|
Sjif 2022: 947 Advanced Sciences Index Factor asi factor = 7Oriental Renaissance: Innovativexalq-musiqa-merosini-o-rganish-va-targ-ib-qilishda-musiqiy-folklor-etnografik-ansambllarining-tutgan-o-rni-va-ahamiyatiOriental Renaissance: Innovative,
educational, natural and social sciences
VOLUME 2 | ISSUE 3
ISSN 2181-1784
Scientific Journal Impact Factor
SJIF 2022: 5.947
Advanced Sciences Index Factor
ASI Factor = 1.7
1280
w
www.oriens.uz
March
2022
ravnaqi bilan bog’liq jarayonlarni bilish, ushbu ma’lumotlarga ega bo’lish soha
mutaxassisini yetuk kadr bo’lib yetishishida alohida ahamiyatga egadir. XX asrning
20-yillarida Muhiddin Qoriyoqubov hamda Tamaraxonimlarning tashabbusi va
boshchiligida ilk etnografik ansambl yani “Ko’k ko’ylak” ansambli tuziladi. Bu esa
folklore-etnografik ansabmlining ilk ko’rinishi edi. Ansamblning “Ko’k ko’ylak” deb
nomlanishi esa jamoa a’zolari liboslari ko’k rangda bo’lganligi sabab etib
ko’rsatilgan edi. 50-yillarga kelib esa Urgut shahrida erkaklardan tashkil topgan
“Beshqarsak” folklore jamoasio’zining ishtirokchilari hamda repertuarida jamlangan
qo’shiqlariga ko’ra rosmana hozirgi folklore-etnografik ansambllar ko’rinishini
olgandi. Turg’unlik davri deya e’tirof etiladigan 60-70-yillarda esa folklore-
etnografik ansambllarining rivojlanishi sust bo’ldi. 80- yillaridan boshlab
respublikamizning barcha viloyatlarida folklore-etnografik ansambllar gurkirab o’sa
boshladi. Joylardagi faoliyat yuritayotgan ilg’or madaniyat xodimlari bo’lgan
xonandalar, sozandalar, raqqosalarga uslubiy va amaliyyordam berish uchun
poytaxtdan malakali mutaxassislar, bastakorlar, baletmeysterlar taklif qilindi. Ular
yangi jamoalarni tashkil etishda va repertuarlarini boyitishda o’z xissalarini
qo’shdilar. Ular orasida Tamara Toshboyeva, Saodat Yo’ldoshevalarni alohida
takidlash lozim. Ushbu fidoyi insonlar say-harakati bilan joylarda bir nechta folklore-
etnografik ansambllar tashkil etildi. Bu o’rinda folklore san’atining eng yaxshi
an’analarini ko’z qorachig’iday asrashdek sharafli, ezguva o’ta ma’suliyatli sohada
uzoq yillar mehnat qilgan iqtidorli olimalarimizda biri Saodat Nazirovna
Yo’ldoshevaning xizmatlarini alohida takidlash lozim bo’ladi. Olima har bir jamoa
o’zi tashkil topgan hudud aholisining maishiy va folklore hayoti, estetik didi, urf-
odatlari bilan mahkam bobg’liqligini, ularning repertuari anashu hayot tarzini ifodasi
yanglig’ shakllanganligini tahlillar asosida isbotladi. Olimaning folklore-etnografik
jamoalarni tashkil etish, boshqrish va shakllantirish bo’yicha bir qator o’quv
qo’llanma, uslubit tavsiyanomalari, maolalari chop etildi.
So’ngi yillarda Toshkent shahri folklor-etnografik ansambllari faoliyati sezilarli
o’zgardi. Bir qator folklore-etnografik ansambllari tashkil etildi, ular orasida faol
ijodiy faoliyat olib borayotgan oflklor-etnografik ansambllari esa O’zbekiston
Respublikasi Madaniyat vazirligi tomonidan “Xalq havaskorlik jamoasi” unvoniga
sazovor bo’lishdi. “Gavhar”, “Nodirabegim”, “O’zbekoyim”, “Hilola”, “Buvijonlar”,
“Durdona” kabi folklore-etnografik ansambllai shular jumlasidandir. Saodat
Yo’ldosheva san’atda katta mahorat va tajriba orttirgan sana’tkor, folklore xalq
qo’shiqlarining faol targ’ibotchisi, “shuhrat” medali sovrindori Oyxon Yoqubova
bilan birgalikda 1988-yilToshkent shahrida “Gavhar” nomli folklore-etnografik
|
|
|