamiyat madaniyatining eng birinchi turi bo'lib, umumiy madaniyatning ajralmas bo'g'ini bo'lgan asosiy, fundamental qatlamni ifodalaydi, degan fikr mavjud. Ushbu fikrning to'g'riligini uning turli unsurlari insoniyat paydo bo'lishi va rivojlanishining eng qadimgi davrlaridan boshlab barcha bosqichlarida ro'y berganligi va muhim rol o'ynaganligi dalillari tasdiqlaydi.
• Olimlar tomonidan berilgan ma'lumotlar, jismoniy madaniyat miloddan avvalgi 40 ming yil oldin paydo bo'lgan degan xulosaga kelishimizga imkon beradi [5, p. 17]. Jismoniy tarbiyaning davlat shakllari paydo bo'lishidan ancha oldin (ularning paydo bo'lishi miloddan avvalgi 1-ming yillikda) ibtidoiy odamlar hayotida uning elementlarining paydo bo'lishi va keyingi rivojlanishi haqiqati ibtidoiy jamiyat hayotida jismoniy madaniyatning zaruriyati, ob'ektiv ehtiyojidan dalolat beradi.

Insoniyat hayotining dastlabki bosqichlarida allaqachon vositalarga, usullarga va texnikalarga ega bo'lib, ular yordamida mehnat vositalarini takomillashtirish, tabiat kuchlarini yengish, ularni inson irodasiga bo'ysundirish va boshqalar bo'yicha oldingi avlodlarning tajribasi yosh avlodga o'tdi. Bu vositalar, usullar va shakllar ta'lim va tarbiyaning uyushgan shakllarining paydo bo'lishi uchun asos bo'lib xizmat qildi.

• Insoniyat hayotining dastlabki bosqichlarida allaqachon vositalarga, usullarga va texnikalarga ega bo'lib, ular yordamida mehnat vositalarini takomillashtirish, tabiat kuchlarini yengish, ularni inson irodasiga bo'ysundirish va boshqalar bo'yicha oldingi avlodlarning tajribasi yosh avlodga o'tdi. Bu vositalar, usullar va shakllar ta'lim va tarbiyaning uyushgan shakllarining paydo bo'lishi uchun asos bo'lib xizmat qildi.
• Insoniyat jamiyatining rivojlanishining dastlabki bosqichlarida bunday tarbiya asosan jismoniy bo'lgan. Jismoniy mashqlar uning asosiy vositasiga aylandi. Jismoniy mashqlarning paydo bo'lishi va maqsadli ishlatilishi mehnat va harbiy harakatlarning samaradorligini oshirishga yordam berdi va shu bilan ibtidoiy odamning hayoti va rivojlanishining asosiy omili bo'ldi. Ularning paydo bo'lishi ibtidoiy odamlar jamiyatida jismoniy madaniyatning paydo bo'lishidagi eng birinchi va muhim qadamdir.